Komentarz Partnera Cyklu: Fundacja Polska Bezgotówkowa
W 2023 roku byliśmy świadkami dynamicznej popularyzacji płatności mobilnych, gdyż wyraźnie zwiększyła się grupa klientów korzystających i z płatności mobilnych i z mobilnych aplikacji bankowych. Badanie przeprowadzone na zlecenie fundacji w 2024 r. przez Polasik Research pokazało, że już co piąty Polak (20 proc.) płaci mobilnie za pomocą technologii NFC. Dla porównania, w 2020 r. takiej odpowiedzi udzieliło 10 proc. respondentów, a w 2018 r. tylko 2 proc. Dane potwierdzają zatem dynamiczny wzrost wykorzystania płatności z użyciem technologii NFC w smartfonach i mobilnych aplikacji płatniczych. W 2023 r. za pomocą tych płatności zrealizowano łącznie 23 proc. wszystkich transakcji w terminalach płatniczych. Dla porównania, rok wcześniej było to tylko 14 proc., co oznacza spektakularny wzrost o 57 proc. w udziale liczby transakcji r./r. Na popularności zyskują również mobilne aplikacje bankowe – w 2023 r. korzystanie z nich zadeklarowało 60 proc. dorosłych Polaków. To dwukrotnie więcej niż w 2018 r. Dominującą pozycję w kategorii płatności mobilnych odgrywa technologia zbliżeniowa.
Rosnąca popularność płatności mobilnych to efekt m.in. wysokiej dostępności smartfonów wśród Polaków – według deklaracji konsumentów posiada go 85 proc. ankietowanych powyżej 18. roku życia. Największą grupą zwolenników płatności mobilnych są najmłodsi konsumenci w wieku 18–24 lata – za pomocą telefonu płaci 37 proc. z nich. To osoby, które coraz częściej nie noszą ze sobą ani gotówki, ani fizycznego portfela, a większość spraw załatwiają przez smartfony.
Zmiana preferencji zakupowych i płatniczych stymuluje również rozwój wielu innych usług i aplikacji mobilnych. Na rynku pojawiają się zatem coraz to nowsze narzędzia, które odpowiadają na te potrzeby. Jednym z takich rozwiązań są np. terminale w telefonie, które pozwalają przedsiębiorcom przyjmować płatności bezgotówkowe za pośrednictwem aplikacji zainstalowanej na smartfonie lub innym urządzeniu mobilnym. To znakomite rozwiązanie dla biznesu realizowanego w domu klienta, mobilnego handlu lub usług kurierskich.
Prognozujemy, że z roku na rok płatności cyfrowe i mobilne będą zyskiwać coraz szersze grono odbiorców, a jednym z powodów jest m.in. stały wzrost w poziomie ubankowienia społeczeństwa – średnio o 3 pkt proc. rocznie. Jednak co istotne, dla konsumentów najważniejsze jest to, aby płatności były bezpieczne.
W tym celu wykorzystywane są najnowsze technologie, np. technologia tokenizacji (znana z rozwiązań w Apple Pay, czy Google Pay). Na tej technologii oparta jest również nowa metoda płatności w internecie – Click To Pay. Token w płatnościach zastępuje dane karty, zamieniając je w zaszyfrowany algorytm, który nie zawiera bezpośrednio żadnych informacji o karcie czy kliencie. Każdy token jest unikalny i tym samym bardzo trudny do odczytania. W przeciwieństwie do szyfrowania, gdzie istnieje bezpośredni matematyczny sposób na odszyfrowanie danych (przy użyciu klucza), tokenizacja nie tworzy takiej bezpośredniej korelacji między tokenem a oryginalnymi danymi, dlatego nawet jeśli ktoś zdobędzie token, nie może odczytać oryginalnych danych. Dzięki temu możliwe jest przyspieszenie płatności i polepszenie ich bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo transakcji mobilnych zapewniają również rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji oraz biometrii – zabezpieczają je przed nowymi typami cyberataków oraz udaremniają próby oszustwa.
Ważnymi czynnikami sprzyjającymi rozwojowi płatności jest budowanie zaufania do systemu finansowego i wzmacnianie inkluzywności usług finansowych. To bardzo istotny i długotrwały proces, który wymaga systematycznej współpracy sektora i administracji publicznej oraz wypracowania efektywnych regulacji. Istotne znaczenie w tym obszarze ma walka z wykluczeniem cyfrowym, które staje się wyzwaniem szybko rozwijających się gospodarek i społeczeństw. Różnice kompetencyjne i narzędziowe oddziałują także na inne aspekty życia społecznego, pogłębiając m.in. nierówności finansowe i dystansując konsumentów i firmy zaawansowane technologicznie w stosunku do tych słabiej zdigitalizowanych. Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu powinno opierać się na edukacji cyfrowej i finansowej wszystkich pokoleń, ale również na tworzeniu ram umożliwiających równy dostęp do infrastruktury i narzędzi – tak, aby każdy bez względu na wiek, wykształcenie, miejsce zamieszkania czy wielkość prowadzonego biznesu – miał takie same szanse oraz możliwości. Właśnie na tych wartościach oparta jest misja Programu Fundacji Polska Bezgotówkowa, który realizujemy w Polsce już siódmy rok.
Komentarz Partnera Cyklu: Fundacja Polska Bezgotówkowa
