Będzie zakaz korzystania ze smartfonów w szkołach? Ruszają prace nad ustawą

Marszałek Sejmu Szymon Hołownia zainicjował pracę nad ustawą zakazującą używania smartfonów w szkołach podstawowych. Praktycy są jednak sceptyczni, czy pomoże to uchronić dzieci przed wykorzystywaniem seksualnym w sieci i uzależnieniem od internetu.

Publikacja: 16.04.2025 15:52

Będzie zakaz korzystania ze smartfonów w szkołach? Ruszają prace nad ustawą

Tak dzieci korzystają ze smartfonów w szkole

Foto: Adobe Stock

Środowa debata w Sejmie, którą marszałek Szymon Hołownia zorganizował w związku z początkiem prac nad ustawą zakazującą używania smartfonów w szkołach podstawowych pokazała, że wypracowanie wspólnego stanowiska w tej sprawie nie będzie proste.

Głos w dyskusji zabrali m.in. przedstawiciele ministerstw i organizacji, którzy przede wszystkim zwracali uwagę na fakt, że odgórne zarządzenia nie rozwiążą najpoważniejszych problemów. A tymi są głównie uzależnienie od sieci, narażenie na pornografię i wykorzystanie seksualne w internecie, a także przemoc rówieśnicza.

Marszałek co prawda zadeklarował, że zamierza działać kompleksowo – choćby powołując do życia narodowy instytut higieny cyfrowej – ale ban na smartfony dla młodszych dzieci (poza tymi z niepełnosprawnościami lub specjalnymi potrzebami) uważa za warunek konieczny dla zapewnienia im bezpieczeństwa, również fizycznego. Pozostawienie decyzji o jego wprowadzeniu w gestii szkoły (jak jest to obecnie) uważa zaś za powinność państwa i zapowiada oparcie się na rozwiązaniach funkcjonujących w innych krajach.

Ministerstwo edukacji o zakazie smartfonów w podstawówkach: jesteśmy za autonomią szkoły 

Wiceministra edukacji Paulina Piechna-Więckiewicz podtrzymała w tej sprawie stanowisko resortu – odmienne od tego prezentowanego przez marszałka. Podkreśliła, że trzeba zachować prawo do autonomii szkół. I przypomniała, że zgodnie z danymi Instytutu Badań Edukacyjnych z 2020 r. (a wyniki potwierdziła później Fundacja GrowSPACE), już ok. 60 proc. szkół w swoich statutach zapisało zakaz używania telefonów przez uczniów.

Dyrektor Szkoły Podstawowa im. Bohaterów Warszawy w Podkowie Leśnej Agnieszka Hein przyznała, że choć w jej placówce zakaz obowiązuje od kilku lat, jego prowadzenie może być trudne, zaś dyrektor i nauczyciele bywają wtedy postrzegani przez uczniów jako wrogowie.

Czytaj więcej

Wpływ smartfonów na proces uczenia się dzieci

Eksperci: największe zagrożenia w sieci poczekają do końca lekcji 

O zagrożeniach w sieci mówili głównie prezeska Fundacji Instytut Cyfrowego Obywatelstwa Magdalena Bigaj i przedstawiciel państwowej komisji ds. pedofilii Konrad Ciesiołkiewicz. Zwracali m.in. uwagę na fakt, że wprowadzenie zakazu dostępu do telefonu w szkole w praktyce i tak koncentrowałoby się na czasie, kiedy – zgodnie z dostępnymi danymi – aktywność dzieci jest najniższa.

Konrad Ciesiołkiewicz przypomniał, że według nastolatków największym problemem w sieci jest mowa nienawiści, zaś ogromna część dzieci i młodzieży doświadcza pewnych form krzywdzenia seksualnego, które polega m.in. na otrzymywaniu treści o charakterze seksualnym od dorosłych. Internet trawi też zjawisko CSAM, czyli treści ukazujące seksualne krzywdzenie dzieci.

