Firmy poszukają na rynku potrzebnych kompetencji

Kompetencje menedżerskie, sprzedażowe i cyfrowe (IT) otwierają wykaz umiejętności, których najczęściej brakuje dziś firmom w Polsce. I to nie w perspektywie dalszej przyszłości, ale już teraz, bo chodzi o kompetencje potrzebne do realizacji obecnych celów – wynika z najnowszego raportu płacowego firmy rekrutacyjnej Hays Poland, który „Rzeczpospolita” opisuje jako pierwsza.

Raport, który podsumowuje wyniki badania 1,5 tys. firm, dowodzi, że już co czwarta z nich odczuwa brak pracowników z potrzebnymi kompetencjami.

To największy odsetek wskazań od trzech lat. I jeden z powodów zmuszających pracodawców do rekrutacji nowych pracowników, których będzie w 2025 r. szukać zdecydowana większość, bo 86 proc. uczestników badania. – Pozytywnie zaskakuje fakt, że pomimo spadku koniunktury i wyraźnego spowolnienia rekrutacyjnego na przestrzeni ubiegłego roku zarówno firmy, jak i kandydaci dość pozytywnie patrzą na 2025 r. – ocenia Alex Shteingardt, dyrektor zarządzający Hays Poland.

Rozwój biznesu powodem do zatrudniania nowych pracowników

Głównym powodem nowych rekrutacji będzie (dla prawie połowy firm) rozwój biznesu, co – jak oceniają eksperci Hays Poland – może wiązać się zarówno z oczekiwaniem ożywienia gospodarczego w nadchodzących miesiącach, jak też z transformacją modelu działalności firmy i poszukiwaniem nowych kompetencji. Ponad jedna trzecia firm będzie też szukać zastępstwa za odchodzących pracowników.

– Firmy przyzwyczaiły się do działania w warunkach niepewności i licznych zmiennych, które często wymuszają na nich dostosowanie strategii do nowych warunków, co przekłada się na ostrożniejsze decyzje o zwiększaniu zatrudnienia – wyjaśnia Alex Shteingardt. Zaznacza jednocześnie, że gotowość do poszukiwania zastępstwa za pracowników, którzy zdecydują się odejść, jest pozytywnym trendem, bo wypełnianie wakatów powstałych w wyniku rotacji kadr wcale nie było w ostatnim czasie czymś oczywistym.

Niektóre firmy albo zwlekały w takiej sytuacji z rekrutacją, albo decydowały się na tymczasowe rozdzielenie nadmiarowych zadań wśród pozostałych pracowników. Nic więc dziwnego, że prawie co drugi z 1,4 tys. ankietowanych przez Hays Poland specjalistów i menedżerów ocenia, że jego wynagrodzenie nie jest adekwatne do zakresu obowiązków.

Czytaj więcej

Prognozy na rok 2025

Zdobycie pracy w tych zawodach może wymagać zwiększonego wysiłku

Dla części specjalistów znalezienie pracy może być w 2025 r. większym wyzwaniem niż dotychczas. Potrzebna im będzie większa elastyczność.

Chociaż plany nowych rekrutacji deklaruje teraz nieco mniej pracodawców niż przed rokiem (gdy zapowiadało je 90 proc. firm), to teraz jest większa szansa na ich wypełnienie. Również dlatego, że zmniejszył się odsetek przedsiębiorstw, które spodziewają się trudności z pozyskaniem pracowników. Wprawdzie z tymi trudnościami nadal liczy się sporo, bo ponad połowa firm, lecz jest ich wyraźnie mniej niż przed rokiem czy dwoma latami, gdy ten problem wskazywało ponad siedmiu na dziesięciu uczestników badania.

Mniejszy niedobór kadr

Pracodawcy rzadziej też twierdzą, że powodem trudności w rekrutacji jest niedobór kandydatów (mówi o tym co czwarta firma, podczas gdy przed rokiem co trzecia), w tym niedobór kandydatów na stanowiska specjalistyczne i menedżerskie.

