Paczki, bony i premie świąteczne. Na jakie wsparcie może liczyć pracownik?

W wielu firmach z okazji Bożego Narodzenia można liczyć na specjalne dodatki, w tym m.in. paczki, bony i premie świąteczne. Jakie prawa przysługują pracownikowi w tym zakresie? Z jakich źródeł pracodawca może finansować tego rodzaju wsparcie?

Publikacja: 08.12.2024 06:52

Paczki, bony i premie świąteczne. Na jakie wsparcie może liczyć pracownik?

Paczki, bony i premie świąteczne. Na jakie wsparcie może liczyć pracownik?

Foto: Monika / Adobe Stock

Paczki, bony i premie świąteczne oraz inne tego typu dodatki związane z Bożym Narodzeniem mogą być finansowane ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) lub ze środków własnych pracodawcy. W każdym z tych przypadków zasady przyznawania wsparcia dla pracowników są inne.

Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych: Czym jest?

Zasady dotyczące tworzenia i funkcjonowania Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) określa ustawa z dnia 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Fundusz zobowiązani są utworzyć pracodawcy, którzy zatrudniają co najmniej 50 pracowników. Ponadto obowiązek taki mają, jeśli zatrudniają co najmniej 20 i mniej niż 50 pracowników w przypadku, gdy zawnioskuje o to zakładowa organizacja związkowa. Liczbę zatrudnionych – w przeliczeniu na pełne etaty – zawsze określa się zgodnie ze stanem z dnia 1 stycznia danego roku. Określona na ten dzień liczba obowiązuje przez cały rok bez względu na wszelkie zmiany w zatrudnieniu, a nawet zmiany statusu pracodawcy.

We wszystkich jednostkach budżetowych i samorządowych, bez względu na liczbę zatrudnionych osób, musi być utworzony ZFŚS. Pracodawcy, którzy zgodnie z prawem nie muszą tworzyć funduszu, mogą to zrobić dobrowolnie.

Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych zasilany jest z corocznego odpisu podstawowego, który naliczany jest w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych osób w oparciu o kwotę przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego.

Czytaj więcej

ZUS przypomina o nowym świadczeniu. „Nie zwlekaj i złóż wniosek”

Paczki, bony i premie świąteczne z ZFŚS: Jakie wsparcie przysługuje pracownikowi?

Środki, które gromadzone są przez pracodawcę w ramach ZFŚS, muszą zostać przeznaczone na działalność socjalną. Ta zaś ma obowiązek być prowadzona na rzecz:

  • pracowników i ich rodzin,
  • byłych pracowników przebywających na emeryturze lub rencie i ich rodzin,
  • innych osób (np. współpracujących na podstawie umowy cywilnoprawnej) wskazanych przez pracodawcę w regulaminie ZFŚS.

Środki z fundusz muszą być przeznaczone nie tylko na rzecz konkretnych osób, ale także na finansowanie określonej działalności socjalnej, do której zalicza się:

  • działalność kulturalno-oświatowa (np. bilety do kina, teatru czy na koncert);
  • działalność sportowo-rekreacyjna (np. dopłaty do pakietów sportowych);
  • wypoczynek (np. w postaci dofinansowania do urlopu);
  • pomoc finansowa lub materialno-rzeczowa (np. zapomogi lub paczki świąteczne);
  • opieka nad dziećmi (np. w klubach dziecięcych, żłobkach, przedszkolach);
  • pomoc na cele mieszkaniowe, która może być zwrotna lub bezzwrotna (np. pożyczka remontowa lub mieszkaniowa).

Tym samym środki zgromadzone w funduszu pracodawca może przeznaczyć m.in. na dodatkowe wsparcie pracowników w okresie świąt Bożego Narodzenia. Są to zazwyczaj paczki, bony i premie świąteczne. Często z budżetu ZFŚS pokrywane są też koszty spotkań świątecznych, czyli tzw. wigilii firmowych.

Czytaj więcej

Trzy zmiany w harmonogramie wypłat 800 plus w grudniu. Nowe terminy

Czy wszyscy pracownicy mogą liczyć na takie same paczki, bony i premie świąteczne ze środków ZFŚS?

