Planujesz zmiany w biznesie? Wyspowiadaj się skarbówce

Do transgranicznego przekształcenia potrzebna będzie opinia fiskusa. Sprawdzi, czy nie unikamy podatku.

Aktualizacja: 04.09.2023 12:51 Publikacja: 04.09.2023 03:00

Planujesz zmiany w biznesie? Wyspowiadaj się skarbówce

Foto: PAP/Darek Delmanowicz

Spółka, która chce przebudować swój biznes i np. połączyć się z firmą z innego unijnego państwa, będzie musiała wystąpić o opinię do szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Nawet jak dostanie pozytywną, fiskus może ją skontrolować i wymierzyć podatek. Tak wynika z nowelizacji, która ma obowiązywać od 15 września.

– Konieczność spowiadania się fiskusowi jeszcze przed restrukturyzacją może znacznie ją utrudnić – mówi Michał Roszkowski, doradca podatkowy i radca prawny, partner w Accreo. Podkreśla jednak, że opiniowanie reorganizacji przez skarbówkę nie jest wymysłem polskiego ustawodawcy, tylko implementacją unijnej dyrektywy 2019/2121. Dotyczy ona przekształceń, podziałów czy połączeń dokonywanych z udziałem firm z krajów Unii Europejskiej.

Czytaj więcej

Przekształcenia i połączenia polskich spółek na unijnych standardach

Jakie jest uzasadnienie

Przepisy o transgranicznych restrukturyzacjach trafiły przede wszystkim do Kodeksu spółek handlowych. Wynika z nich, że zarząd spółki, która chce przeprowadzić proces przekształcenia, podziału bądź połączenia, występuje do sądu rejestrowego o wydanie zaświadczenia o zgodności transakcji z polskim prawem. Składa też wniosek o opinię w sprawie podatkowych aspektów restrukturyzacji. Sąd rejestrowy przesyła go szefowi KAS. A ten sprawdza, czy celem transakcji nie jest czasem unikanie opodatkowania.

– We wniosku o opinię spółka powinna skupić się na pokazaniu ekonomicznego uzasadnienia restrukturyzacji. Załóżmy, że łączy się z firmą z Holandii. Powinna wykazać, że robi to dlatego, aby wejść ze swoimi produktami na tamtejszy rynek. Fiskus może z kolei podejrzewać, że celem połączenia jest chęć wykorzystania korzystnych podatkowo przepisów holenderskich – tłumaczy doradca podatkowy Tomasz Piekielnik.

Z regulacji wprowadzonych do ordynacji podatkowej wynika, że szef KAS wydaje opinię w ciągu miesiąca (wolno mu wydłużyć ten termin o trzy miesiące). Może też odmówić. Z jakiego powodu? Jeżeli ma „uzasadnione przypuszczenie”, że transakcja przyniesie korzyści podatkowe, a sposób działania jest sztuczny.

– Fiskus ma tu duże pole do popisu. Na pewno podejrzenia wzbudzą agresywne optymalizacje, np. przeniesienie siedziby na Cypr, gdzie mamy tylko fasadową, nieprowadzącą faktycznej działalności spółkę. Ale jeśli polski podmiot ma związane z Cyprem konkretne plany rozwoju i potrafi uzasadnić przeprowadzkę, skarbówka nie powinna rzucać kłód pod nogi – ocenia Michał Roszkowski.

Co będzie, jeśli szef KAS odmówi wydania opinii? – Nie zamyka to drogi do restrukturyzacji, bo ostateczną decyzję podejmuje sąd rejestrowy. Może mieć poważne wątpliwości, pamiętajmy jednak, że negatywne stanowisko szefa KAS nie oznacza uznania transakcji za niezgodną z prawem. Jest to tylko wyrażenie obawy, że może prowadzić do unikania opodatkowania – zaznacza Tomasz Piekielnik.

– Sąd rejestrowy nie jest związany stanowiskiem szefa KAS, nie ma tu automatyzmu. Niewątpliwie powinien jednak wziąć je pod uwagę. I obawiam się, że może nie wydać zaświadczenia o zgodności transakcji z polskim prawem. To zastopuje restrukturyzację, niewykluczone, że trzeba ją będzie zacząć od nowa – dodaje Adam Kopczyński, project manager w Innside Tax.

