Kosztowne pranie brudnych pieniędzy

Za przeprowadzanie podejrzanych transakcji finansowych grozi nawet do dziesięciu lat więzienia. Od połowy lutego karalna jest finansowa współpraca z gangsterami terrorystami.

Aktualizacja: 28.02.2016 18:20 Publikacja: 28.02.2016 11:29

Kosztowne pranie brudnych pieniędzy

Foto: www.sxc.hu

Zaufanie przedsiębiorców, że ulokowane na rynkach środki będą mogli otrzymać w przyszłości wraz z wynagrodzeniem, powoduje, że mogą one sprawnie funkcjonować. Przeciwdziałanie przestępczości finansowej jest zatem istotnym elementem zaufania i efektywności rynków. Dlatego ustawodawca zdecydował się na rozszerzenie odpowiedzialności za pranie brudnych pieniędzy oraz finansowanie terroryzmu. Chodzi też o wykorzystywanie do bezprawnych celów wirtualnych pieniędzy – tzw. bitcoinów. To skutek nowych przepisów kodeksu karnego, które obowiązują od 13 lutego 2016 r.. Zgodnie z nimi nawet osiem lat więzienia grozi tym, którzy wspomogą przestępców w ukrywaniu nielegalnie zdobytych majątków, środków płatniczych, papierów wartościowych czy nieruchomości. Chodzi o przyjmowanie, posiadanie, używanie, przekazywanie lub wywożenie za granicę, ukrywanie, dokonywanie transferu lub konwersji, pomoc w przenoszeniu ich własności lub posiadania. Ważne, by te przestępcze zabiegi były podejmowane w celu udaremnienia wykrycia, zajęcia albo orzeczenia przepadku majątków, środków płatniczych, papierów wartościowych czy nieruchomości przestępców.

Nowe przepisy wprowadziły karalność za przygotowanie do prania brudnych pieniędzy. Do tej pory nie było to karalne. Zgodnie z nowym przepisem (art. 299 § 6a k.k.) kto czyni przygotowania do prania brudnych pieniędzy podlega karze więzienia do 3 lat.

Także milionowe kary

Uczestniczący w praniu brudnych pieniędzy powinni pamiętać, że przestępstwo to dokonane jest już z chwilą podjęcia działań sprawczych wymienionych w tym przepisie. Aby przypisać sprawcy odpowiedzialność z art. 299 § 1 k.k. trzeba ustalić nie tylko, że np. wywoził brudne pieniądze za granicę, lecz również udowodnić, że działanie to mogło udaremnić lub utrudnić wskazane w przepisie czynności organów ścigania. Oznacza to, że podjęte przez sprawcę zachowania nie muszą takiego utrudnienia lub udaremnienia faktycznie spowodować. Wystarczy, że hipotetycznie będzie to możliwe. Jeżeli zostanie to udowodnione sprawcy, to może zostać ukarany karą 8 lat więzienia.

Z surowszą odpowiedzialnością musi się liczyć sprawca, który przestępstwo prania brudnych pieniędzy popełnia w porozumieniu z innymi osobami – co najmniej dwoma. W takiej sytuacji za swój czyn może zostać ukarany więzieniem od roku do 10 lat. Taka sama kara grozi osobie, która na skutek popełnienia tego przestępstwa osiągnęła znaczą korzyść majątkową. Pojęcie znacznej korzyści majątkowej należy utożsamiać z pojęciem - mienie znacznej wartości. Zgodnie z art. 115 § 5 k.k. znaczną korzyścią majątkową będzie korzyść przekraczająca 200 tys. zł.

Dodatkową dolegliwością dla popełniającego przestępstwo prania brudnych pieniędzy może być wysoka grzywna. Zgodnie z art. 309 k.k. sprawca przestępstwa prania brudnych pieniędzy może zostać ukarany grzywną do 3 tys. stawek dziennych. Wysokość jednej stawki to od 10 zł do 2 tys. zł. Na sprawcę przestępstwa prania brudnych pieniędzy można zatem nałożyć grzywnę nawet 6 mln zł.