Funkcjonowanie w zakładzie pracy ZFŚS musi szczegółowo określać regulamin wewnętrzny. Uzgodniony powinien on zostać przez pracodawcę z zakładową organizacją związkową lub – w przypadku jej braku – z przedstawicielem wybranym spośród pracowników przez nich samych. Regulamin powinien określać:

  • osoby uprawnione do korzystania ze świadczeń socjalnych,
  • szczegółowe zasady i warunki korzystania,
  • rodzaje działalności socjalnej.

Jak wynika z przepisów, aby otrzymać świadczenie z funduszu, pracownik musi spełniać kryterium socjalne. Musi więc znajdować się w określonej sytuacji materialnej, rodzinnej lub życiowej. Pracodawcy przy ocenie tej sytuacji powinni brać pod uwagę przede wszystkim liczbę osób w gospodarstwie domowym i średni miesięczny dochód na jednego członka rodziny. Wysokość wsparcia socjalnego zależy tym samym od sytuacji materialnej danego pracownika. Niedopuszczalne jest stosowanie przez pracodawcę innych, dodatkowych kryteriów, w tym np. długości stażu pracy czy oceny pracowniczej.

Wsparcie w postaci paczek, bonów czy premii świątecznych finansowane z funduszu powinno również być udzielane z uwzględnieniem wspomnianego kryterium socjalnego. W związku z tym wysokość wsparcia powinna być zróżnicowana i zależeć od sytuacji pracowników. Tym samym pracownik znajdujący się w trudniejszej sytuacji materialnej czy życiowej powinien otrzymać wyższe wsparcie od tego, którego sytuacja w tym wymiarze jest lepsza.

Czytaj więcej

Kiedy i na jakich warunkach można zwrócić towar? Zakupy stacjonarne i przez internet

Paczki, bony i premie świąteczne ze środków własnych pracodawcy: Jakie prawa ma pracownik?

Paczki, bony i premie świąteczne finansowane przez pracodawcę ze środków zgromadzonych w Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych muszą być przyznawane zgodnie z kryterium socjalnym. W związku z tym im trudniejsza jest sytuacja materialna czy życiowa pracownika, tym większe wsparcie z funduszu powinien otrzymać.

Inaczej sytuacja wygląda w przypadku, kiedy paczki, bony i premie świąteczne finansowane są ze środków własnych pracodawcy. Jeśli wspiera on w ten sposób swoich pracowników w okresie świątecznym, ma prawo samodzielnie decydować zarówno o rodzaju świadczeń dodatkowych, jak i o ich wysokości. Nie musi przy tym stosować kryterium socjalnego. Pomoc przydzielać może według własnego uznania. W związku z tym nic nie stoi na przeszkodzie, aby wszyscy pracownicy otrzymali takie same paczki, bony i premie świąteczne. Jednocześnie zgodne z prawem jest zróżnicowanie wsparcia według kryterium ustalonego przez pracodawcę.

Paczki, bony i premie świąteczne oraz inne tego typu dodatki związane z Bożym Narodzeniem mogą być finansowane ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) lub ze środków własnych pracodawcy. W każdym z tych przypadków zasady przyznawania wsparcia dla pracowników są inne.

Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych: Czym jest?

Pozostało jeszcze 94% artykułu
Praca, Emerytury i renty
Kto spełnia warunki do renty wdowiej 2025? Można to sprawdzić dzięki ankiecie ZUS
Praca, Emerytury i renty
L4 na nowych zasadach od 2025 roku? Szykują się rewolucyjne zmiany
Praca, Emerytury i renty
Nie wszyscy uprawnieni dostaną 13. emeryturę w tej samej wysokości. Od czego zależy kwota?
Prawo karne
Rośnie przestępczość obcokrajowców. Potrzebna nowa strategia
Zawody prawnicze
Państwo nie chce już płacić milionów komornikom za przymusową emeryturę
Materiał Promocyjny
Raportowanie zrównoważonego rozwoju - CSRD/ESRS w praktyce