Przewlekły stres i ból kręgosłupa idą w parze

Naukowcy odkrywają zaskakujące powiązania między bólami kręgosłupa a różnorodnymi zaburzeniami ze sfery psychiki, np. depresją, psychozami i zmianami w mózgu. Chociaż związki przyczynowo-skutkowe nie są jeszcze dokładnie znane, to świadomość zagrożeń może pomóc w łagodzeniu dolegliwości i zachowaniu zdrowia.  O ile bowiem problemy nie wynikają z organicznych czy pourazowych uszkodzeń narządu ruchu, oprócz klasycznych metod rehabilitacyjnych, pomocna może okazać się psychoterapia oraz zastosowanie różnego rodzaju metod redukcji stresu. 

Ból kręgosłupa a stan psychiki

Na całym świecie bóle pleców dotykają ponad pół miliarda ludzi. To szacunki opublikowane niedawno na łamach prestiżowego „The Lancet”. Pogorszona jakość życia, złe samopoczucie, nieobecność w pracy – to tylko niektóre skutki bólów kręgosłupa.

Fizjoterapeuci i psychoterapeuci mówią o psychogennym bólu narządu ruchu. – Warto pamiętać, że walka człowieka z samym sobą, a zwłaszcza tłumienie uczuć i pragnień, powoduje powstawanie w ciele niesymetrycznych napięć mięśniowych – wyjaśnia fizjoterapeuta Andrzej Rakowski w książce „Kręgosłup w stresie. Jak pokonać ból i jego przyczyny”.

Jak wskazuje, najbardziej charakterystyczny skutek psychogenny w narządach ruchu to chroniczne podwyższone napięcie mięśniowe, któremu ulegają głównie mięśnie niezbędne do utrzymania prawidłowej postawy ciała. Mięśnie wówczas, niezgodnie z prawidłową fizjologią, nie rozkurczają się tyle, ile powinny, co doprowadza do patologii narządu ruchu i wręcz odkształcenia sylwetki człowieka.

Czytaj też: Kultura well-being rewolucjonizuje polskie firmy

Silny związek między bólem kręgosłupa a psychiką  potwierdzają też badania naukowe. Kierowane przez specjalistów z Anglia Ruskin University, międzynarodowe badanie z udziałem prawie 200 tys. osób z 43 krajów wykazało  wyraźne powiązanie bólu kręgosłupa z depresją, niepokojem, podwyższonym stresem, bezsennością a także psychozami.

Jak podają autorzy projektu, osoby z chronicznym bólem pleców okazały się aż trzykrotnie bardziej zagrożone epizodem depresyjnym i ponad 2,5 raza bardziej – psychozą.

– Sugeruje to, że doświadczanie bólu pleców ma ważne implikacje dla zdrowia psychicznego, co może czynić leczenie bólu trudniejszym. Dokładne przyczyny tego związku wymagają jeszcze ustalenia – twierdzi jeden z autorów badania dr Brendon Stubbs.

– Potrzebne są kolejne badania, aby można było dowiedzieć się więcej na temat powiązań między tymi problemami, a także aby umożliwić opracowanie skutecznych terapii. Ważne jest również, aby personel służby zdrowia miał świadomość tych zależności i w razie potrzeby kierował pacjentów do odpowiednich specjalistów – zaznacza dr Stubbs. 

Naukowcy biorą też pod uwagę inne, bardziej skomplikowane relacje, w których problemy nasilają się nawzajem. Stres i tłumienie emocji mogą prowadzić do bólu kręgosłupa, ale też skłaniać do nadużywania szkodliwych substancji, takich jak alkohol i nikotyna, które są depresantami, czyli potęgują napięcia psychiczne. Dodatkowo używanie np. tytoniu może uwrażliwiać na ból. Powstaje więc sytuacja błędnego koła. Możliwe jest też, że nieznane czynniki np. genetyczne, behawioralne czy społeczno-ekonomiczne jednocześnie zwiększają ryzyko problemów psychologicznych oraz bólu.

Ból kręgosłupa a zmiany w mózgu

Naukowcy z chińskiego Xi'an Jiaotong University zaobserwowali specyficzne zmiany w mózgach osób cierpiących na przewlekły ból kręgosłupa. Badacze zwracają uwagę na rosnącą liczbę doniesień naukowych, które mówią, że różnym chronicznym bólom często towarzyszy redukcja objętości istoty szarej w rejonach odpowiedzialnych za przetwarzanie bólu. To z kolei wpływa m.in. na samo odczuwanie bólu.