Sprawca, który popełnił przestępstwo z art. 299 k.k. musi się także liczyć z utratą wszelkich korzyści, jakie z tego tytułu osiągnął. Sąd ma bowiem obowiązek orzec przepadek przedmiotów pochodzących z przestępstwa. Przepadek dotyczy korzyści z tego przestępstwa lub ich równowartość, chociażby nie stanowiły własności sprawcy. Sąd nie może orzec przepadku, jeżeli przedmiot, korzyść lub jej równowartość podlega zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu podmiotowi.

Kiedy złagodzenie odpowiedzialności

Niekiedy sprawca przestępstwa prania brudnych pieniędzy może liczyć na łagodniejsze potraktowanie. Tak będzie, gdy dobrowolnie naprawi szkodę w całości. Zgodnie z art. 307 § 1 k.k. sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia. Jeżeli sprawca naprawi szkodę tylko w znacznej części, to możliwe jest wyłącznie zastosowanie przez sąd nadzwyczajnego złagodzenia kary.

Karze nie podlega sprawca przestępstwa z art. 299 § 1 i 2 k.k., który dobrowolnie ujawni organowi do ścigania przestępstw informacje o osobach uczestniczących w przestępstwie oraz okoliczności jego popełnienia. Zgodnie z art. 299 § 8 k.k., aby tak było, to te informacje muszą zapobiec popełnieniu innego przestępstwa. Jeżeli sprawcy nie uda się skutecznie przekazać tych informacji, ale czynił w tym kierunku starania, to sąd zastosuje wobec niego nadzwyczajne złagodzenie kary.

Pracownik banku też musi uważać

Z surową odpowiedzialnością – od 6 miesięcy do 8 lat więzienia musi się liczyć osoba działająca w imieniu lub na rzecz banku, instytucji finansowej lub kredytowej. Wystarczy, że na podstawie ciąży na niej obowiązek rejestracji transakcji i osób ich dokonujących. Zgodnie z art. 299 § 2 k.k. osoba taka zostanie pociągnięta do odpowiedzialności, jeśli przyjmie wbrew przepisom, środki płatnicze, instrumenty finansowe, papiery wartościowe, wartości dewizowe, bądź dokona ich transferu lub konwersji. Podobnie jest w przypadku przyjęcia tych środków w okolicznościach wzbudzających uzasadnione podejrzenie, że stanowią przedmiot czynu zabronionego.

Nawet 12 lat

Zgodnie z nowymi przepisami rozszerzona została odpowiedzialność karna związana z finansowaniem terroryzmu. To skutek zmienionego art. 165a k.k.

Do tej pory nawet 12 lat więzienia groziło wyłącznie osobie, która gromadziła, przekazywała lub oferowała środki płatnicze, instrumenty finansowe, papiery wartościowe, wartości dewizowe, prawa majątkowe lub inne mienie ruchome lub nieruchomości w zamiarze sfinansowania przestępstwa o charakterze terrorystycznym. Teraz to się zmieniło.

Od 2 nawet do 12 lat więzienia grozi również osobie, która gromadzi, przekazuje lub oferuje środki płatnicze, instrumenty finansowe, papiery wartościowe, wartości dewizowe, prawa majątkowe lub inne mienie ruchome lub nieruchomości w zamiarze udostępnienia ich zorganizowanej grupie lub związkowi mającym na celu popełnienie przestępstwa o charakterze terrorystycznym lub osobie biorącej udział w takiej grupie lub związku.

Autor jest prokuratorem Prokuratury Rejonowej Warszawa–Ochota

podstawa prawna: ustawa z 9 października 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2015 r., poz. 1855)

podstawa prawna: ustawa z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (DzU nr 88, poz. 553 ze zm.)

