W lipcu 1846 r. poborca podatkowy natknął się właściwie przypadkiem w okolicach lasu Walden w stanie Massachusetts na Henry’ego Davida Thoreau, syna skromnego producenta ołówków z miejscowości Concord, zwolennika transcendentalizmu, oryginała i indywidualistę. Poborca zażądał od samotnika, który mieszkał w chatce w lesie, zapłacenia zaległych podatków. Thoreau odmówił. Odmowę uzasadnił tym, że nie zamierza wspierać rządu federalnego swoimi podatkami, gdy ten toczy jego zdaniem niesprawiedliwą wojnę z Meksykiem. W konsekwencji spędził noc w areszcie, ale tylko jedną, bo dług spłacił ktoś z jego rodziny.
Czytaj więcej
Aktywiści klimatyczni grupy Ostatnie Pokolenie, którzy niedawno zapowiadali protesty w stolicy, w poniedziałek rano próbowali zablokować jedno z warszawskich skrzyżowań, przyklejając się do asfaltu. Interweniowała policja.
Pod wpływem tej historii Thoreau napisał słynną do dziś wydawaną (także po polsku) rozprawę zatytułowaną „Resistance to Civil Government”, czyli „Opór wobec rządu”, znaną powszechnie jako „Obywatelskie nieposłuszeństwo” („Civil Disobedience”). Stąd właśnie tego samotnika i ekscentryka uznaje się za twórcę rozbudowanej później teorii o prawie do przeciwstawienia się rządowi, w Polsce funkcjonującego pod nazwą obywatelskiego nieposłuszeństwa, choć jego korzeni można by szukać jeszcze w pismach Arystotelesa.
Wandalizm i bandyterka Ostatniego Pokolenia
Do tej właśnie koncepcji – aczkolwiek z pewnością nie mając pojęcia ani o jej pochodzeniu, ani historii, ani teoretycznych podstawach – odwołuje się chuliganeria z Ostatniego Pokolenia. Chuliganeria – przypomnijmy – postawiła panu premierowi ultimatum, na które ten nie odpowiedział. Zażądała w nim, żeby natychmiast zrezygnować z wydawania jakichkolwiek pieniędzy na nowe autostrady czy drogi ekspresowe i wszystkie je przeznaczyć na transport zbiorowy. Postulat jest w oczywisty sposób absurdalny, oderwany od rzeczywistości i niewykonalny, ale to zostawmy na boku.
Warto natomiast zauważyć, że chuliganeria zakłócająca koncerty, niszcząca pomniki i blokująca ulice nie uprawia żadnego obywatelskiego nieposłuszeństwa. Uprawia zwykły wandalizm i bandyterkę.
