Czy można zmienić kategorię wojskową? Oto co mówi prawo

Kategorie wojskowe przyznawane są w trakcie kwalifikacji wojskowej. Wiele osób zastanawia się, co oznaczają poszczególne kategorie i czy można je zmienić. Wyjaśniamy, co na ten temat mówią obowiązujące przepisy.

Publikacja: 24.03.2025 15:10

W Polsce istnieją cztery kategorie wojskowe

W Polsce istnieją cztery kategorie wojskowe

Foto: FotoDax / Adobe Stock

Rodzaje kategorii wojskowych, a także zasady dotyczące ich zmiany, określone zostały w ustawie z dnia 11 marca 2022 roku o obronie Ojczyzny oraz w rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej z dnia 28 marca 2024 roku w sprawie orzekania o zdolności do służby wojskowej i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach.

Kategorie wojskowe: Ile ich jest i co oznaczają?

Kategorie wojskowe określone zostały w art. 58 ust. 6 ustawy o obronie Ojczyzny. Są one przyznawane w ramach kwalifikacji wojskowej, która ma za zadanie przede wszystkim ocenę zdolności do pełnienia służby wojskowej. Pod uwagę brany jest zarówno stan fizyczny, jak i psychiczny danej osoby.

W Polsce istnieją cztery kategorie wojskowe:

  • kategoria A – zdolny do służby wojskowej;
  • kategoria B – czasowo niezdolny do służby wojskowej;
  • kategoria D – niezdolny do służby wojskowej w czasie pokoju, z wyjątkiem niektórych stanowisk;
  • kategoria E – trwale i całkowicie niezdolny do służby wojskowej w czasie pokoju oraz w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny.

Czytaj więcej

Kwalifikacja wojskowa 2025. Kto jej podlega? Jaką kategorię można dostać?

Co oznaczają kategorie wojskowe?

Kategoria A jest najwyższą kategorią wojskową. Otrzymują ją osoby, które uznane zostały za całkowicie zdrowe zarówno fizycznie, jak i psychicznie. W związku z tym mogą zostać powołane do czynnej służby wojskowej, służby w rezerwie, a także służby zastępczej.

Kategoria B oznacza najczęściej, że dana osoba ma przejściowe problemy zdrowotne („przemijające upośledzenie ogólnego stanu zdrowia albo ostre lub przewlekłe stany chorobowe, które w okresie do 24 miesięcy od dnia badania rokują odzyskanie zdolności do służby wojskowej”) i w związku z tym w danym momencie nie może pełnić służby wojskowej. Po pewnym czasie osoba taka zazwyczaj podlega ponownemu badaniu, w wyniku którego może otrzymać inną kategorię wojskową.

Kategoria D przyznawana jest osobom uznanym – najczęściej z powodu trwałych problemów zdrowotnych – za niezdolne do pełnienia służby w czasie pokoju, „z wyjątkiem niektórych stanowisk służbowych przeznaczonych dla terytorialnej służby wojskowej”.

Kategoria E jest najniższą z kategorii wojskowych. Otrzymują ją osoby uznane za trwale niezdolne do pełnienia służby wojskowej w jakiejkolwiek formie, a więc zarówno w czasie pokoju, jak i w czasie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny. Kategoria ta przyznawana jest zazwyczaj osobom posiadającym trwałe i poważne schorzenia.  

Katalog chorób i upośledzeń, które mają wpływ na przyznanie kategorii wojskowej, zawarty został w załączniku nr 1 do wspomnianego rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w sprawie orzekania o zdolności do służby wojskowej i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach.

Czy można zmienić kategorię wojskową? Jak to zrobić?

Kategorię wojskową można zmienić. O zmianę tę wnioskować może zainteresowana osoba, o czym mówi art. 64 ust. 6 ustawy o obronie Ojczyzny.

Kategorię wojskową można zmienić w sytuacji zmiany stanu zdrowia. W tym celu konieczne jest jednak przejście stosownej procedury. Polega ona na:

  • złożeniu za pośrednictwem szefa wojskowego centrum rekrutacji wniosku (zawierającego uzasadnienie) o ponowne ustalenie kategorii wojskowej;
  • załączeniu do wspomnianego wniosku zaświadczenia lekarskiego, które stwierdza zmiany w stanie zdrowia danej osoby, jakie nastąpiły od czasu ustalenia jej kategorii wojskowej;
  • stawieniu się na badaniu lekarskim przed komisją wojskową.

Komisja ta wydaje swoją decyzję w formie orzeczenia lekarskiego. Decyzja ta może zmienić kategorię wojskową lub ją utrzymać. 

Czytaj więcej

Sześć tys. zł za udział w szkoleniu wojskowym. Kto i jak może się zgłosić?

Rodzaje kategorii wojskowych, a także zasady dotyczące ich zmiany, określone zostały w ustawie z dnia 11 marca 2022 roku o obronie Ojczyzny oraz w rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej z dnia 28 marca 2024 roku w sprawie orzekania o zdolności do służby wojskowej i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach.

Kategorie wojskowe: Ile ich jest i co oznaczają?

Pozostało jeszcze 91% artykułu
Sądy i trybunały
Alarmująca opinia rzecznika TSUE ws. neosędziów. Czeka nas armagedon
Prawo drogowe
Skarbówka sprzedaje auta pijanych kierowców. Wiadomo „ile zarobiła"
Sądy i trybunały
Duże zmiany w największym stowarzyszeniu sędziów w Polsce. Jest nowy prezes
Praca, Emerytury i renty
Waloryzacja środków na kontach w ZUS a przejście na emeryturę. Który miesiąc wybrać?
Materiał Partnera
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Praca, Emerytury i renty
Ta grupa seniorów otrzyma 13. emeryturę wcześniej. Jeszcze przed świętami