Konsekwencje wprowadzenia nowego standardu MSSF 11

Klasyfikacja wspólnych ustaleń umownych będzie miała kluczowe znaczenie dla ich ujmowania w skonsolidowanym sprawozdaniu grupy kapitałowej, sporządzającej je zgodnie z międzynarodowymi regulacjami

Publikacja: 28.01.2013 05:20

Aleksandra Jaraczewska zastępca dyrektora ds. Polityki Rachunkowości i Konsolidacji Business Support

Aleksandra Jaraczewska zastępca dyrektora ds. Polityki Rachunkowości i Konsolidacji Business Support Solution S.A.

Foto: Rzeczpospolita

Red

W maju 2011 roku Rada ds. Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (IASB) opublikowała pięć standardów dotyczących sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych, wspólnych przedsięwzięć oraz ujawnień odnośnie do zaangażowania w inne jednostki.

Wprowadzają one wiele nowych rozwiązań istotnych dla grup kapitałowych. Jednym z nich jest nowy standard MSSF 11 „Wspólne ustalenia umowne" („Joint Arrangements"), który zastąpi MSR 31 „Udziały we wspólnych przedsięwzięciach".

Standard nie zmienia definicji wspólnej kontroli, określając ją jako umowę, w ramach której dwie lub więcej stron sprawują współkontrolę.

Działania i przedsięwzięcia

MSSF 11 określa dwa typy wspólnych ustaleń umownych:

- wspólne działania i

- wspólne przedsięwzięcia.

Różnią się one między sobą prawami i zobowiązaniami stron wspólnych ustaleń. Wspólne działania zastępują obecnie funkcjonujące pojęcia wspólnie kontrolowanej działalności oraz wspólnie kontrolowanych aktywów, natomiast wspólne przedsięwzięcia to wspólnie kontrolowane podmioty według MSR 31.

Ze wspólnymi działaniami mamy do czynienia wtedy, gdy strony współkontrolujące posiadają prawa do aktywów i obowiązki dotyczące zobowiązań. Z kolei wspólne przedsięwzięcie to wspólna inicjatywa dająca stronom współkontrolującym prawa do jej aktywów netto.

Podział wspólnych ustaleń umownych na wspólne działania i wspólne przedsięwzięcia nie jest jednoznaczny.

Do określenia rodzaju wspólnego ustalenia umownego konieczne jest bowiem uwzględnienie praw i obowiązków stron umowy. Warunki umowne oraz odpowiedzialność stron umowy mogą wpływać na identyfikację wspólnego przedsięwzięcia jako wspólnego działania i odwrotnie. Dla ułatwienia klasyfikacji warto skorzystać ze schematu opisanego w załączniku B do MSSF 11.

Wydaje się że późniejsza praktyka ułatwi ten podział.

Na gruncie polskim można przyjąć, że większość wspólnych ustaleń umownych to wspólne przedsięwzięcia. Inwestorzy w jednostkach współzależnych – spółkach kapitałowych – nie posiadają praw do aktywów tych spółek, nie są także zobowiązani do pokrywania jej zobowiązań. Natomiast mają prawo do jej aktywów netto w postaci dywidend.

Oczywiście może się zdarzyć, że tego samego typu wspólne ustalenia będą inaczej klasyfikowane u różnych inwestorów.

Proporcjonalnie do udziału

Klasyfikacja wspólnych ustaleń umownych będzie miała kluczowe znaczenie dla ich ujmowania w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym grupy sporządzającej je zgodnie z MSSF. Według nowego standardu, strony wspólnego działania ujmować będą swój udział w aktywach, zobowiązaniach, przychodach i kosztach proporcjonalnie do udziału, zaś strony wspólnego przedsięwzięcia rozliczać będą swe udziały metodą praw własności zgodnie z MSR 28 „Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach".

Warto przypomnieć, że dotychczas, według jeszcze obowiązującego MSR 31, grupy kapitałowe konsolidowały jednostki współzależne albo metodą proporcjonalną albo wyceniały metodą praw własności, w zależności od przyjętej polityki rachunkowości.

