Osadnicy znad Nilu w Izraelu

Szlaki handlowe na Bliskim Wschodzie sprzed ponad 5 000 lat badają archeolodzy z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Publikacja: 03.04.2014 08:31

Mozaika i napisy odkryte przez izraelskich archeologów w okolicy miejscowości Hura na północy pustyn

Mozaika i napisy odkryte przez izraelskich archeologów w okolicy miejscowości Hura na północy pustyni Negew.

Foto: PAP/serwis codzienny

Pracami w ramach projektu „TRONE Trade Routes of the Near East" kieruje dr Joanna Dębowska-Ludwin. Są to jedyne wykopaliska prowadzone aktualnie w Izraelu przez polskich archeologów.

- Naszym celem jest ustalenie przebiegu dróg służących do handlu, łączących Egipt z Bliskim Wschodem, w epoce brązu czyli pod koniec IV tysiąclecia p. n. e. — wyjaśnia dr Joanna Dębkowska-Ludwin.

Jednym z kluczowych elementów tego programu są wykopaliska na stanowisku Tel Erani koło Aszkelonu, portu nad Morzem Śródziemnym, ok. 35 km na południe od Tel Awiwu. Jest to jedno z najważniejszych stanowisk, w starożytności do miejsca tego docierały egipskie wyroby, między innymi towary luksusowe takie jak wino i wyroby z miedzi, a nie wykluczone, że także egipscy osadnicy.

- Nie wiemy, czy mamy do czynienia ze starożytną kolonią egipską, co odpowiadałoby teorii o częściowej kolonizacji tego terenu przez mieszkańców przybyłych znad Nilu, czy raczej chodzi o towary okazjonalnie trafiające tu z państwa faraonów poprzez Synaj, drogą lądową wzdłuż wybrzeża. Dotychczas ślady takiej aktywności odkrywano jedynie na drugim końcu szlaku, w egipskim Tell el-Farcha w delcie Nilu, gdzie odnaleziono przedmioty pochodzące z Palestyny. Teraz mamy okazję skonfrontować nasz stan wiedzy z nowymi informacjami uzyskanymi w Izraelu — wyjaśnia Marcin Czarnowicz, jeden z archeologów uczestniczących w tym projekcie badawczym.

Polscy archeolodzy odkryli w Tel Erani między innymi fragment muru obronnego grubości prawie ośmiu metrów, wzniesionego z suszonej cegły mułowej, przypomina on egipskie konstrukcje z takich cegieł.

Badacze odkopali w Tel Erani również ceramikę egipską z końca IV tysiąclecia p. n. e., a także piec przypominający tego rodzaju konstrukcje z tego okresu nad Nilem. Do pieca „pasują" formy do wypieku chleba. Wszytko to wskazuje, że miejsce to było po prostu zamieszkałe przez ludzi przybyłych z Egiptu.

Jeszcze w latach 50. ubiegłego stulecia panowało przekonanie, że region ten został zdobyty przez egipską armię za panowania Narmera. Zdaniem polskich badaczy, nie ma śladów takiej inwazji, są natomiast ślady świadczące o egipskim osadnictwie w tym rejonie.

—pap

Pracami w ramach projektu „TRONE Trade Routes of the Near East" kieruje dr Joanna Dębowska-Ludwin. Są to jedyne wykopaliska prowadzone aktualnie w Izraelu przez polskich archeologów.

- Naszym celem jest ustalenie przebiegu dróg służących do handlu, łączących Egipt z Bliskim Wschodem, w epoce brązu czyli pod koniec IV tysiąclecia p. n. e. — wyjaśnia dr Joanna Dębkowska-Ludwin.

Pozostało jeszcze 82% artykułu
Archeologia
Naukowcy zbadali szkielet rzymskiego gladiatora. Przełomowe wyniki analiz
Archeologia
Naukowcy odkryli kolejne tajemnice denisowian. Co wiemy o kuzynach Homo sapiens?
Archeologia
Przełomowe odkrycie archeologów. „Kwestionuje nasze rozumienie historii ludzkości"
Archeologia
Jakie tajemnice kryje stary żydowski cmentarz na Bródnie?
Archeologia
Czy wiek Stonehenge na pewno jest dobrze określony? Zaskakujące odkrycie naukowców