Praca i ubezpieczenia w 2025 r. Na co czekają firmy, a na co liczą zatrudnieni?

Rok 2024 za nami. W kontekście zmian legislacyjnych w obszarze prawa pracy i ubezpieczeń społecznych przyniósł on ważne zmiany.

Zmiany w prawie pracy i ubezpieczeniach społeczny 2024: ochrona kobiet, świadczenia dla pracujących rodziców

Uregulowano bowiem w końcu ochronę sygnalistów. Znowelizowano też kodeks pracy w taki sposób, że nałożono na pracodawców obowiązek zapewnienia zatrudnionym ochrony przed działaniem czynników, które mogą mieć negatywny wpływ m.in. na kwestie płodności. Zadbano też o pracujących opiekunów dzieci, wprowadzając świadczenie „aktywni rodzice w pracy” w ramach programu „Aktywny rodzic”. Można dodać też uchwalenie przepisów o wolnym w Wigilię od 2025 r., chociaż czas i termin ich procedowania wzbudziły sporo kontrowersji w środowiskach biznesowych.

Czytaj więcej:

ZUS

Ważna zapowiedź ZUS w sprawie wakacji składkowych

Przedsiębiorcy, którzy złożyli wnioski o wakacje składkowe, otrzymują na swoje profile na PUE/eZUS korespondencję w tej sprawie. Jak wyjaśnia ZUS, większość otrzymała informację o wszczęciu postępowania administracyjnego. W środę, 18 grudnia, Zakład Ubezpieczeń Społecznych planuje informowanie pierwszych przedsiębiorców o przyznaniu tej ulgi.

Pro

Przyjęto również przepisy, który zaczęły obowiązywać od początku 2025 r. - podwyższające kwoty miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników z niepełnosprawnościami oraz regulacje z obszaru zabezpieczenia społecznego dotyczące renty wdowiej. Jednocześnie spełniono obietnicę w zakresie wakacji składkowych.

Czytaj więcej

Praca, Emerytury i renty

Nowe świadczenie dla seniorów od 2025 r. Sprawdź, czy się kwalifikujesz

Od 1 stycznia 2025 roku można składać wnioski o tzw. rentę wdowią. ZUS przygotował dla potencjalnych wnioskodawców specjalną ankietę.

Na co pracodawcy czekają w 2025 r. Nowa definicja stażu pracy

Na jeszcze istotniejsze projekty cały czas jednak czekamy, a wiele z nich jest obecnie w trakcie procedowania.

Chodzi m.in. o propozycję, która na nowo definiuje staż pracy. W efekcie będą do niego wliczane m.in. okresy pracy na zleceniu i działalności, w tym czasie, w którym przedsiębiorcy korzystają z tzw. ulgi na start. Zmiany w tym zakresie czekają jeszcze na przyjęcie przez rząd.

Reforma służb zatrudnienia. Mniej biurokracji, więcej technologii

Pracodawcy zyskają też na reformie służb zatrudnienia. Ma ona bowiem unowocześnić i zautomatyzować usługi urzędów pracy, a przedsiębiorcy którzy z nich korzystają mają odczuć zmniejszenie biurokracji. Ekspertom zabrakło natomiast w tym akcie zmian dotyczących oddzielenia statusu bezrobotnego od ubezpieczenia zdrowotnego. Obecnie duża część zasobów kadrowych i finansowych urzędów pracy jest bowiem przeznaczana na działania niezwiązane z aktywizacją zawodową. Niedawno (a konkretnie w Wigilię) przepisy w tym zakresie zaakceptowała jednak Rada Ministrów, zatem trudno oczekiwać modyfikacji podejścia na dalszym etapie prac

Czytaj więcej

Praca, Emerytury i renty

Zmiany w programie "Aktywny rodzic" i pośredniakach. Rząd przyjął projekt ustawy

Rząd przy okazji reformy publicznych służb zatrudnienia postanowił naprawić inne przepisy. Na zmianie skorzystają obecni i przyszli beneficjenci programu „Aktywny rodzic”.

Układy zbiorowe w nowej odsłonie

Na etapie rządowego procesu legislacyjnego znajdują się też przepisy odnoszące się do układów zbiorowych pracy. Chociaż eksperci mają wątpliwości czy będą one dostateczną odpowiedzią na kryzys praktyki układowej w naszym kraju. Tym bardziej, że, jak podkreślają organizacje przedsiębiorców, ustawodawca nie zdecydował się na zmianę, zgodnie z którą w układzie można zawierać rozwiązania mniej korzystne, niż przewiduje k.p.