Większość grup ujmowała spółki współzależne metodą proporcjonalną, zgodnie z którą proporcjonalny udział w aktywach, zobowiązaniach, przychodach i kosztach wspólnych przedsięwzięć był ujmowany we wszystkich pozycjach. Miał więc wpływ na wysokość sum bilansowych, wartość przychodów ze sprzedaży grupy, jej rentowności, czy wskaźnik EBITDA.

Nowy standard został opublikowany w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 29 grudnia 2012 roku. Pierwotnie miał obowiązywać od 1 stycznia bieżącego roku, jednak wydłużający się proces zatwierdzania standardu przez Unię przesunął datę obowiązywania na 2014 rok.

Dodatkowo Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości w 2012 roku wprowadziła objaśnienia do przepisów przejściowych dotyczących MSSF 11, które ograniczają wymogi przekształcenia danych porównawczych tylko do jednego okresu porównawczego.

Aleksandra Jaraczewska zastępca dyrektora ds. Polityki Rachunkowości i Konsolidacji Business Support

Aleksandra Jaraczewska zastępca dyrektora ds. Polityki Rachunkowości i Konsolidacji Business Support Solution S.A.

Komentuje Aleksandra Jaraczewska zastępca dyrektora ds. Polityki Rachunkowości i Konsolidacji Business Support Solution S.A.

Nowe regulacje MSSF 11 mogą być bardzo znaczące dla wielu grup kapitałowych, ponieważ likwidują one możliwość rozliczania inwestycji we wspólnych przedsięwzięciach metodą konsolidacji proporcjonalnej.

Jedynym dozwolonym sposobem będzie rozliczanie inwestycji metodą praw własności, która właściwie nie jest metodą konsolidacji, a jedynie metodą ujmowania i wyceny inwestycji.

W konsekwencji grupy nie będą mogły wykazywać w swoich skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych przychodów i marż, wypracowanych przez jednostki współzależne. Ich wynik zostanie włączony do sprawozdania skonsolidowanego jedynie jako udział w zyskach jednostek wycenianych zgodnie z metodą praw własności, który nie wpływa na wynik na działalności operacyjnej grupy, a więc nie jest uwzględniany przy wyliczaniu kluczowych wskaźników finansowych.

Nowe przepisy wejdą w życie już 1 stycznia 2014 r. Zarządy grup mają niewiele czasu, aby przedstawić instytucjom finansowym czy też inwestorom wpływ zmian przepisów na sprawozdawczość. Być może zajdzie konieczność zmiany zapisów umów kredytowych, tak aby przy wyliczaniu tzw. covenantów uwzględniać również wyniki operacyjne jednostek współzależnych.

Rozwiązaniem do rozważenia jest przedstawianie w dodatkowych notach objaśniających do skonsolidowanego sprawozdania finansowego, najważniejszych danych finansowych według obecnie obowiązujących zapisów MSR 31.

W maju 2011 roku Rada ds. Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (IASB) opublikowała pięć standardów dotyczących sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych, wspólnych przedsięwzięć oraz ujawnień odnośnie do zaangażowania w inne jednostki.

Wprowadzają one wiele nowych rozwiązań istotnych dla grup kapitałowych. Jednym z nich jest nowy standard MSSF 11 „Wspólne ustalenia umowne" („Joint Arrangements"), który zastąpi MSR 31 „Udziały we wspólnych przedsięwzięciach".

Pozostało 92% artykułu
Nieruchomości
Myśliwi kontra właściciele gruntów. Rząd chce chronić prawo własności
Podatki
Zapowiada się kolorowa jesień w podatkach. Wiemy, co planuje rząd Tuska
Praca, Emerytury i renty
Dodatek do emerytury. Wielu seniorów nie wie, że ma do niego prawo
Edukacja i wychowanie
Resort edukacji przygotowuje szkoły na upały. Będą nowe przepisy
Materiał Promocyjny
Aż 7,2% na koncie oszczędnościowym w Citi Handlowy
Sądy i trybunały
Czas na reformę. Rząd odkrywa karty w sprawie Sądu Najwyższego i neosędziów
Materiał Promocyjny
Najpopularniejszy model hiszpańskiej marki