Ping-pong między ministrem finansów a PKW. Czy sprawę pieniędzy dla PiS rozstrzygnie sąd?

W środę minister finansów Andrzej Domański zwrócił się do Państwowej Komisji Wyborczej o wykładnię uchwały wydanej przez komisję 30 grudnia. Mowa o głośnej decyzji PKW o ostatecznym przyjęciu sprawozdania komitetu wyborczego PiS, co zgodnie z kodeksem wyborczym zobowiązuje ministra finansów do wypłacenia tej partii całej należnej kwoty dotacji i subwencji. Co ważne, komisja, oprócz stwierdzenia przyjęcia sprawozdania wyborczego, zawarła w uchwale punkt, w którym podkreśliła, że nie przesądza o tym, czy kwestionowana Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN jest sądem i czy wydane przez nią orzeczenie, które było podstawą decyzji PKW, jest skuteczne.

Minister Andrzej Domański pyta PKW o uchwałę. Czy PiS otrzyma pełną dotację?

Uchwała ta wywołała niemałe zamieszanie i poruszenie wśród polityków i ekspertów. Część z nich stwierdziła, że jest ona niejasna i wewnętrznie sprzeczna. Rozstrzygnięcie komisji postawiło też w trudnej sytuacji szefa resortu finansów, którego obowiązkiem jest wykonanie uchwały. Na decyzję Domańskiego trzeba było czekać ponad tydzień. W środę minister poinformował, że wystąpił do PKW o dokonanie pilnej wykładni tej uchwały. Podkreślił przy tym, że przed wykonaniem decyzji komisji jest zobowiązany do wyjaśnienia wszystkich wątpliwości prawnych. 

Pismo Domańskiego dotarło już do PKW. Minister zwrócił się w nim o pilną i jednoznaczną odpowiedź na dwa pytania. Pyta w nich o to, czy uchwała może być wykonana wyłącznie w przypadku uprzedniego rozpatrzenia skargi komitetu wyborczego przez Sad Najwyższy, ukonstytuowany w sposób zgodny z orzecznictwem ETPC i TSUE. Minister chce też wiedzieć, czy w dniu przyjęcia uchwały PKW dysponowała orzeczeniem SN w tej sprawie, w składzie ukonstytuowanym w sposób zgodny z orzecznictwem ETPC i TSUE. Prosi przy tym o wskazanie tego orzeczenia.

Czytaj więcej

Prawo w Polsce

Pieniądze dla PiS. Co dokładnie napisał minister Domański w piśmie do PKW?

Minister finansów Andrzej Domański podjął decyzję w sprawie wypłaty pieniędzy dla PiS po uchwale PKW. Na ten moment wybrnął z impasu, w jakim znalazł się po decyzji Państwowej Komisji Wyborczej.

Już w czwartek piłeczkę odbił przewodniczący PKW. Sylwester Marciniak wysłał do ministra pismo z prośbą o niezwłoczne wskazanie podstawy prawnej wniosku o wykładnię uchwały. Przypomniał, że zgodnie z kodeksem wyborczym, jeżeli Sąd Najwyższy albo sąd okręgowy uzna skargę pełnomocnika finansowego za zasadne, to Państwowa Komisja Wyborcza albo komisarz wyborczy niezwłocznie postanawia o przyjęciu sprawozdania finansowego. Sędzia Marciniak podkreślił też, że tym samym w tej sprawie znajduje zastosowanie wielokrotnie analizowana w orzecznictwie i doktrynie paremia prawnicza: clara non sunt interpretanda – to, co jest jasne, nie podlega interpretacji. Zaznaczył też, że w procedurze tej nie mają zastosowania przepisy inne niż kodeks wyborczy.

Z naszych nieoficjalnych ustaleń wynika, że PKW zbierze się w przyszłym tygodniu, aby rozpatrzyć tę sprawę. Część członków forsuje zajęcie przez PKW kolegialnego stanowiska.

Ekspert prawa wyborczego prof. Krzysztof Urbaniak z UAM przewiduje, że minister raczej nie doczeka się wyjaśnienia wątpliwości. – Wydaje mi się jednak, że komisja uchyli się od dokonania wykładni. Oczywiście komisja jest organem kolegialnym i decyzja w tej sprawie nie będzie zależała jedynie od przewodniczącego. Sądzę jednak, że przeważą głosy za tym, że uchwała jest jasna i nie wymaga dokonywania żadnej konkretnej wykładni – twierdzi prof. Urbaniak.

Minister finansów ma prawo pytać o uchwałę. PKW nie ma obowiązku wyjaśniać

Jego zdaniem PKW swoją niejednoznaczną uchwałą stworzyła szefowi resortu finansów przestrzeń do tego, żeby mógł podejmować działania wyjaśniające, w efekcie których środki nadal nie są wypłacane PiS. Ekspert wskazuje też, że wniosek ministra o wykładnię nie jest bezpodstawny. Podstawą prawną do zwrócenia się o wyjaśnienie wątpliwości może być bowiem art. 7 i art. 7b kodeksu postępowania administracyjnego. Zgodnie z nimi organy administracji publicznej – a takim jest minister finansów – współdziałają ze sobą i podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i prawnego oraz do załatwienia sprawy. Pojawia się jednak pytanie, czy PKW uzna, że w swoim procedowaniu opiera się na k.p.a. Jak zaznacza ekspert, w tej sprawie bowiem kodeks wyborczy milczy.

Co ważne – jak twierdzi prof. Urbaniak – jeśli przyjmiemy, że PKW jest zobowiązana, żeby odpowiedzieć ministrowi, to nie ma ona obowiązku dokonywania wykładni i nie jest związana żadnym terminem. Jednak zarówno o braku wyjaśniania uchwały, jak i o ewentualnej interpretacji komisja będzie musiała zdecydować na posiedzeniu. – Przewodniczący będzie musiał w tej sprawie zwołać posiedzenie PKW i jej członkowie będą musieli się wypowiedzieć. Pytanie, jak zagłosują. To zawsze jest niewiadoma – zaznacza prof. Urbaniak.

Czytaj więcej

Opinie Prawne

Prof. Ewa Łętowska: Prawno-polityczny przekładaniec

Pod uchwałą z 30 grudnia 2024 r. w sprawie sprawozdania finansowego Komitetu Wyborczego PiS z wyborów do Sejmu i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej mogłaby się śmiało podpisać wyrocznia delficka.

Bez skierowania sprawy do sądu bałagan wokół pieniędzy dla PiS może trwać dalej

Podobnego zdania jest dr Anna Frydrych-Depka z UMK. – Nie ulega wątpliwości, że PKW powinna udzielić odpowiedzi ministrowi Domańskiemu. Odpowiedź ta powinna z kolei zostać przedyskutowana i zapewne przegłosowana na posiedzeniu. Nie widzę jednak ani w kodeksie wyborczym, ani w regulaminie PKW przepisu, który wyraźnie nakazywałby komisji wyjaśnianie podejmowanych przez siebie działań i uchwał. Innymi słowy, komisja może, ale nie musi, dokonywać wykładni – mówi dr Frydrych-Depka.