O osłabieniu napięć na rynku pracy mówi Andrzej Kubisiak, zastępca dyrektora Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Jak przypomina, również grudniowy MIK (miesięczny indeks koniunktury) publikowany przez PIE, a także opracowywany na zlecenie resortu pracy Barometr Zawodów 2025 wskazują na nieco mniejsze napięcia na rynku pracy i złagodzenie problemu niedoboru pracowników. W grudniowym wydaniu MIK na niedobór pracowników jako na barierę w działalności wskazało 45 proc. badanych przedsiębiorstw wobec 51 proc. rok wcześniej.

Również Barometr Zawodów 2025, który od kilku lat (na zlecenie MRPiPS) opracowuje Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie, dowodzi, że w rozpoczynającym się roku ogólny deficyt pracowników będzie mniejszy niż w ostatnich latach, a w większości profesji utrzyma się równowaga popytu i podaży. W skali całego kraju deficyt kadr jest prognozowany w 23 zawodach (na czele z psychologami i kierowcami ciężarówek). To aż o sześć zawodów mniej niż przed rokiem i najmniej od 2017 r., bo już niemal we wszystkich zawodach popyt równoważy się z podażą.

Problem kosztów pracy

– Dopóki nie ruszy silnik inwestycji, popyt na pracowników będzie dość słaby. Bariera niedoboru kadr nie ma teraz tak dużego znaczenia jak koszty pracy, które pozostają największą barierą w działalności firm – przypomina Andrzej Kubisiak. Pokazuje to zarówno MIK, jak i raport Hays Poland, w którym jako główny powód trudności w rekrutacji pracowników firmy wskazują nierealistyczne oczekiwania finansowe kandydatów (58 proc.).

Czytaj więcej:

Raporty ekonomiczne

Usługi biznesowe znów mogą się stać motorem rynku pracy specjalistów

Czterech na dziesięciu pracodawców z sektora nowoczesnych usług dla biznesu zaczyna rok 2025 z planem zwiększenia liczby pracowników. Szansą na kolejne etaty będą też nowe inwestycje.

Pro

Jak wyjaśnia Agnieszka Kolenda, dyrektor wykonawcza w Hays Poland, w aktualnej sytuacji rynkowej firmy ostrożnie uruchamiają rekrutacje, co przekłada się też na bardzo precyzyjne oczekiwania wobec kompetencji i doświadczenia kandydatów. Ci najlepiej dopasowani do wymagań często nie są zainteresowani zmianą pracy, a ich oczekiwania finansowe przekraczają przewidziany budżet rekrutacyjny. Tymczasem pracodawcy są teraz mniej skłonni do zwiększania zaplanowanego wynagrodzenia pod wpływem presji płacowej kandydatów. – Wynika to z wciąż obowiązującej w wielu firmach dyscypliny kosztowej, jak i siatek płac, które były w ostatnim czasie ujednolicane z myślą o zbliżającej się wielkimi krokami dyrektywie o równości i jawności wynagrodzeń – wyjaśnia Agnieszka Kolenda.

Kłopot z niedopasowaniem do rynku pracy

Ten konflikt między oczekiwaniami a realnymi możliwościami dostrzega też Wojciech Ratajczyk, wiceprezes Polskiego Forum HR i prezes agencji zatrudnienia Trenkwalder. Wyjaśnia, że podczas gdy kandydaci oczekują odpowiednich, w ich mniemaniu, zarobków i możliwości rozwoju, pracodawcy szukają kandydatów niemal idealnie dopasowanych do ich wymagań. – Kłopot w tym, że coraz rzadziej umiejętności kandydatów dostosowane są do wymagań współczesnego rynku zatrudnienia – ocenia Wojciech Ratajczyk, zwracając też uwagę na inne wyzwanie firm, którego nie zmniejszyła nawet zwiększona w 2024 r. skala zwolnień grupowych.

Chociaż zwolnione osoby bez trudu mogłyby znaleźć zatrudnienie w innej części kraju, ale problemem, zwłaszcza w przypadku pracowników fizycznych, jest niska skłonność do zmiany miejsca zamieszkania w związku z podjęciem pracy. Zdaniem Ratajczyka trudno dziwić się tej niechęci, gdy pracownik musi wydać połowę lub jedną trzecią pensji na wynajem mieszkania w nowym miejscu pracy. Skutek – w jednej części kraju pracodawcy zwalniają setki pracowników, podczas gdy w innej mają do obsadzenia setki wakatów – podkreśla wiceprezes Polskiego Forum HR.