Wiadomo, kiedy TK zajmie się wyborami kopertowymi w czasie COVID

14 lutego Trybunał Konstytucyjny chce zbadać przepisy antycovidowe i w efekcie odpowiedzieć na pytanie, czy były premier Mateusz Morawiecki miał prawo wydać polecenia związane z przygotowaniem korespondencyjnych wyborów prezydenckich.

Publikacja: 24.01.2024 12:26

Wiadomo, kiedy TK zajmie się wyborami kopertowymi w czasie COVID

Foto: rp.pl

TK ma badać  przepis art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Przepis ten formalnie utracił moc, ale — zdaniem wnioskodawców  - wciąż znajduje się w materialnoprawnym obrocie i wywołuje skutki prawne. Głosi on, że "Prezes Rady Ministrów, z własnej inicjatywy lub na wniosek wojewody, po poinformowaniu ministra właściwego do spraw gospodarki może, w związku z przeciwdziałaniem Covid-19, wydawać polecenia obowiązujące inne (...) osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz przedsiębiorców. Polecenia są wydawane w drodze decyzji administracyjnej, podlegają one natychmiastowemu wykonaniu z chwilą ich doręczenia lub ogłoszenia oraz nie wymagają uzasadnienia". 

Czytaj więcej

Komisja śledcza ds. wyborów kopertowych. Wiemy, kto zostanie przesłuchany

"W sytuacji, w której data wyborów została ustalona, a okoliczności faktyczne, tj. globalna pandemia Covid-19, uniemożliwiła przeprowadzenie wyborów w sposób tradycyjny, bez narażenia życia i zdrowia obywateli biorących udział w głosowaniu, wydanie poleceń, które w świetle dynamicznych przemian legislacyjnych prawa wyborczego — np. poszerzenia kręgu uprawnionych do głosowania korespondencyjnego o osoby powyżej 60 lat — mają przygotować przeprowadzenie wyborów, prowadzi wprost do możliwości zapewnienia realizacji praw wyborczych obywateli" - podkreślili wnioskodawcy — posłowie PiS.

Sprawa z wniosku posłów PiS, której nadano sygnaturę K27/23,  zostanie rozpoznana przez pięcioosobowy skład TK:  Stanisław Piotrowicz — przewodniczący,  Krystyna Pawłowicz — sprawozdawca,   Julia Przyłębska,  Bartłomiej Sochański,  Rafał Wojciechowski.

Jak to było poleceniem Morawieckiego ws. wyborów

16 kwietnia 2020 r. ówczesny premier Mateusz Morawiecki  wydał decyzję polecającą Poczcie Polskiej przygotowanie wyborów na Prezydenta RP w trybie korespondencyjnym w dniu 10 maja 2020 r.  Na tej podstawie Poczta  wystąpiła do władz samorządowych o przekazanie jej  spisów wyborców (znaczna część samorządów odmówiła). Do wyborów w tym trybie ostatecznie nie doszło. 

Zawiadomienie do prokuratury w w sprawie wyborów kopertowych złożyła Najwyższa Izba Kontroli Prokuratura Okręgowa w Warszawie odmówiła jego wszczęcia, a  Sąd Rejonowy dla Warszawy — Śródmieścia w listopadzie 2023 r. nie uwzględnił zażalenia NIK na tę odmowę.  Jak ustaliła NIK, Morawiecki wydał decyzje, mimo iż dysponował negatywnymi opiniami departamentu prawnego KPRM i Prokuratorii Generalnej – ostrzegały one o braku podstaw prawnych i konsekwencjach, w tym Trybunale Stanu.

15 września 2020 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. akt VII SA/Wa 992/20)  stwierdził nieważność decyzji premiera z powodu rażącego naruszenia prawa oraz z powodu braku podstawy prawnej. Prezes Rady Ministrów złożył skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego.  NSA nie rozpoznał jeszcze skargi kasacyjnej, więc wyrok WSA jest nieprawomocny. Gdyby  NSA podtrzymał wyrok WSA, otworzyłoby to drogę do postawienia Mateusza Morawieckiego i Jacka Sasina przed Trybunałem Stanu.

Obecnie sprawę legalności wyborów kopertowych bada sejmowa komisja śledcza. Jej zadaniem ma być przede wszystkim ocena działań podjętych przez członków Rady Ministrów, w tym premiera Mateusza Morawieckiego oraz wicepremiera i ministra aktywów państwowych Jacka Sasina, i podległych im funkcjonariuszy publicznych. 

Dzisiaj (24 stycznia) komisja ma przesłuchać m.in. byłego szefa ministerstwa aktywów państwowych Jacka Sasina (PiS).

— Chcemy, by Jacek Sasin wyjaśnił dlaczego wiedząc, że rząd PiS nie zdąży z organizacją tych wyborów, nadal je ogłaszał i zlecił ich przygotowanie Poczcie Polskiej — powiedział szef komisji Dariusz Joński (KO).

Podatki
Jak ojciec pójdzie do banku, to darowizna będzie zwolniona z podatku
Materiał Promocyjny
Z kartą Simplicity można zyskać nawet 1100 zł, w tym do 500 zł już przed świętami
Podatki
Podatkowa ulga dla frankowiczów jeszcze przez dwa lata
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 później niż zazwyczaj. Oto terminy dla wszystkich województw
Prawo w Polsce
Firma nie ukryje stosowania AI? Związkowcy triumfują, biznes się niepokoi
Materiał Promocyjny
Strategia T-Mobile Polska zakładająca budowę sieci o najlepszej jakości przynosi efekty
Prawo drogowe
Jak używać kierunkowskazu na rondzie? Jest nowy wyrok sądu