– Jeśli sąd rejestrowy nie wyda spółce zaświadczenia o zgodności transgranicznej transakcji z polskimi przepisami, powinna ona zmienić swe założenia i ponownie wystąpić z wnioskiem – tłumaczy z kolei Michał Roszkowski.

Tomasz Piekielnik zwraca natomiast uwagę, że odmowę wydania opinii (albo samą opinię) można zaskarżyć do sądu administracyjnego. – Oczywiście spór z fiskusem wydłuża całą operację – podkreśla.

Może być kontrola

Do sporu może dojść także wtedy, gdy szef KAS stwierdzi, że planowana transakcja nie budzi żadnych podejrzeń. Fiskus może bowiem później skontrolować, czy faktycznie wszystko było w porządku. „Wydanie opinii nie stanowi przeszkody do prowadzenia wobec spółki czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, postępowania podatkowego lub kontroli celno-skarbowej” – stanowi nowy przepis w ordynacji.

– Opinia wydawana w sprawie transgranicznej restrukturyzacji nie daje takiej ochrony jak opinia zabezpieczająca. Spółka nie ma więc gwarancji, że fiskus na kontroli nie dopatrzy się obejścia przepisów i nie naliczy jej podatku – mówi Adam Kopczyński.

Podstawa prawna: DzU z 16 sierpnia 2023 r., poz. 1705

Opinia dla „Rzeczpospolitej”

Piotr Świniarski, adwokat, właściciel kancelarii podatkowej

Z nowych przepisów wynika, że szef KAS będzie oceniał, czy transgraniczne restrukturyzacje nie stanowią obejścia prawa podatkowego. Jeśli dojdzie do wniosku, że przeprowadzająca transakcję spółka może osiągnąć niezgodne z prawem korzyści podatkowe, np. zmniejszając obciążenia wbrew przepisom, odmówi wydania opinii. Nie oznacza to automatycznie, że restrukturyzacja jest niemożliwa. Trudno mi jednak sobie wyobrazić, że sąd rejestrowy przejdzie nad tym do porządku dziennego i wyda bez żadnych zastrzeżeń zaświadczenie o zgodności transakcji z polskim prawem. Brak akceptacji szefa KAS może się więc skończyć wydłużeniem albo nawet zablokowaniem całego procesu restrukturyzacji. Niewykluczone, że zainteresowane podmioty będą musiały zmodyfikować swoje plany i wybrać rozwiązania bezpieczniejsze podatkowo. Zmiany wchodzą 15 września br., praktyka pokaże, na ile fiskus będzie wykorzystywać nowe możliwości.

Spółka, która chce przebudować swój biznes i np. połączyć się z firmą z innego unijnego państwa, będzie musiała wystąpić o opinię do szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Nawet jak dostanie pozytywną, fiskus może ją skontrolować i wymierzyć podatek. Tak wynika z nowelizacji, która ma obowiązywać od 15 września.

– Konieczność spowiadania się fiskusowi jeszcze przed restrukturyzacją może znacznie ją utrudnić – mówi Michał Roszkowski, doradca podatkowy i radca prawny, partner w Accreo. Podkreśla jednak, że opiniowanie reorganizacji przez skarbówkę nie jest wymysłem polskiego ustawodawcy, tylko implementacją unijnej dyrektywy 2019/2121. Dotyczy ona przekształceń, podziałów czy połączeń dokonywanych z udziałem firm z krajów Unii Europejskiej.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Myśliwi kontra właściciele gruntów. Rząd chce chronić prawo własności
Podatki
Zapowiada się kolorowa jesień w podatkach. Wiemy, co planuje rząd Tuska
Praca, Emerytury i renty
Dodatek do emerytury. Wielu seniorów nie wie, że ma do niego prawo
Edukacja i wychowanie
Resort edukacji przygotowuje szkoły na upały. Będą nowe przepisy
Materiał Promocyjny
Aż 7,2% na koncie oszczędnościowym w Citi Handlowy
Sądy i trybunały
Czas na reformę. Rząd odkrywa karty w sprawie Sądu Najwyższego i neosędziów
Materiał Promocyjny
Najpopularniejszy model hiszpańskiej marki