Wraca program „Czyste Powietrze". Ministerstwo Środowiska ogłosiło ważne zmiany

W poniedziałek 31 marca 2025 r. ruszy nabór wniosków w nowej odsłonie programu Czyste Powietrze - ogłosiło Ministerstwo Klimatu i Środowiska.

Publikacja: 20.03.2025 12:24

Konferencja prasowa dot. nowej odsłony programu Czyste Powietrze

Konferencja prasowa dot. nowej odsłony programu Czyste Powietrze

Foto: PAP/Albert Zawada

mat

Pod koniec listopada ubiegłego roku Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) zawiesił przyjmowanie nowych wniosków o dotacje z programu „Czyste Powietrze”. Ogłoszono, że program zostanie zmodernizowany – po to, by zapobiec nadużyciom, do jakich dochodziło przy jego realizacji w poprzednich latach.

W czwartek ogłoszono, że nabór wniosków w nowej odsłonie ruszy od 31 marca. Budżet programu to 10 mld zł.

Dla kogo program „Czyste Powietrze" w nowej odsłonie?

Ministerstwo Klimatu i Środowiska Nowa podało, że nowa odsłona programu skierowana jest do osób fizycznych, które są właścicielami lub współwłaścicielami domu jednorodzinnego lub wydzielonego w nim lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą. Nowością w programie jest minimalny okres tej własności – 3 lata, przy czym jak czytamy w komunikacie, obostrzenie to nie dotyczy sytuacji spadkowych.

Na jeden budynek lub lokal mieszkalny można dostać jedno dofinansowanie, a beneficjentem można być tylko raz. Dotacja jest wypłacana przez WFOŚiGW w całości lub w maksymalnie trzech częściach. Do dofinansowania kwalifikują się inwestycje tylko w tych budynkach, które uzyskały pozwolenie na budowę do 31 grudnia 2020 roku.

Kwestią, która wzbudzała kontrowersje były kominki. Ostatecznie zdecydowano, iż program dopuszcza „pozostawienie kominków wykorzystywanych na cele rekreacyjne”. Postawiono jednak warunki: muszą one spełniać wymagania ekoprojektu, a także docelowe wymogi uchwał antysmogowych obowiązujących na danym terenie oraz nie są głównym źródłem ogrzewania.

Czytaj więcej

„Czyste Powietrze” wróci po remoncie. Jakie zmiany w nowej odsłonie programu?

Jakie będą progi dochodowe i kwoty dotacji w programie „Czyste Powietrze"?

Nowa odsłona programu zakłada trzy poziomy dofinansowania według progów dochodowych w gospodarstwie domowym, które zostały podwyższone:

  • Poziom najwyższy – do 100% kosztów kwalifikowanych – obowiązuje przy miesięcznym dochodzie do 1 300 zł na osobę w gospodarstwach wieloosobowych lub do 1 800 zł w gospodarstwie domowym jednoosobowym, oraz dla tych, którzy mają ustalone prawo do zasiłku (stałego, okresowego, rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego). Jak zaznacza MKiŚ, dofinansowanie w najwyższym progu przewidziano tylko dla ubogich energetycznie, czyli dla budynków lub lokali, w których zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania wynosi powyżej 140 kWh/m2 rocznie.
  • Poziom podwyższony – do 70% kosztów kwalifikowanych – obowiązuje przy miesięcznym dochodzi do 2 250 zł na osobę lub 3 150 zł w gospodarstwach jednoosobowych.
  • Poziom podstawowy – dotacja do 40% kosztów kwalifikowanych – skorzystają ci, których roczny dochód nie przekracza 135 000 zł.

W nowej odsłonie programu Czyste Powietrze określone zostały maksymalne kwoty dotacji w poszczególnych rodzajach kosztów kwalifikowanych. Ograniczono także poziom dofinansowania do prac towarzyszących niezbędnych do realizacji przedsięwzięcia, ale niebędących jego głównym elementem. Wyznaczono limity dotacji jednostkowych na metr kwadratowy powierzchni ocieplenia stropów, podłóg i ścian oraz za okna. Katalog kosztów kwalifikowanych został ujęty w załączniku nr 2 do nowego programu. Resort przypomina, że podatek od towarów i usług (VAT), nawet w przypadku 100% dotacji, nie był i wciąż nie jest kosztem kwalifikowanym, zatem jego koszt będzie ponosił beneficjent.