Podczas debaty padały też głosy, że bez nacisku na platformy cyfrowe, które nieskutecznie weryfikują wiek użytkowników przy dostępnie m.in. do treści pornograficznych, próba zapewnienia najmłodszym bezpieczeństwa w sieci to walka z wiatrakami. Z kolei zdaniem prezesa Fundacji Dbam o Mój Z@sięg dr Macieja Dębskiego dziś potrzeba ustawy dotyczącej leczenia osób cyfrowo uzależnionych.

Czytaj więcej

Badania: mają się uczyć, sięgają po smartfony. Czy w Polsce też będzie zakaz?

Dyrektor stowarzyszenia kadry oświatowej: polska podstawówka to nie ta z serialu „Dojrzewanie”, dzieci nie używają telefonów bez nadzoru

- Jesteśmy przeciwko wprowadzenie takiego zakazu, bo jest on nierealistyczny, represyjny, pozbawiony naukowych podstaw i nie przyniesie oczekiwanych efektów – tak pomysł marszałka komentuje dla „Rzeczpospolitej” Marek Pleśniar, dyrektor biura Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Kadry Kierowniczej Oświaty (OSKKO).

Również on przypomina, że wiele szkół już wprowadza własne regulacje. - W polskich podstawówkach nie panuje klimat, jak z serialu „Dojrzewanie”, mimo że niektórzy tak sobie to wyobrażają. Nauczyciele nie pozwalają na swobodne korzystanie z telefonów na lekcjach czy na korytarzu. Zaś szkołę próbuje się po raz kolejny obarczyć odpowiedzialnością za to, co dzieje się w domach – uważa ekspert. Jego zdaniem, to właśnie w nich „kwitnie” fonoholizm, dlatego bez edukacji społeczeństwa niewiele uda się zmienić.

Z kolei obecnie w polskim prawie, dyrektor nie widzi narzędzi do skutecznego stosowania represji za złamanie ewentualnego zakazu korzystania z telefonów. Uważa, że w praktyce i tak łatwo byłoby go obejść.

- Z informacji uzyskanych od znawcy tematu, prof. Jacka Pyżalskiego jasno wynika, że w miejscach, w których został on wprowadzony, nie zauważono również spadku poziomu agresji rówieśniczej. Ona zawsze była, tylko zmieniają się realia i narzędzia do jej szerzenia. Jednak jej przyczyna nie tkwi w technologii – konkluduje.

Czytaj więcej

Szkoły bez smartfonów lepsze dla dzieci. W Belgii wprowadzono zakaz

Środowa debata w Sejmie, którą marszałek Szymon Hołownia zorganizował w związku z początkiem prac nad ustawą zakazującą używania smartfonów w szkołach podstawowych pokazała, że wypracowanie wspólnego stanowiska w tej sprawie nie będzie proste.

Głos w dyskusji zabrali m.in. przedstawiciele ministerstw i organizacji, którzy przede wszystkim zwracali uwagę na fakt, że odgórne zarządzenia nie rozwiążą najpoważniejszych problemów. A tymi są głównie uzależnienie od sieci, narażenie na pornografię i wykorzystanie seksualne w internecie, a także przemoc rówieśnicza.

Pozostało jeszcze 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Edukacja i wychowanie
Zakaz smartfonów w szkole już od nowego roku? Jest apel do ministra edukacji
Ochrona zdrowia
Aborcja w dziewiątym miesiącu ciąży. Izabela Leszczyna komentuje dla "Rz"
Praca, Emerytury i renty
Lawinowy wzrost L4 z powodu krztuśca. Alarmujące dane ZUS
W sądzie i w urzędzie
Lex ciągnik na wstecznym. Komornik łatwiej zajmie ruchomości?
Materiał Partnera
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Matura i egzamin ósmoklasisty
Szef CKE: W tym roku egzamin ósmoklasisty i matura będą łatwiejsze