Spory rodziców o wyjazdy z dziećmi. Wakacje lepiej wcześniej ustalić

Przed wakacjami zauważam wzmożone zainteresowanie rodziców porozumieniem co do wyjazdów dzieci – wskazuje Natalia Ołowska-Czajka, adwokat.

Publikacja: 24.07.2024 04:30

Spory rodziców o wyjazdy z dziećmi. Wakacje lepiej wcześniej ustalić

Foto: Adobe Stock

Co może zrobić np. matka, gdy ojciec dziecka wbrew jej woli wyjeżdża np. na dwa tygodnie na łódkę, choć planowali wyjechać do dziadków w inne miejsce ?

Tymi kwestiami rządzi stara zasada – lepiej zapobiegać niż leczyć. Należy więc mieć jasność, jak plany wakacyjne wyglądają. Przesadą byłoby spisywać uzgodnienia na temat wakacji na każdą okazję, ale jako adwokat zawsze sprawdzam, jakie mamy dowody na to, że „coś miało być, a jednak nie było”. Jeśli rodzic nie upewnił się zawczasu, dokąd mają jechać dzieci, to w razie sporu trudno będzie znaleźć szybkie rozwiązanie w sądzie.

A jeżeli już do takich sytuacji doszło?

Jeżeli dzieci mają określone miejsce pobytu (zamieszkania) przy jednym z rodziców, w tym wypadku przy matce, a ojciec zabierze je bez żadnego uzgodnienia, to matka może dość sprawnie odzyskać dzieci, korzystając z pomocy policji i sądu rodzinnego. Jeśli jednak rodzice ciągle jeszcze mieszkają razem, a nie zapadły rozstrzygnięcia precyzujące opiekę nad dziećmi – to zaradzenie nagłemu wywiezieniu dzieci może być trudne, a procedury sądowe będą długie. Można oczywiście wszcząć sprawę i wnieść o zabezpieczenie – czyli natychmiastowe postanowienie sądu regulujące daną kwestię.

Regułą z kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jest to, że o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie.

Owszem, dopiero przy w braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy. Oznacza to, że uzgodnienie rodziców ma absolutny priorytet, a dopiero wtedy, gdy tego uzgodnienia brak, może ingerować sąd. Sąd bada, co bardziej jest zgodne z dobrem dziecka – ale jeśli taka sytuacja dotyczy wyjazdu, który dopiero ma się odbyć, sprawę należy wszcząć z odpowiednim wyprzedzeniem (opłata sądowa wynosi 100 zł).

Czy sądy rozstrzygają z kim i kiedy dziecko ma wyjechać na daną wycieczkę i z jakim programem?

Rodzic może wystąpić o rozstrzygnięcie, gdzie dziecko ma spędzać wakacje lub jakie umiejętności osiągać na wyjeździe, jeśli jest to sporne. Dotyczy to na przykład wyjazdów zagranicznych, kursów językowych.

A co z takimi sporami w trakcie sprawy rozwodowej?

Rodzice, którzy już mają sprawę w sądzie, np. o kontakty z dzieckiem, o władzę rodzicielską lub o rozwód, są paradoksalnie w lepszej sytuacji. W toku takiej sprawy można złożyć osobny wniosek o zabezpieczenie (od którego opłata wynosi 100 zł), dotyczący albo istotnej sprawy dziecka, np. rodzaju wyjazdu, w jakim ma uczestniczyć dziecko, albo kontaktów z nim (daty, godziny, miejsca) i prosić o to, aby sąd rozstrzygnął daną kwestię.

To środki prewencyjne. Co można zrobić, gdy jeden rodzic już nadużył zaufania drugiego?

