Koszty procesu a szansa na wygraną

W ostatnich latach kwestia wygrania procesu ma poważnego konkurenta w postaci budżetu. Nie mniej ważna od pozytywnego wyniku rozstrzygnięcia jest cena, którą przychodzi zapłacić za prowadzone postępowanie.

Aktualizacja: 01.10.2017 15:27 Publikacja: 01.10.2017 14:56

Koszty procesu a szansa na wygraną

Foto: Fotolia

Każde działanie, w tym wejście w spór z innym podmiotem, oceniane jest nie tylko pod kątem potencjalnych szans na wygraną, ale i poniesionych na nią kosztów.

Strategia prowadzenia sporów i postępowań wymaga nawet bardziej niż w przeszłości uwzględnienia ograniczonego zazwyczaj budżetu, planowanych kosztów i możliwych do poniesienia strat.

Wewnętrznie, przez kancelarie czy wspólnie

W dyskusjach o przewadze obsługi prawnej przez kancelarie nad prowadzoną przez prawników wewnętrznych nie może zabraknąć kosztów postępowań. Pozostaje sporo przestrzeni do racjonalizacji i optymalizacji kosztów. Zarządy i kierownictwo przedsiębiorstw, jak też szefowie działów prawnych mogą zdecydować o powierzeniu obsługi prawnej postępowania czy sporu wewnętrznym prawnikom, ale też kancelariom. To istotne w skutkach decyzje finansowe. Wybór kancelarii, zwłaszcza wyspecjalizowanej w dziedzinie, w jakiej prowadzone jest postępowanie, może przesądzić o wygranej, generując jednak poważne koszty usług prawnych. Prowadzenie postępowań przez wewnętrznych prawników może zaś przynieść wymierne oszczędności, nie zawsze jednak gwarantując odpowiednie doświadczenie procesowe. Nie można więc z góry przesądzić, który model jest lepszy. Taką analizę mogą przeprowadzić jedynie osoby znające potrzeby danej firmy, charakter sporu, a także możliwości merytoryczne własnych prawników i kancelarii.

Bezpiecznym modelem może być system mieszany polegający bądź na podziale postępowań między prawników wewnętrznych i kancelarie w ten sposób, że albo dzielą się rodzajami prowadzonych przez siebie spraw, albo obie grupy pracują nad tymi samymi, dzieląc się poszczególnymi etapami czy zadaniami (np. prawnicy wewnętrzni zbierają materiał dowodowy, a kancelaria sporządza finalne pisma i reprezentuje klienta w sporze).

Na jakim forum

Kontrola kosztów może się także przejawiać w wyborze odpowiedniej drogi postępowania. Mówimy nie tylko o procesach sądowych, ale o sporze między dwoma podmiotami.

Wybór sposobu załatwienia sporu musi uwzględniać wiele elementów, w tym czas, specyfikę sprawy, posiadane dowody. Jednym z tych elementów są koszty postępowania, które mogą znacznie się różnić w sądownictwie powszechnym, arbitrażowym lub z wykorzystaniem organów administracji państwowej czy organizacji pozarządowych.

Nie mniej ważnym czynnikiem wpływającym na racjonalną kontrolę kosztów jest ustalenie rodzaju budżetu przeznaczonego na rozwiązanie kwestii spornych. W przypadku zgody na budżet otwarty, znacznie trudniejsze staje się śledzenie i korygowanie wydatków na prowadzenie sporu. Pozostawia on znaczną swobodę i ryzyko niekontrolowanego użycia pieniędzy przy jednoczesnej większej elastyczności w użyciu środków służących do osiągnięcia zamierzonego celu. Budżet zamknięty wymusza z kolei ciągłe monitorowanie wydatków, a jednocześnie konieczność ograniczenia lub zmiany działań „ofensywnych" czy „defensywnych". Ciekawym rozwiązaniem może być utworzenie budżetu regionalnego (niezależnie od wielkości i rodzaju regionu), który w połączeniu z możliwością przesuwania środków, przeciwnie niż budżet lokalny, pozwala na wykorzystanie funduszy tam, gdzie akurat są one najbardziej potrzebne.

Często stosowaną metodą jest ustalenie określonego, zazwyczaj niższego początkowo budżetu na prowadzenie sprawy przez kancelarię, z możliwością wypłaty dodatkowych środków w przypadku pozytywnego wyniku całego postępowania czy jego poszczególnych etapów.

Każda z przedstawionych opcji wymaga dogłębnej analizy, przede wszystkim konkretnych sytuacji, które znacznie się różniąc, wymuszają odmienne podejście. Celem tego artykułu jest jedynie zasygnalizowanie możliwości osiągnięcia celu w postaci pozytywnego wyniku sprawy czy postępowania poprzez różne środki i instytucje prawne dające możliwość bardzo racjonalnego wykorzystania budżetu.

Tytułem przykładu, opowiadam się w sprawach o przeciwdziałanie nieuczciwej konkurencji za wykorzystaniem w pierwszej kolejności (przed ewentualną drogą sądową, która wtedy w wielu przypadkach może zostać w ogóle pominięta) możliwości ich ugodowego załatwienia. Efekt taki może przynieść, m.in. próba podjęcia otwartych rozmów między dwoma podmiotami, z udziałem ekspertów prawnych i znawców danego tematu oraz osób decyzyjnych. Tego typu negocjacje otwierają drogę do ustępstw, praktycznych rozwiązań i korzystnych dla obu stron ustaleń, bez zaangażowania sądów czy organów państwowych. Pozwalają jednocześnie na szybkie załatwienie sprawy przy użyciu znacznie mniejszych środków finansowych.

Autor jest wiceprezesem Polskiego Stowarzyszenia Prawnikow Przedsiębiorstw, dyrektorem ds. prawnych, Europa Centralna, Colgate-Palmolive (Poland) Sp. z o.o.

Opinie Prawne
Mirosław Wróblewski: Ochrona prywatności i danych osobowych jako prawo człowieka
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Święczkowski nie zmieni TK, ale będzie bardziej subtelny niż Przyłębska
Opinie Prawne
Ewa Szadkowska: Biznes umie liczyć, niech liczy na siebie
Opinie Prawne
Michał Romanowski: Opcja zerowa wobec neosędziów to początek końca wartości
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Komisja Wenecka broni sędziów Trybunału Konstytucyjnego