Prof. Henryk Okarma: To myśliwi uratowali w Polsce bobry

Ministerstwo Klimatu i Środowiska przygotowało rozporządzenie usuwające z listy łowieckiej siedem gatunków ptaków. Jakie uwagi do tego projektu ma środowisko myśliwych?

Uważamy, że należałoby zacząć od zrobienia sensownego przeglądu tego, co się dzieje z gatunkami ptaków na bazie twardych danych naukowych: jaka jest wielkość ich populacji, ile myśliwi pozyskują, jakie są czynniki śmiertelności. Dopiero w następnej kolejności można rozmawiać o działaniach na temat ich ochrony. Przedstawiliśmy już dane wskazujące, że populacje niektórych kaczek, np., głowienki czy czernicy mogą wskazywać na trendy spadkowe, chociaż wyniki polskich badań są sprzeczne. Stwierdziliśmy, że można byłoby wprowadzić na nie moratorium (zaprzestanie polowań), jednak pod warunkiem jednoczesnego uruchomienia rygorystycznego naukowego monitoringu (przy wsparciu myśliwych i organizacji pozarządowych) ich liczebności i przyczyn śmiertelności. Po kilku latach wspólnie rozważylibyśmy, czy są twarde dowody, że zaprzestanie polowań jest konieczne.

Czytaj więcej

Środowisko

Mniej wycinek, a myśliwi na badania. Rewolucja ministerstwa klimatu?

Wdrożyliśmy moratorium na wycinkę najcenniejszych lasów, dotyczące prawie 100 tys. hektarów. To największy projekt ochrony od czasu programu „Natura 2000” – mówi Mikołaj Dorożała, wiceminister klimatu i środowiska.

Podkreślam natomiast, że wniosek o objęcie ochroną kilku innych gatunków nie ma jakichkolwiek logicznych podstaw. Populacja jarząbków w Polsce szacowana jest na 30-40 tys. osobników, a myśliwi rocznie pozyskują poniżej 50 z nich. Przez Polskę przelatuje w czasie migracji 7 mln słonek, na zachodzie Europy pozyskuje się ich 2 mln rocznie, a w Polsce tylko ok. 200 osobników (przy populacji szacowanej na 40-200 tys. osobników). Co roku o Pałac Kultury i Nauki rozbija się co najmniej 500 słonek. Pomalowanie go na różowo będzie znacznie efektywniejszym sposobem ochrony słonek niż zakazanie polowania. A należy pamiętać, że jeśli myśliwy będzie mógł pozyskać kaczkę, to najpierw podejmie działania, aby liczebność tych ptaków była jak najwyższa: będzie zakładał sztuczne kosze lęgowe i strzelał do drapieżników, które zabijają kaczki, zwłaszcza na etapie lęgów. Jeśli wprowadzone zostanie moratorium, myśliwi nie będą zainteresowani, aby w swoim wolnym czasie i za swoje pieniądze wykonywać te działania.

Dlaczego przedstawiciele myśliwych przestali uczestniczyć w pracach zespołu ds. łowiectwa powołanego przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska?

Opuściliśmy spotkanie zespołu 6 sierpnia 2024 r. sprzeciwiając się narzuconemu przez ministra Mikołaja Dorożałę sposobowi pracy tego gremium. Zawiesiliśmy nasz udział do czasu spełnienia podstawowych warunków zapewniających merytoryczną i transparentną dyskusję prowadzącą do rzetelnych wniosków. Na nasze twarde dane naukowe na temat gatunków ptaków mówiące o tym, że nie ma podstaw, aby obejmować je ochroną, nasi adwersarze z koalicji Niech Żyją! pokazali jedynie film przyrodniczy z poranionymi ptakami. Nie wypracowaliśmy żadnych rekomendacji, a pomimo tego minister przedstawił robocze projekty rozporządzeń dotyczących usunięcia tych ptaków z listy gatunków łownych. Powróciliśmy do stołu obrad, chociaż nie zmieniły się warunki prowadzenia dyskusji, jako kolejny gest naszej dobrej woli, jednak po spełnieniu naszego zasadniczego postulatu – transmisji online posiedzeń komisji. Teraz każdy może śledzić przebieg obrad, wyrobić sobie zdanie o argumentach obydwu stron i zobaczyć, że decyzje ministra wynikają wyłącznie z pobudek ideologicznych.

Czytaj więcej

Opinie Prawne

Witold Daniłowicz: Kto jest stroną społeczną w debacie o łowiectwie?

W rozumieniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej dialog społeczny ma służyć aktywnemu współudziałowi obywateli. Decyzje w istotnych sprawach powinny być podejmowane przy współudziale obywateli. Ale których obywateli? Naturalne tych, których dana sprawa dotyczy. Obowiązkiem organów państwa jest zapewnienie im udziału w tym procesie.

Czy w przypadku polowań na ptaki chodzi tylko o rozrywkę?

