Troska o środowisko musi być wpisana w biznes już na stałe

Łańcuchy dostaw, produkcja, handel i logistyka – to tylko przykłady obszarów powiązanych z czynnikami ESG. Na znaczeniu zyskuje troska o środowisko, surowce naturalne i wodę. Aż 80–90 proc. ścieków w krajach rozwijających się jest odprowadzanych bezpośrednio do rzek, jezior i mórz, co powoduje choroby i poważnie szkodzi środowisku.

Rzut oka na świat…

ONZ szacuje, że ponad 2 mld osób nie ma dostępu do bezpiecznej wody pitnej, a 3,6 mld do bezpiecznych urządzeń sanitarnych. Choć sytuacja się poprawia, to niemal 130 krajów nie jest jeszcze na dobrej drodze, aby do 2030 r. dysponować zasobami wodnymi zarządzanymi w sposób zrównoważony. Takie podejście ma przełożenie nie tylko na kwestie zdrowotno-sanitarne, ale również gospodarcze. Zapewnienie powszechnych i bezpiecznie zarządzanych dostaw wody i urządzeń sanitarnych przyniosłoby korzyści netto w wysokości 37 mld USD i 86 mld USD rocznie w latach 2021–2040 – szacują eksperci.

Tymczasem problem narasta, bo dostępność słodkiej wody w przeliczeniu na osobę w ciągu ostatnich dwóch dekad drastycznie się zmniejszyła, a zapotrzebowanie na nią systematycznie rośnie. Do 2050 r. możemy zużywać o 20–30 proc. więcej wody niż obecnie – szacuje ONZ. Z kolei według Banku Światowego zapotrzebowanie na wodę w miastach w ciągu trzech najbliższych dekad ma wzrosnąć o ponad połowę.

…oraz na Polskę

Zasoby wody w naszym kraju są znacznie niższe niż średnia unijna – na mieszkańca przypada około 1600 m sześc. wody słodkiej, co jest poziomem poniżej bezpieczeństwa wodnego. Przyjętą przez ONZ granicą, poniżej której mówi się o zagrożeniu niedoborem wody, jest 1700 m sześc. na mieszkańca.

– Oprócz Polski krajami w podobnej sytuacji są Malta, Cypr i Czechy. Ochrona wód, czyli m.in. ograniczanie zanieczyszczeń oraz przywracanie jej jakości, to zadania wynikające z prawa polskiego i europejskiego – podkreśla Ewa Solarz, ekspertka w zakresie zrównoważonego rozwoju z Tailors Group. Dodaje, że z jednej strony firmy, zwłaszcza te przemysłowe, raportują kwestie związane z wodą – np. jej pobór w podziale na źródła, podejście do zarządzania zasobami wodnymi, sposoby ochrony, odprowadzone ścieki. Jednak kluczowe jest aktywne działanie i współpraca z samorządami, a takich przykładów jest niestety dość mało.

Zużycie wody jest wpisane w produkcję każdej rzeczy, którą kupujemy.

– Dopóki woda nie będzie miała w naszej świadomości odpowiednio wysokiego statusu, dopóki nie uznamy jej za faktyczne dobro rzadkie, będzie jedynie zasobem przemysłowym i będą zdarzały się takie katastrofy, jak zeszłoroczna na Odrze. Ochrona wody, jej ponowne wykorzystywanie, budowanie świadomości ekologicznej, kalkulowanie śladu wodnego – to zadanie również, a może przede wszystkim, dla biznesu –- podsumowuje Solarz.

Głosy przedsiębiorców

Woda jest kluczowym zasobem dla wielu firm prowadzących w Polsce swój biznes. W tej grupie jest m.in. Nestle.

– Dbałość o wodę to nasz priorytet: od lat koncentrujemy wysiłki na wielu obszarach. Pierwszy to fabryki, gdzie zwiększamy efektywność zużycia wody. Drugi obszar to współpraca z partnerami, aby chronić zasoby m.in. w łańcuchu dostaw rolnych. Trzeci obszar to współdziałanie ze społecznościami lokalnymi, aby zwiększać dostęp do czystej wody i urządzeń sanitarnych – wymienia Tomasz Korytkowski, dyrektor ds. komunikacji korporacyjnej Nestlé Polska. Dodaje, że firma prowadzi równolegle znaczące inwestycje w optymalizację gospodarowania wodą. Dzięki wdrażaniu zamkniętych obiegów, odzysku oraz programów oszczędnościowych w latach 2015–2021 zmniejszała zużycie wody o 4 mln litrów rocznie.

– W ciągu minionej dekady ograniczyliśmy zużycie wody w naszych zakładach produkcyjnych o 18 proc. na tonę produktu. Naszą ambicją jest to, by do końca bieżącego roku osiągnąć dalsze, bardzo znaczące oszczędności: około 18 mln litrów rocznie – wylicza Korytkowski. Deklaruje, że zaangażowanie grupy w działalność proekologiczną w regionie ma szeroki wymiar. W Nałęczowie i okolicach Nestlé Waters współpracuje z lokalnymi interesariuszami i wspiera inwestycje publiczne takie jak rozbudowa kanalizacji, likwidacja rur azbestowych czy renowacje studni. Równolegle firma prowadzi badania mikrobiologiczne ważnej dla regionu rzeki Bystrej.

– Ponadto popularyzujemy wśród rolników praktyki zrównoważone i regeneracyjne chroniące zasoby wodne – twierdzi Korytkowski. Wtórują mu przedstawiciele Danone, deklarując konsekwentne ograniczanie zużycia wody przy procesach produkcyjnych we wszystkich zakładach. Ponadto w zakładzie rozlewniczym Żywiec Zdrój w gminie Radziechowy-Wieprz firma wybudowała system magazynowania wody deszczowej, która jest używana do celów sanitarnych. Fabryka Danone w Bieruniu korzysta z kolei z własnej oczyszczalni ścieków.