Gdy nadużycie zaufania już nastąpi, to trudno pociągnąć takiego rodzica do odpowiedzialności, chyba że rodzice mają już zawarte porozumienie i przewidzieli za takie naruszenie stosowne „kary” – sumy pieniężne, które są płatne od drugiego rodzica. W przypadku nagłego zabrania dzieci wbrew planom lub przy braku chęci uzgodnienia wyjazdów utrudniającego funkcjonowanie dziecka będzie można wystąpić do sądu, aby uregulować te kwestie na przyszłość. Trzeba będzie wykazać – np. mejlami, SMS-ami, zeznaniami świadków – że współpraca rodzicielska jest trudna i wnieść albo o konkretne kontakty (dla siebie lub drugiego rodzica), albo o rozstrzygnięcie o istotnych sprawach dziecka, np. o zgodę zastępczą (za drugiego rodzica) na wyjazd zagraniczny albo na paszport, lub o ingerencję sądu we władzę rodzicielską drugiego rodzica.

Czasem kwestie wakacji dzieci są uregulowane wyrokiem lub umową. Czy to ułatwia „egzekucję” planów wyjazdowych?

Często rodzice, przechodząc przez proces rozstania, decydują się skorzystać z pomocy mediatora, aby ustalić kwestie dotyczące dzieci, w tym np. jak mają spędzać wakacje. Zarówno ugoda co do kontaktów, jak i kontakty z dzieckiem ustalone w wyroku, jeśli tylko są dostatecznie precyzyjne, tzn. zawierają daty i godziny kontaktów, będą się nadawać do tzw. egzekucji – czyli do wyciągnięcia konsekwencji z tego, że drugi rodzic ich nie przestrzegał. Te konsekwencje to zwrot kosztów danego wyjazdu oraz wszczęcie procedury dotyczącej uzyskania zagrożenia sumą pieniężną na przyszłość. Taka suma pieniężna płatna jest przez jednego rodzica na rzecz drugiego rodzica.

A jak się zabezpieczyć przed blokowaniem zagranicznego wyjazdu dziecka? Oczywiście nie mówię tu o transgranicznym uprowadzeniu.

Ta kwestia jest często elementem umowy lub ugody mediacyjnej rodziców. Zastrzega się w nich, że dziecko bez zgody drugiego rodzica, a jedynie po poinformowaniu może wyjeżdżać na terenie strefy Schengen, a dopiero inne wyjazdy wymagają zgody rodzica wyrażonej na piśmie lub notarialnie (są kraje, gdzie dobrze jest taką zgodę mieć, np. Turcja). Przed wakacjami zauważam wzmożone zainteresowanie porozumieniem co do wyjazdów dzieci z drugim rodzicem. Czasem ma to charakter transakcji wiązanej: jeden rodzic wyraża zgodę drugiemu w zamian za zgodę tego drugiego na jego własne plany wakacyjne.

Czytaj więcej

Rodzice najczęściej kłócą się o pieniądze i opiekę

Co może zrobić np. matka, gdy ojciec dziecka wbrew jej woli wyjeżdża np. na dwa tygodnie na łódkę, choć planowali wyjechać do dziadków w inne miejsce ?

Tymi kwestiami rządzi stara zasada – lepiej zapobiegać niż leczyć. Należy więc mieć jasność, jak plany wakacyjne wyglądają. Przesadą byłoby spisywać uzgodnienia na temat wakacji na każdą okazję, ale jako adwokat zawsze sprawdzam, jakie mamy dowody na to, że „coś miało być, a jednak nie było”. Jeśli rodzic nie upewnił się zawczasu, dokąd mają jechać dzieci, to w razie sporu trudno będzie znaleźć szybkie rozwiązanie w sądzie.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Myśliwi kontra właściciele gruntów. Rząd chce chronić prawo własności
Podatki
Zapowiada się kolorowa jesień w podatkach. Wiemy, co planuje rząd Tuska
Praca, Emerytury i renty
Dodatek do emerytury. Wielu seniorów nie wie, że ma do niego prawo
Edukacja i wychowanie
Resort edukacji przygotowuje szkoły na upały. Będą nowe przepisy
Materiał Promocyjny
Aż 7,2% na koncie oszczędnościowym w Citi Handlowy
Sądy i trybunały
Czas na reformę. Rząd odkrywa karty w sprawie Sądu Najwyższego i neosędziów
Materiał Promocyjny
Najpopularniejszy model hiszpańskiej marki