Polujemy przede wszystkim z powodów praktycznych, a nie dla rozrywki. Wszystkie ptaki pozyskiwane na polowaniach są zjadane, żaden się nie marnuje. To samo dotyczy zresztą wszystkich innych zwierząt pozyskiwanych przez myśliwych. Te, których nie zjedzą sami, są oddawane do punktów skupu i przerabiane. Polowanie to sposób na pozyskanie pełnowartościowego mięsa, dużo zdrowszego od tego, które pochodzi z przemysłowej hodowli. Ptak oczywiście cierpi, ale dotyczy to zarówno ptaka strzelonego na polowaniu, jak i tego zabitego w ubojni.

Czemu służą polowania?

Poluję od 40 lat. Podobnie jak dla innych myśliwych jest to dla mnie sposób spędzania wolnego czasu, relaksu, kontaktu z przyrodą. Niesłusznie i niezgodnie z prawdą myśliwych przedstawia się jako osoby zabijające zwierzęta dla przyjemności. Pokazywany jest obraz myśliwego, który strzela do wszystkiego, co się rusza. A przecież łowiectwo jest szczegółowo regulowane przez prawo, także gatunki i liczba zwierząt, które możemy upolować. Podkreślam, nie czerpiemy satysfakcji z zabijania zwierząt. W ramach naszej rekreacji wykonujemy ważne społecznie zadania. Chodzi o utrzymanie populacji zwierząt wolno żyjących na takim poziomie, który zapewnia równowagę pomiędzy ich ochroną a interesami leśników i rolników, którym wyrządzają one szkody w uprawach. Obniżamy też liczebność gatunków konfliktowych i inwazyjnych, np. dzików wchodzących do miast. Pomimo tego jesteśmy nieustanie krytykowani. Chcemy, żeby zauważalna była także pozytywna działalność, którą wykonujemy.

Jaka to pozytywna działalność?

Myśliwi uratowali w Polsce bobry i to na tyle skutecznie, że w niektórych miejscach trzeba redukować ich liczebność. To myśliwi stoją za sukcesem odtworzenia populacji sokoła wędrownego. Realizujemy programy reintrodukcji głuszców, cietrzewi, zajęcy, kuropatw. Nie robią tego żadne organizacje pozarządowe, tylko my - z własnej woli i za własne środki.

Czytaj więcej

Nieruchomości

Myśliwi kontra właściciele gruntów. Rząd chce chronić prawo własności

W ramach nowelizacji prawa łowieckiego resort klimatu chce zadbać o prawa właścicieli gruntów, na których odbywają się polowania. Tak, aby przestrzegane były konstytucyjne reguły chroniące własność.

We wszystkich sytuacjach konfliktowych z gatunkami chronionymi, to myśliwi wykonują najgorszą pracę, mimo że to organy ochrony przyrody sobie z tym nie radzą. Nie robią tego pracownicy Regionalnych Dyrekcji Ochrony Środowiska lub Ministerstwa Klimatu i Środowiska, tylko myśliwi. Nigdzie się o tym nie wspomina, bo jak można chwalić myśliwych?

Czy jako atak odbiera pan także pomysł zobowiązania myśliwych do okresowych badań lekarskich i psychologicznych?

Oczywiście, że tak. Chce się zniechęcić myśliwych do polowań, za wszelką cenę im to utrudnić. Z powodu kosztu w wysokości kilkuset złotych za badanie część myśliwych zrezygnuje z łowiectwa, zwłaszcza seniorzy ze wsi. Minister Dorożała świadomie wprowadza społeczeństwo w błąd, mówiąc że pomysł badań okresowych dla myśliwych popiera ponad 90 proc. Polaków. Nie ma żadnych badań spełniających standardy statystycznych badań opinii społecznej, które by coś takiego pokazywały. A wypadki z udziałem myśliwych są bardzo rzadkie. Co więcej, nawet jeśli myśliwi zostaną zobowiązani do badań, to nie zmniejszy się ich liczba wypadków.

Dlaczego?

Ponieważ przyczyną wypadków, do których dochodzi z udziałem myśliwych nie jest stan zdrowia myśliwych. Jest nią nieprzestrzeganie przepisów bezpieczeństwa przy obchodzeniu się z bronią lub zasad wykonywania polowania. Przepisy te są bardzo rygorystyczne, np. nie pozwalają myśliwemu na oddanie strzału do nierozpoznanego celu. Żadne badania psychologiczne i lekarskie nie zmniejszą liczby osób łamiących prawo, czy to będą kierowcy czy myśliwi. Trzeba też podkreślić, że w ciągu ostatnich 21 lat zdarzyło się zaledwie 55 postrzeleń ze skutkiem śmiertelnym, co oznacza ok. 2,5 przypadków śmiertelnych w ciągu roku. A myśliwi wychodzą na polowanie w Polsce przeciętnie około 5 mln razy w ciągu roku, co oznacza, że statystyczne prawdopodobieństwo takiego zdarzenia wynosi jakiś nieuchwytny ułamek procenta! W żadnym z dotychczasowych wypadków powodem nie był stan zdrowia myśliwego.

Czytaj więcej

Prawo w Polsce

Polscy myśliwi strzelali ślepakami w TSUE

Trybunał Sprawiedliwości UE oddalił skargę o stwierdzenie nieważności nowelizacji unijnego rozporządzenia, które ograniczyło możliwość wykorzystywania amunicji śrutowej o wysokiej zawartości ołowiu.