Czytaj więcej

Wiosenny start Czystego Powietrza coraz bliżej. Firmy przygotowują się

Nowe obowiązki: audyt energetyczny i świadectwo charakterystyki energetycznej

W ramach programu wprowadzono wymóg obowiązkowego potwierdzenia standardu energetycznego budynku – zarówno przed przeprowadzeniem inwestycji, jak i po. Mają do tego posłużyć:

  • przed realizacją przedsięwzięcia – audyt energetyczny wraz z dokumentem podsumowującym audyt energetyczny (określą jaki jest stan energetyczny budynku i jakie prace należy wykonać, żeby zmniejszyć zapotrzebowanie na energię do ogrzewania),
  • po realizacji przedsięwzięcia – świadectwo charakterystyki energetycznej (potwierdzi zmniejszenie zapotrzebowania na energię do ogrzewania).

Co istotne, oba te dokumenty muszą być podpisane przez osobę wpisaną do rejestru osób uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej (wykaz MRiT na stronie: rejestrcheb.mrit.gov.pl/rejestr-uprawnionych), powinny być poprzedzone wizytą w domu. Na audyt można również pozyskać dotację z programu Czyste powietrze – łącznie do 1 600 zł.

Operator w programie „Czyste Powietrze" – jaka będzie jego rola

Kolejną dużą zmianą w programie „Czyste Powietrze” jest wprowadzenie funkcji operatora. W pierwszym etapie będą nimi gminy i Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W drugim resort przewiduje włączenie również sprawdzonych firm.

- Bardzo dużą zmianą w programie jest wprowadzenie funkcji operatora, który przeprowadzi beneficjenta przez całą inwestycję i będzie nadzorował, żeby inwestycja była prowadzona dobrze. Gminy za obowiązki operatora dostaną dodatkowe środki. Operator będzie gwarantował, że inwestycja nie będzie prowadziła do rachunków grozy, a będzie je obniżać - podkreślił wiceminister klimatu i środowiska Krzysztof Bolesta.

Czytaj więcej

Nowa wersja programu „Czyste Powietrze”: Jest komunikat dotyczący kominków

Zaliczki w programie „Czyste Powietrze" na nowych zasadach

Resort poinformował, iż prefinansowanie (zaliczka) w nowej odsłonie programu Czyste Powietrze możliwe będzie tylko przez operatora i tylko w najwyższym oraz podwyższonym poziomie dofinansowania. Zaliczka wynosi do 35 proc. i jest uwarunkowana przedłożeniem wraz z wnioskiem o dofinansowanie maksymalnie trzech umów z wykonawcami na realizację przedsięwzięcia. WFOŚiGW będzie wypłacał zaliczkę na konto wykonawcy na podstawie: dyspozycji beneficjenta, faktury zaliczkowej oraz listy sprawdzającej operatora, potwierdzającej spełnienie warunków programu.

Pod koniec listopada ubiegłego roku Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) zawiesił przyjmowanie nowych wniosków o dotacje z programu „Czyste Powietrze”. Ogłoszono, że program zostanie zmodernizowany – po to, by zapobiec nadużyciom, do jakich dochodziło przy jego realizacji w poprzednich latach.

W czwartek ogłoszono, że nabór wniosków w nowej odsłonie ruszy od 31 marca. Budżet programu to 10 mld zł.

Pozostało jeszcze 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Wyrok SN trzeba pominąć. Rzecznik TSUE: głęboki kryzys polskiego sądownictwa
Zawody prawnicze
Notariusz nie zapłaci 35 tys. zł za czynności w siedzibie dewelopera
Zawody prawnicze
Pełnomocnik z urzędu może skarżyć zbyt niską zapłatę. Ważna uchwała SN
Praca, Emerytury i renty
Kiedy ponownie wzrośnie płaca minimalna? Perspektywy na 2025 i 2026 rok
Materiał Partnera
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Administracja rządowa
Przepadli w konkursie, dostali największą dotację. Wybrała ich ministra kultury