Rzeczpospolita

Plus Minus

Wyidealizowane Wielkie Księstwo Litewskie

„Krajowcom" zarzucano prywatę, służalczość, nielojalność czy wręcz zdradę. A oni chcieli jedynie powrotu do normalności, co w okresie gwałtownych przemian, jakie niosła wojna, było trudne, a może wręcz niemożliwe.

Aktualizacja: 18.06.2017 12:16 Publikacja: 16.06.2017 00:01

Józef Mackiewicz był zwolennikiem Litwy wielu narodów. Na zdjęciu wraz z członkami redakcji wileński

Józef Mackiewicz był zwolennikiem Litwy wielu narodów. Na zdjęciu wraz z członkami redakcji wileńskiej „Słowa" (w środku).

Foto: NAC

Krzysztof Tarka

Początki tzw. idei krajowej sięgają przełomu XIX i XX w. Koncepcja ta, sformułowana niemal jednocześnie w środowisku konserwatywnego ziemiaństwa i postępowej inteligencji wileńskiej (demokratów), zakładała równorzędność oraz potrzebę dobrosąsiedzkiego współżycia i współpracy ludów zamieszkałych na obszarze Litwy historycznej. Naczelną jej zasadą nie był nacjonalizm, lecz odwołanie do wyidealizowanego Wielkiego Księstwa Litewskiego, do kraju, w którym mogliby zgodnie żyć Polacy, Białorusini, Litwini, Żydzi, Tatarzy czy Karaimi. Wobec triumfującego nacjonalizmu anachroniczne poglądy krajowców były nie do zaakceptowania, a nawet nie były zrozumiałe dla żadnej ze stron, a sama koncepcja – właściwie już w momencie narodzin – należała do przeszłości. Przeszłość była zresztą kategorią, do której krajowcy najczęściej i najchętniej się odwoływali, którą po prostu żyli. W epoce, w której burzono zręby przeszłości, oni dążyli do jej odbudowania.

Pozostało jeszcze 92% artykułu

Czytaj więcej, wiedz więcej!
Rok dostępu za 99 zł.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję?
- możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.
Subskrybuj teraz! Zaloguj się
„Cannes. Religia kina”, Tadeusz Sobolewski, wyd. Agora
Plus Minus
„Cannes. Religia kina”: Kino jak miłość życia
Citi Handlowy: Konto oszczędnościowe do 200 tys. zł. Oferta ważna do 12.05.2025
Materiał Promocyjny
Citi Handlowy: Konto oszczędnościowe do 200 tys. zł. Oferta ważna do 12.05.2025
Advertisement
„5 grudniów”, James Kestrel, tłum. Maciej Szymański, DW Rebis
Plus Minus
„5 grudniów”: Długie pożegnanie
„BrainBox Pocket: Kosmos”, wyd. Rebel.pl
Plus Minus
„BrainBox Pocket: Kosmos”: Pamięć szpiega pod presją czasu
„Moralna AI”, Walter Sinnott-Armstrong, Vincent Conitzer, Jana Schaich Borg, przeł. Ewa Łokas, Bogum
Plus Minus
„Moralna AI”: Sztuczna odpowiedzialność
Škoda obniża ceny hybrydowych wersji Škody Superb i Škody Kodiaq
Materiał Promocyjny
Škoda obniża ceny hybrydowych wersji Škody Superb i Škody Kodiaq
Advertisement
„The Electric State”, reż. Anthony i Joe Russo, dostęp na Netfliksie
Plus Minus
„The Electric State”: Jak przepalić 320 milionów
Ducato w leasingu 102,9% z pakietem ubezpieczeń OC/AC za 1% wartości auta
Materiał Promocyjny
Ducato w leasingu 102,9% z pakietem ubezpieczeń OC/AC za 1% wartości auta
Advertisement
e-Wydanie