Czy jest termin na załatwienie spraw spadkowych?

Prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nabycia spadku nigdy się nie przedawnienia ani nie wygasa. Nie zawsze jednak warto z tym zwlekać

Publikacja: 02.02.2014 18:49

Czy jest termin na załatwienie spraw spadkowych?

Foto: Fotorzepa, Bartek Sadowski

Ojciec zmarł nagle, nie wydał żadnych dyspozycji, co robić z jego majątkiem. Zostało po nim mieszkanie, które od zawsze miało być dla mnie. Mam jeszcze dwoje starszego rodzeństwa, więc zapewne nie obejdzie się bez wizyty w sądzie. Od śmierci taty minęło pół roku, ale nikt nie porusza tematu. Czy jest jakiś termin na załatwienie spraw spadkowych? –

pyta czytelnik

Postanowienie stwierdzające nabycie spadku może być wydane w każdym czasie. Przepisy nie przewidują żadnego  terminu na sądowe lub notarialne potwierdzenia praw do spadku.  Do sądu można zatem iść w dowolnym czasie po otwarciu spadku, nawet gdy od śmierci spadkodawcy minęło kilkadziesiąt lat.

Są jednak terminy, które spadkobiercy powinni poznać zanim podejmą decyzję o rozpoczęciu załatwiania formalności spadkowych lub o odłożeniu ich na później. Mogą bowiem wpaść w pułapkę zadłużonego spadku.

Sześć miesięcy, gdy nie chcesz długów

Spadkobierca, który nie chce płacić za długi spadkodawcy ze swojego majątku musi przed upływem 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swego powołania do spadku, złożyć oświadczenie o jego odrzuceniu lub przyjęciu go z ograniczeniem odpowiedzialności za długi spadkodawcy (z tzw. dobrodziejstwem inwentarza). Takie oświadczenie można złożyć przed sądem spadku albo u notariusza.

W przypadku, gdy spadkodawca nie zostawił długów, spadkobiercy nie muszą tak bardzo śpieszyć się z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku. A nawet nie powinni tego robić, bo zaoszczędzą trochę na opłacie w sądzie. O co chodzi? Jeśli sąd będzie rozpatrywał wniosek o stwierdzenie nabycia spadku przed upływem 6 miesięcy, to obligatoryjnie zażąda od spadkobierców oświadczeń o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Za każde takie oświadczenie trzeba sądowi zapłacić  50 zł (na podstawie art. 49 ust. 1 pkt 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Po upływie 6 miesięcy sąd spadku nie będzie już potrzebował oświadczeń, po prostu uzna, iż spadkobiercy przyjęli spadek w sposób prosty, z pełną odpowiedzialnością za długi.

Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku będzie konieczne również wtedy, gdy przed upływem pół roku spadkobiercy będą chcieli poświadczyć nabycie spadku u notariusza. On też od każdego spadkobiercy pobierze 50 zł.

Nie trzeba czekać na krewnych

Prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nabycia spadku nigdy nie wygasa, lecz zwłoka może utrudnić spadkobiercom życie: trudno im będzie udowodnić prawo do składników schedy, np. nieruchomości. Jeśli po latach zdecydują się wreszcie załatwić sprawy spadkowe, krąg spadkobierców może być już większy i potrzebne będzie nie jedno, lecz kilka  postępowań spadkowych.

Upływ czasu może też utrudnić ustalenie, co wchodziło w skład spadku albo ułatwić zasiedzenie nieruchomości należącej wcześniej do spadkodawcy. Jest też istotny dla spadkobiercy, która chce żądać zachowku. Ma on bowiem na to 5 lat od otwarcia spadku. Bieg tego terminu przerywa m.in. skierowanie do sądu wniosku o stwierdzenie nabycia spadku.

Czytelnik nie musi uzgadniać z rodzeństwem, czy i kiedy załatwić spadkowe formalności w sądzie. Z wnioskiem o stwierdzenie nabycia nie muszą bowiem występować wszyscy spadkobiercy. Wystarczy, że zrobi to jeden, który we wniosku i tak musi wskazać pozostałych. Sąd rozpozna wniosek nawet wtedy, gdy inni spadkobiercy nie są tym zainteresowani.

Inaczej sprawa wygląda, gdy chcemy poświadczyć nabycie spadku o notariusza. Wtedy wymagane jest porozumienie między spadkobiercami. Nie tylko dlatego, że  wszyscy muszą stawić się w kancelarii notarialnej w tym samym terminie. Przede wszystkim nie może być między nimi sporu co do spadku. W protokole dziedziczenia, który sporządza notariusz, musi się bowiem znaleźć zgodne żądanie poświadczenia dziedziczenia, złożone przez wszystkie osoby biorące udział w spisywanie protokołu dziedziczenia. Osoby, które chcą się spierać o schedę, notariusz skieruje do sądu.

Ojciec zmarł nagle, nie wydał żadnych dyspozycji, co robić z jego majątkiem. Zostało po nim mieszkanie, które od zawsze miało być dla mnie. Mam jeszcze dwoje starszego rodzeństwa, więc zapewne nie obejdzie się bez wizyty w sądzie. Od śmierci taty minęło pół roku, ale nikt nie porusza tematu. Czy jest jakiś termin na załatwienie spraw spadkowych? –

pyta czytelnik

Pozostało 90% artykułu
Sądy i trybunały
Julia Przyłębska nie jest już szefową Trybunału Konstytucyjnego?
Praca, Emerytury i renty
Wigilia wolna od nowego roku. Ale nie to oburza biznes
Prawo dla Ciebie
Na te podwyżki trzeba się szykować w 2025 r. Dla kogo będą najbardziej odczuwalne?
Konsumenci
Jak otrzymać ulgę na prąd? Kto może mniej zapłacić za energię? Ekspert odpowiada
Materiał Promocyjny
Przewaga technologii sprawdza się na drodze
Sądy i trybunały
Sądy dostaną więcej pieniędzy. Jakie podwyżki planuje resort sprawiedliwości?
Materiał Promocyjny
Samodzielne prowadzenie księgowości z Małą Księgowością