Skarga na przewlekłość postępowania sądu

Drogę do tego wskazano w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=174592]ustawie z 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenia prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, m.in. w postępowaniu sądowym (DzU nr 179, poz. 1843 ze zm.)[/link].

Skarga wskazana w tytule ustawy odnosi się do wszystkich rodzajów postępowań sądowych, w tym cywilnego (procesowego i nieprocesowego), z zakresu pracy i ubezpieczeń społecznych, w sprawach gospodarczych oraz rodzinnych.

[srodtytul]1. TERMIN NA WYDANIE ROZSTRZYGNIĘCIA [/srodtytul]

Nie ma żadnych konkretnych limitów czasowych, które określałyby czas właściwy do rozpatrzenia konkretnych rodzajów spraw, jeśli pominąć wskazania skierowane do sądu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych (od daty wniesienia pozwu czy odwołania do rozprawy nie powinno upłynąć więcej niż dwa tygodnie).

We wskazanej ustawie mówi się tylko ogólnie, że przewlekłość postępowania zachodzi wówczas, gdy sprawa trwa dłużej niż to konieczne do wyjaśnienia okoliczności faktycznych i prawnych istotnych dla jej rozstrzygnięcia albo dłużej niż to konieczne do załatwienia sprawy egzekucyjnej lub innej dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego.

Skargę na przewlekłość postępowania kierujemy do sądu przełożonego nad tym, przed którym postępowanie to się toczy. Jeśli więc toczy się w sądzie rejonowym, adresatem jest sąd okręgowy, jeśli w sądzie okręgowym – będzie nim sąd apelacyjny, a gdy w apelacyjnym – Sąd Najwyższy.

Jeśli przewlekłość dotyczy zarówno postępowania przed sądem rejonowym, jak i okręgowym – skargę kieruje się do sądu apelacyjnego, a gdy zarówno przed okręgowym, jak i apelacyjnym – do sądu apelacyjnego. Jeśli przewlekłość dotyczy postępowania przed sądem apelacyjnym i Najwyższym – skargę na nią rozpatruje Sąd Najwyższy.

[srodtytul]2. ODSZKODOWANIE ZA PRZEWLEKŁOŚĆ [/srodtytul]

Skargę wnosi się do lub za pośrednictwem sądu, przed którym sprawa się toczy. Rozpatruje ją zawsze trzyosobowy skład sędziowski. Ma on ocenić przede wszystkim terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania rozstrzygnięcia co do meritum.

O sprawie zawiadamiany jest prezes sądu, w którym wedle skarżącego sąd dopuścił się przewlekłości czy bezczynności. Sąd ma na wydanie orzeczenia dwa miesiące, licząc od daty wniesienia skargi. W razie jej uwzględniania możemy liczyć na odszkodowanie od Skarbu Państwa w wysokości od 2 tys. (minimum) do 20 tys. zł (maksimum). Płaci z własnych środków sąd, w którym doszło do przewlekłości.

Skargę można ponowić, z tym że kolejna w tej samej sprawie nie może być wniesiona przed upływem sześciu miesięcy od otrzymania przez sąd, od którego odszkodowanie się należy, orzeczenia uwzględniającego skargę.

[ramka]W razie uwzględnienia skargi na przewlekłość można też w odrębnej sprawie wytoczonej Skarbowi Państwa domagać się naprawienia wynikłej z tego szkody. W praktyce nie jest to takie proste. Trzeba wykazać szkodę, jej wysokość i bezpośredni, adekwatny związek przyczynowy między opieszałością a konkretną stratą materialną.[/ramka]

Opłata od skargi na przewlekłość wynosi 100 zł. W razie jej uwzględnienia sąd zwróci tę opłatę.

[ramka][b]CO MÓWIĄ STATYSTYKI[/b]

W 2009 r. w sprawach cywilnych, z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych oraz gospodarczych, wpłynęły do sądów apelacyjnych 703 skargi na przewlekłość postępowania. Sukcesem dla skarżących, czyli przyznaniem odszkodowania, skończyły się tylko 74. Kosztowało to Skarb Państwa 265 tys. zł.

Liczba skarg na przewlekłość we wskazanych rodzajach spraw, które trafiły do sądów okręgowych, wniosła w 2009 r. łącznie 1861. Odszkodowania wypłacono w 316, a łączna ich kwota sięgnęła 1 mln 721 tys. zł. Do Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego dotarło w ubiegłym roku 30 takich spraw, do Izby Cywilnej – tylko jedna.[/ramka]

[ramka]

[i][b]Podstawa prawna:[/b]

- [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=174592] Ustawa z 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenia prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, m.in. w postępowaniu sądowym (DzU nr 179, poz. 1843 ze zm.)[/link]

- [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=167044]Rozporządzenia ministra sprawiedliwości z 28 września 2002 r. dotyczących opłat za czynności adwokatów i radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez adwokata lub radcę prawnego ustanowionego z urzędu (DzU nr 163, poz. 1348[/link] i poz. [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=167045]1349[/link] ze zmianami)

- [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B5E347C50E4D2860978BAD3D891C7A48?n=1&id=76037&wid=337521]Kodeks pracy[/link]

- [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=86F27ADE2102E1D67842E76D535F1BD1?id=70928]Kodeks cywilny[/link]