Materiał powstał we współpracy z Bankiem BNP Paribas
ESG (środowisko, odpowiedzialność społeczna i ład korporacyjny) to nie moda, a długofalowy trend. Firmy muszą realizować wartości związane ze zrównoważonym rozwojem, żeby sprostać oczekiwaniom interesariuszy oraz spełnić wymogi legislacyjne. A te są coraz szersze i bardziej szczegółowe. Dotyczą między innymi łańcuchów dostaw, wymogów środowiskowych oraz raportowania niefinansowego.
Firmy muszą inwestować
Temat zrównoważonego rozwoju coraz częściej trafia na agendy zarządów przedsiębiorstw. Jednak w praktyce realizacja zasad ESG okazuje się niezwykle trudnym zadaniem. I tak np. jeśli chodzi o raportowanie niefinansowe, to zaledwie jedna czwarta firm, które zostaną objęte tym obowiązkiem już od przyszłego roku, wdrożyła standardy zgodne z wymogami dyrektywy CSRD – wynika z danych Ayming. Z kolei KPMG podaje, że tylko 56 ze 100 największych firm działających na polskim rynku opublikowało ujawnienia klimatyczne i środowiskowe. Ich średni wynik to niewiele ponad 5 pkt w 10-stopniowej skali. Jest gorszy niż rok wcześniej. A dotyczy to dużych firm. Dla małych ESG jest jeszcze większym problemem.
Raportowanie to tylko wierzchołek góry lodowej. Potężnym wyzwaniem jest zielona transformacja związana z przestawieniem się na nowe źródła energii. Aż 71 proc. firm podaje, że w najbliższych trzech latach właśnie ten cel będzie ich priorytetem, jeśli chodzi o zielone inwestycje – wynika z danych Banku BNP Paribas. W co jeszcze inwestować zamierzają firmy? Na kolejnych miejscach znalazły się: modernizacja sposobu produkcji (39 proc.)., bardziej ekologiczne podejście do zużywanych surowców, takich jak woda, papier czy plastik (31 proc.), termomodernizacja budynków (29 proc.) oraz wymiana floty samochodowej na hybrydy lub elektryki (22 proc.).
Obecnie działania na rzecz transformacji są w Polsce realizowane przez niemal co trzecią firmę, a kolejne 10 proc. dołączy do tego grona w następnych trzech latach. Pozostałe 60–70 proc. do zmian dopiero się szykuje. To bardzo duża grupa, która w najbliższych latach będzie potrzebować znaczących środków finansowych na zielone inwestycje. Może je znaleźć w bankach.
Banki wyznaczają trendy
Sektor finansowy odgrywa szczególną rolę w dekarbonizacji gospodarek. Do przeprowadzenia zielonej transformacji tylko w Polsce konieczne będą inwestycje przekraczające 300 mld euro do 2030 r. Szacuje się, że ponad połowa zapotrzebowania na zielone finansowanie będzie musiała zostać zaspokojona przez sektor finansowy i inwestorów prywatnych. Zadaniem banków jest nie tylko dostarczanie finansowania, lecz również edukacja oraz tworzenie mechanizmów budujących popyt na zielone produkty. Jest to możliwe poprzez różne zachęty, takie jak korzystniejsze warunki finansowania dla inwestycji zgodnych z celami klimatycznymi oraz poprzez ograniczanie finansowania dla „brudnych” projektów.
Polski sektor finansowy dobrze przygotował się na wyzwania stojące przed zrównoważoną transformacją. Ponad 45 proc. firm ocenia, że wybór produktów w bankach przeznaczonych na ten cel jest duży, a niemal jedna trzecia oceniła go jako średni. Większość ankietowanych firm jest przekonana, że takie produkty są łatwe do pozyskania.