Ambony myśliwskie służące do polowań miałyby być pod nadzorem organów budowlanych. Jak pan ocenia tę propozycję?

Jest to kolejna próba utrudnienia możliwości wykonywania polowania. Oficjalnym powodem jest zapewnienie bezpieczeństwa, ale komu? Nie słyszałem, aby ambona przewróciła się na spacerującą w jej pobliżu osobę czy z myśliwym w jej wnętrzu. Myśliwi regularnie sprawdzają stan techniczny ambon w trosce o bezpieczeństwo własne i innych.

A jeśli chodzi o naruszanie prawa własności przez myśliwych? Co pan myśli o planach ograniczenia praw myśliwych do wchodzenia na cudze działki?

Trzeba zacząć od tego, że od 1952 r. prawo własności gruntu w naszym kraju nie obejmuje prawa polowania, czyli prawa prowadzenia gospodarki łowieckiej. Należy ono do państwa, które wydzierżawia je kołom łowieckim. Te zaś wykonują je w obwodach łowieckich, utworzonych praktycznie na wszystkich gruntach w kraju. Chcąc nie chcąc myśliwi muszą więc wchodzić na prywatne nieruchomości, do czego mają pełne prawo. Ograniczanie możliwości wykonywania na nich polowań powoduje utrudnienia w ochronie pól przed szkodami wyrządzanymi przez zwierzynę w uprawach. A konsekwencje takich szkód ponoszą, myśliwi którzy muszą je rekompensować rolnikom. Ci, którzy domagają się takich ograniczeń, to z reguły właściciele działek rekreacyjnych, którzy nie prowadzą działalności rolniczej. Nie myślą o tym, że ich żądania mogą utrudnić myśliwym zabezpieczanie przed szkodami upraw ich sąsiadów rolników.

Czytaj więcej

Prawo dla Ciebie

Myśliwi nie chcą zawiadamiać o polowaniach. W obawie o swoje życie?

Obowiązek informowania o polowaniu indywidualnym w obecnej sytuacji, gdy działają radykalne ruchy antyłowieckie, naraziłby bezpośrednio życie i zdrowie myśliwych – twierdzi Polski Związek Łowiecki.

Do Polski przyjeżdżają obcokrajowcy, którzy płacą za umożliwienie im polowania na nasze zwierzęta. Kto na tym zarabia?

Koła łowieckie w Polsce działają ekonomicznie tak jak przedsiębiorstwa, mają określone wpływy i wydatki, jak odszkodowania dla rolników za szkody łowieckie. Ponieważ koszty muszą się zbilansować z wpływami, to niezbędne są przychody: ze sprzedaży tusz zwierzyny czy organizacji polowań komercyjnych, zarówno dla polskich i zagranicznych myśliwych. Takie polowania odbywają się pod ścisłą kontrolą, zgodnie polskimi przepisami. Kto ich nie przestrzega, to łamie prawo. Zupełnie nie rozumiem, dlaczego patologie i cierpienia zwierząt przypisuje się akurat zagranicznym myśliwym. Chyba tylko po to, aby wywołać emocje wśród adresatów tego typu argumentów.

Państwowa Rada Ochrony Przyrody opublikowała we wrześniu opinię, w której wskazano, że od marca 2019 r. do końca lutego 2023 r. zabito w całej Polsce ponad 1,3 mln dzików, a zaledwie 0,4 proc. z nich było zarażonych ASF. Oznacza to, że zabijanie dzików nie jest rozwiązaniem w walce z ASF. Czy myśliwi dostali już wytyczne, aby przestać strzelać do dzików?

To, że myśliwi pozyskali tyle dzików, nie świadczy o tym, że chcą to robić, tylko o tym, że muszą. Z racji, że Polska wdrożyła unijne przepisy o ograniczeniu liczebności populacji dzików, myśliwym narzucono to zadanie. Teraz jednak wiadomo, tak jak wskazywałem w kilku artykułach przed laty, że intensywny odstrzał dzików nie będzie miał istotnego znaczenia dla zlikwidowania ASF-u. Najważniejszym czynnikiem rozszerzania się ASF-u nie są dziki, a niechlujstwo i nie przestrzeganie regulacji sanitarnych przez ludzi. To ludzie przenoszą ASF na większe odległości, a nie dziki. Myśliwi zostali zmuszeni do drastycznego odstrzału dzików, wbrew naszej woli. Gdyby koło łowieckie nie wykonało narzuconego planu odstrzału, zostałoby obciążone wysoką karą finansową i mogłoby nawet stracić obwód łowiecki. To Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi i Główny Inspektorat Weterynarii nałożyły na myśliwych obowiązek odstrzału dzików.

Czytaj więcej

Prawo dla Ciebie

Spór łowczych z Ministerstwem Klimatu. Poszło o ambony myśliwskie

Objęcie ambon myśliwskich definicją obiektów małej architektury jest całkowicie nieuzasadnione - uważa Polski Związek Łowiecki.