Co przeciwdziała praniu pieniędzy

- rejestracja transakcji, której równowartość przekracza 15 tys. euro oraz takiej, której okoliczności wskazują, że może mieć związek z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu;

- prowadzenie bieżącej analizy transakcji;

- stosowanie wobec klientów środków bezpieczeństwa finansowego;

- identyfikacja klientów, ich beneficjentów, stron oraz przechowywanie informacji objętych identyfikacją;

- zgłaszanie ustawowo określonych kategorii transakcji;

- realizacja procedury wstrzymania transakcji i blokady rachunku;

- stosowanie szczególnych środków ograniczających przeciwko osobom, grupom i podmiotom.

Jakie są metody prania pieniędzy

- Smurfing – wpłacanie przez podstawionych ludzi niewielkich kwot pieniędzy, co nie wymaga kontroli ich tożsamości,

- Mieszanie – polega na używaniu pieniędzy z przestępstw w legalnie prowadzonym biznes, w którym trudno jest oszacować obroty – restauracje, bary.

- Puste transakcje – kreowanie fikcyjnego obrotu na papierze. Nieprawdziwe transakcje biznesowe poświadczane są podrabianymi fakturami, rachunkami.

- Fikcyjny kredyt – firma zaciąga kredyt w banku, następnie spłaca go pieniędzmi z fikcyjnego kredytu uzyskanego w innej firmie.

- Transferpricing – zawyżanie lub zaniżanie wartości na fakturze w handlu międzynarodowym prowadzonym między powiązanymi przedsiębiorstwami. Różnica między realną ceną towaru importowanego a ceną na fakturze (zawyżoną) stanowi dla eksportera legalny zysk.

Co jeszcze się zmieni

Od 23 maja 2016 r. karalne będzie też podrabianie pieniędzy, które nie zostały wprowadzone do obiegu. I to nie tylko polskich, ale również obcych. To skutek nowelizacji art. 310 k.k., która też wejdzie wówczas w życie. Za dopuszczenie się tego przestępstwa będą groziły surowe kary: nie krótsza niż 5 lat więzienia albo 25 lat więzienia.

podstawa prawna:ustawa z 9 października 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2015 r., poz. 1855)

Zaufanie przedsiębiorców, że ulokowane na rynkach środki będą mogli otrzymać w przyszłości wraz z wynagrodzeniem, powoduje, że mogą one sprawnie funkcjonować. Przeciwdziałanie przestępczości finansowej jest zatem istotnym elementem zaufania i efektywności rynków. Dlatego ustawodawca zdecydował się na rozszerzenie odpowiedzialności za pranie brudnych pieniędzy oraz finansowanie terroryzmu. Chodzi też o wykorzystywanie do bezprawnych celów wirtualnych pieniędzy – tzw. bitcoinów. To skutek nowych przepisów kodeksu karnego, które obowiązują od 13 lutego 2016 r.. Zgodnie z nimi nawet osiem lat więzienia grozi tym, którzy wspomogą przestępców w ukrywaniu nielegalnie zdobytych majątków, środków płatniczych, papierów wartościowych czy nieruchomości. Chodzi o przyjmowanie, posiadanie, używanie, przekazywanie lub wywożenie za granicę, ukrywanie, dokonywanie transferu lub konwersji, pomoc w przenoszeniu ich własności lub posiadania. Ważne, by te przestępcze zabiegi były podejmowane w celu udaremnienia wykrycia, zajęcia albo orzeczenia przepadku majątków, środków płatniczych, papierów wartościowych czy nieruchomości przestępców.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Myśliwi kontra właściciele gruntów. Rząd chce chronić prawo własności
Podatki
Zapowiada się kolorowa jesień w podatkach. Wiemy, co planuje rząd Tuska
Praca, Emerytury i renty
Dodatek do emerytury. Wielu seniorów nie wie, że ma do niego prawo
Edukacja i wychowanie
Resort edukacji przygotowuje szkoły na upały. Będą nowe przepisy
Materiał Promocyjny
Aż 7,2% na koncie oszczędnościowym w Citi Handlowy
Sądy i trybunały
Czas na reformę. Rząd odkrywa karty w sprawie Sądu Najwyższego i neosędziów
Materiał Promocyjny
Najpopularniejszy model hiszpańskiej marki