Czytaj więcej:

Prawo pracy

Rząd modyfikuje układy zbiorowe pracy. Co się zmieni

Naruszenie obowiązków informacyjnych wynikających z ustawy będzie zagrożone tylko karą grzywny.

Pro

Minimalne wynagrodzenie za pracę, czyli stare błędy w nowym opakowaniu

Podobne odczucia eksperci mają w odniesieniu do projektu ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Pracodawcy twierdzą, że powiela on dotychczasowe ułomne mechanizmy jego ustalania. W projekcie mogą jednak cały czas zajść istotne zmiany, bowiem czeka on na przyjęcie przez rząd.

Reforma zaświadczeń lekarskich i orzecznictwa w ZUS

Intensywnie konsultowana jest też rządowa reforma zaświadczeń lekarskich i orzecznictwa w ZUS. Przedsiębiorcy liczyli jednak na zmiany dotyczące finansowania absencji chorobowej. Wszystko wskazuje jednak na to, że o ile rząd się na to zdecyduje, to nastąpi to w oddzielnym akcie.

Czytaj więcej:

Prawo pracy

Firmy obawiają się reformy zwolnień lekarskich. „Możliwe żonglowanie L4”

Brak niektórych regulacji może sprawić, że reforma systemu kontroli zwolnień lekarskich nie spełni oczekiwań biznesu. - Nie rozwiąże problemu nadużywania krótkich zwolnień oraz tych wystawianych z przyczyn psychicznych - podkreślają przedsiębiorcy.

Pro

Radę Ministrów czekają też wzmożone prace nad wdrożeniem tzw. dyrektyw platformowej. Przypomnijmy, że w zamierzeniu ma ona uregulować status osób, które zarobkują za pośrednictwem takich podmiotów, jak np. Uber, Glovo czy Pyszne.pl. Przewiduje bowiem domniemanie etatu dla osób, które zarabiają poprzez takie aplikacje. Z deklaracji rządu wynika, że projekt przepisów w tym zakresie zostanie przedstawiony najwcześniej w drugiej połowie 2025 r. Firmy mają spore obawy z nim związane.

Czytaj więcej

Panel prawników

Czy to dobrze, że praca za pomocą aplikacji ma oznaczać etat? Opinie prawników

Teza 1: Dobrze , że dyrektywa w sprawie poprawy warunków pracy za pośrednictwem platform przewiduje domniemanie etatu dla osób, które zarobkują za pośrednictwem takich aplikacji, jak np. Uber, Glovo czy Pyszne.pl.

Teza 2: Dyrektywa europejska stanowi daleko idącą ingerencję w zasadę swobody umów oraz równości wobec prawa.

Teza 3: Z uwagi m.in. na konstytucyjną zasadę równego traktowania, nie można wykluczyć, że ostatecznie domniemanie etatu w Polsce będzie musiało objąć nie tylko zarobkujących poprzez aplikację, np. kierowców, ale wszystkich zleceniobiorców lub samozatrudnionych, którzy wykonują usługi jak pracownicy.

Pod koniec 2024 r. otrzymaliśmy również zapewnienie, że resort rodziny pracuje nad zmianą definicji mobbingu, dzięki czemu pracownikowi łatwiej będzie zgłosić takie zachowanie. Co jeszcze?

Czytaj więcej:

Prawo pracy

Zima w pełni, a rząd walczy z upałami. Będą nowe obowiązki dla firm

Jeżeli pomimo zastosowania rozwiązań technicznych temperatura w pomieszczeniu przekroczy 35°C, pracodawca będzie musiał czasowo wstrzymać pracę w takim miejscu.

Pro

Do konsultacji trafił też niedawno projekt rozporządzenia określający górną granicę temperatury, w której da się pracować. Określa ona też obowiązki pracodawców z tym związane.

Cały czas trwa również proces legislacyjny dotyczący szeregu projektów ustaw związanych z zatrudnianiem cudzoziemców.

W Sylwestra do konsultacji trafił projekt dotyczący tzw. czerwcowych emerytów. Rząd wykona wyrok TK

31 grudnia poznaliśmy propozycję zmian przepisów mających wykonać wyrok TK w sprawie tzw. czerwcowych emerytów. Ale wciąż czekamy na konkrety dotyczące nowelizacji przepisów po wyroku TK, który zakwestionował art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej pozwalający na pomniejszenie świadczenia w sytuacji, gdy ubezpieczony przeszedł na wcześniejszą emeryturę. Być może seniorzy doczekają się tych zmian w 2025 r.