Duża rola sektora finansowego dotyczy zarówno biznesu, jak i klientów indywidualnych. Aż 70 proc. respondentów badania przeprowadzonego przez firmę Kearney oczekuje od banków, by część swoich zysków inwestowały w działania społeczne, 60 proc., by zmniejszały swój ślad węglowy, a 62 proc., by nie wspierały firm szkodzących środowisku. Z kolei 64 proc. przewiduje, że zielone inwestycje sfinansuje środkami bankowymi. Niemal jedna trzecia jest gotowa zapłacić od 5 do 10 proc. więcej za produkt uwzględniający czynniki ESG niż za ten, który nie bierze ich pod uwagę.
Ważne wsparcie ekspertów
Biznes powinien wykorzystać dostępne na rynku opcje – aktualnie w ramach dotacji z Funduszy Spójności i Krajowego Programu Odbudowy na polskich przedsiębiorców czekają miliardy złotych. Banki realizują wiele programów związanych z dotacjami, a na szczególną uwagę zasługują te instytucje, które oprócz oferty produktowej oferują wsparcie ekspertów. Przykładem może być Bank BNP Paribas, który – aby ułatwić firmom staranie się o fundusze unijne – uruchomił program GO4funds. Z pomocą ekspertów przedsiębiorcy mogą uzyskać wsparcie na inwestycje w efektywność energetyczną, badania i rozwój, wdrażanie innowacji, cyfryzację, automatyzację oraz działania związane z gospodarką o obiegu zamkniętym. Na co konkretnie mogą liczyć firmy? Oprócz oferty związanej z finansowaniem projektów, przedsiębiorcy zostają wyposażeni w źródła wiedzy (np. podręcznik ESG, materiały informacyjne) oraz gotowe rozwiązania, jak platforma Envirly do mierzenia śladu węglowego, czyli emisji gazów cieplarnianych wywoływanych przez dany podmiot, osobę czy produkt. Eksperci, który specjalizują się właśnie w ESG, pomagają też przedsiębiorcom wprowadzać założenia ich strategii w życie oraz monitorują ofertę aktualnych dotacji, wskazując firmom najciekawsze dla nich opcje.
Od ESG nie ma odwrotu
Z szacunków Organizacji Narodów Zjednoczonych wynika, że temperatura wzrośnie do 2,5 stopnia Celsjusza powyżej średniej sprzed epoki przemysłowej. Tymczasem porozumienie paryskie zakładało docelowo ograniczenie do 1,5 stopnia Celsjusza.
W I kwartale 2024 r. emisje gazów cieplarnianych w UE rok do roku spadły o 4 proc. W dłuższym okresie ten trend jest jeszcze mocniej widoczny. W 2022 r. emisje krajów UE-27 były niższe o 27 proc. wobec poziomów z 1990 r. – wynika z danych Komisji Europejskiej. Z kolei unijny udział w globalnej strukturze emisji w tym okresie spadł o 8 pkt proc. do niespełna 7 proc. Polsce w I kwartale 2024 r. udało się obniżyć wolumen emisji przy jednoczesnym wzroście PKB, ale nadal rodzima gospodarka charakteryzuje się trzykrotnie wyższą w relacji do średniej unijnej intensywnością emisji, mierzoną stosunkiem emisji netto gazów cieplarnianych do PKB.
To przedsiębiorstwa muszą stać się filarem działań proekologicznych: według najnowszych danych ONZ na ponad 70 proc. globalnych emisji gazów cieplarnianych bezpośredni lub pośredni wpływ ma właśnie biznes. Dekarbonizacja jest niezbędna, żeby spełnić międzynarodowe cele klimatyczne, ale ma również pozytywny wpływ na rozwój gospodarki. Jak podaje Polski Instytut Ekonomiczny, każdy dolar przeznaczony na odnawialne źródła energii oznacza aż 150 proc. zysku dla gospodarki, czyli trzykrotnie więcej niż w przypadku inwestycji w obszarze paliw kopalnych.
Komentarz Partnera Cyklu: BNP Paribas
Anna Link - dyrektorka Departamentu Strategii i Zarządzania Bankowością MŚP i Korporacyjną w Banku BNP Paribas
Bez ESG coraz trudniej będzie o finansowanie
Proces wspierania zrównoważonej transformacji w naszym banku to nie tylko dostarczenie finansowania. Dodajemy nasze know-how oraz wsparcie doświadczonych ekspertów, nie tylko w dziedzinie finansów, ale i zrównoważonego rozwoju.
Postępujące efekty zmian klimatu sprawiają, że regulatorzy, inwestorzy i klienci będą oczekiwać od firm coraz więcej w zakresie działań ESG. Przedsiębiorstwa, które nie podejmą się transformacji, staną się mniej konkurencyjne, mogą stracić kontrakty, a nawet całkowicie wypaść z rynku. Dla firm natomiast takie poszerzanie swojej polityki ESG nie jest sprawą prostą, szczególnie w czasach niepewności rynkowej, kiedy każda złotówka musi być wydana w sposób całkowicie celowy i wydajny, przy minimalnym ryzyku i maksymalnych korzyściach.
ESG staje się coraz ważniejszym czynnikiem także przy staraniu się o finansowanie. Firmy, które nie pójdą naprzód i zignorują kwestie ESG, będą miały coraz trudniejszy dostęp do kapitału, ponieważ są one brane pod uwagę przy ocenie ryzyka. W przyszłości mogą sobie nawet całkowicie zamknąć drogę do uzyskania finansowania z banku.
Należy jednak pamiętać, że czynniki ESG to nie tylko kij, ale i marchewka. Wydatki na dostosowanie się do wymogów regulacyjnych można potraktować w taki sposób, by były to faktycznie inwestycje w przyszłość firmy, przy okazji korzystając też z różnych możliwości dofinansowania. Duża część funduszy unijnych na lata 2021–2027 jest przeznaczona właśnie na zieloną transformację przedsiębiorstw. Firmy mogą skorzystać z palety produktów z komponentami wsparcia, takimi jak Kredyt Ekologiczny czy Gwarancja Ekomax. Po raz kolejny jednak możliwość wykorzystania tych szans wymaga dużego doświadczenia i rozległej wiedzy rynkowej i specjalistycznej.
Banki, w tym Bank BNP Paribas, są naturalnie zaangażowane w proces zielonych przemian poprzez zapewnianie finansowania. Jednak współpracując z kolejnymi partnerami, zaczęliśmy wyraźnie dostrzegać rosnącą potrzebę zdobywania wiedzy i doświadczenia w kwestiach ESG. Dlatego też proces wspierania zrównoważonej transformacji w naszym banku to nie tylko dostarczenie finansowania. Dodajemy nasze know-how oraz wsparcie doświadczonych ekspertów, nie tylko od finansów, ale i zrównoważonego rozwoju.
Stawiamy przy tym na kompleksowe wsparcie. Mamy cały pakiet rozwiązań finansowych, w tym także produkty, w przypadku których warunki są konkretnie powiązane z realizacją celów ESG, jak Sustainability-Linked Loan czy ESG Rating-Linked Loan. Edukujemy, pomagamy przedsiębiorstwom odnaleźć się w gąszczu regulacji i procedur. Staramy się rozjaśniać trudne zagadnienia proceduralne. Regularnie organizujemy spotkania z naszymi klientami, mające na celu omawianie bieżących, kluczowych wyzwań z zakresu ESG, szukanie inspiracji i wymiany doświadczeń w ich adresowaniu. Dzięki partnerstwu z Envirly pomagamy również łatwo i wygodnie policzyć ślad węglowy.
Podsumowując, stawiamy na podejście 360 stopni i ciągle pracujemy nad tym, aby przedsiębiorstwa mogły znaleźć u nas najlepsze wsparcie. Dzięki temu firmy mogą skoncentrować inwestycje na tych obszarach, w których zmiany przyniosą najwięcej korzyści im samym i ich otoczeniu.
Materiał powstał we współpracy z Bankiem BNP Paribas
