Kopia umowy o pracę - czy pracodawca może odmówić jej wydania?

Pracodawca nie ma obowiązku wydania pracownikowi kopii umowy o pracę. Wszystkie jej ważne postanowienia można jednak wydobyć z kadr innym sposobem

Publikacja: 27.08.2013 11:30

Kopia umowy o pracę - czy pracodawca może odmówić jej wydania?

Foto: Fotorzepa, RP Radek Pasterski

Zgubiłam swój egzemplarz umowy o pracę, a była mi ona pilnie potrzebna, bo chciałam złożyć w sądzie odwołanie od wypowiedzenia zmieniającego. Gdy poprosiłam dział kadr o wydanie mi kopii tej umowy usłyszałam, że mogę ją sobie tylko obejrzeć na miejscu, bo kadry nie mają czasu robić odpisów. Czy kadrowa miała prawo mi odmówić?

– pyta czytelniczka.

Pracodawca może wydać odpis umowy o pracę lub jej kserokopię (powinna  zawierać poświadczenie zgodności z oryginałem), jeśli wystąpi o to pracownik. Prośbę w tej sprawie najlepiej sformułować na piśmie i złożyć np. w kadrach za poświadczeniem odbioru.

Kadrowa nie musi kserować

Szef wcale nie ma obowiązku przychylić się do takiej prośby, bo żaden przepis prawa nie zobowiązuje go do wydania pracownikowi kopii umowy o pracę. Nie musi też  tłumaczyć się ze swojej decyzji. W praktyce zdarza się, że pracownicy działów kadr wymawiają się brakiem czasu na sporządzenie odpisu i kopii. Trudno w takiej sytuacji nie podejrzewać pracodawcy o złośliwość lub nieczyste zamiary, nie ma bowiem racjonalnych przesłanek do takiej odmowy.

Przepisy kodeksu pracy zobowiązują szefa jedynie do umożliwienia pracownikowi wglądu w dokumenty, na podstawie których zostało obliczone jego wynagrodzenie (art. 85 § 5 k.p.). Umowa o pracę jest takim dokumentem, gdyż określa m.in. wysokość wynagrodzenia za pracę.

Termin i miejsce obejrzenia umowy szef i pracownik powinni ze sobą ustalić. Zwykle dokumenty z teczki osobowej udostępniane są w dziale kadr, w godzinach pracy tego działu. Pracownik może nie tylko oglądać dotyczące go dokumenty, ale także robić z nich odpisy, wypisy, a także fotografować je np. aparatem w telefonie komórkowym. Mało prawdopodobne jednak, by dostał zgodę na zabranie umowy z kadr w celu skopiowania jej na ksero w innym  miejscu. Pracodawca bałby się ryzyka, że dokument może ulec zmianie, uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie, a to on, pracodawca, jest odpowiedzialny za to, żeby tak się nie stało.

Jeśli jednak szef odmawia zwykłego wglądu w dokumenty stanowiące podstawę wyliczenia pensji, podwładny może zgłosić się ze skargą do Państwowej Inspekcji Pracy albo do sądu pracy.

Dane do wglądu wraz z dokumentem

Przepisy, z których można wywieść istnienie po stronie pracodawcy obowiązku udostępnienia pracownikowi danych zawartych w dokumentacji pracowniczej, znajdują się w ustawie o ochronie danych osobowych. Pracodawca jest administratorem danych osobowych związanych ze stosunkiem pracy, także wtedy, gdy stosunek ten już ustał tj. umowa o pracę została rozwiązana.  Osoba, której dane dotyczą (pracownik, były pracownik) ma prawo złożyć do administratora tych danych wniosek o ich udostępnienie. Administrator zaś musi  w ciągu 30 dni  poinformować wnioskodawcę o przysługujących mu prawach oraz udzielić pewnych określonych przez prawo informacji, m.in. o sposobie udostępniania danych (art. 32 ust. 1 pkt 5 ustawy).

I choć ustawa o ochronie danych osobowych obliguje pracodawcę do udostępniania jedynie danych osobowych zawartych w dokumentach z teczki osobowej, to trudno sobie wyobrazić realizację ustawowego obowiązku bez udostępnienia pracownikowi całego dokumentu. Jeśli pracodawca nie odpowie na wniosek pracownika lub będzie utrudniał dostęp do danych, pracownik ma prawo wnieść skargę do Państwowej Inspekcji Pracy lub do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych lub pozew do sądu pracy.

Czasami jednak kopia  umowy o pracę wcale nie jest niezbędna. W celu złożenia pozwu do sądu pracy równie dobrze można dołączyć zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach. Powinny się tam znaleźć najważniejsze postanowienia umowy o pracę, a więc rodzaj umowy, data zatrudnienia i czas trwania umowy, stanowisko, wysokość wynagrodzenia. Taki dokument pracodawca powinien wydać pracownikowi na każde jego żądanie, bo jak stwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z 16 września 1999 r. (sygn. akt I PKN 331/99). "Pracownik może dochodzić przed sądem pracy nakazania udzielenia informacji mających istotne znaczenie dla jego sytuacji pracowniczej".

Zgubiłam swój egzemplarz umowy o pracę, a była mi ona pilnie potrzebna, bo chciałam złożyć w sądzie odwołanie od wypowiedzenia zmieniającego. Gdy poprosiłam dział kadr o wydanie mi kopii tej umowy usłyszałam, że mogę ją sobie tylko obejrzeć na miejscu, bo kadry nie mają czasu robić odpisów. Czy kadrowa miała prawo mi odmówić?

– pyta czytelniczka.

Pozostało 90% artykułu
Hybrydy
Skoda Kodiaq. Co musisz wiedzieć o technologii PHEV?
Materiał Promocyjny
Stabilność systemu e-commerce – Twój klucz do sukcesu
Czym jeździć
Skoda Kodiaq. Mikropodróże w maxisamochodzie
Prawo karne
"Budda" w areszcie. Sąd podjął decyzję także w sprawie innych podejrzanych
Praca, Emerytury i renty
Pracownik na L4 ma ważny obowiązek. Za niedopełnienie grozi nawet dyscyplinarka
Administracja państwowa
Koniec z pracą urzędów od 8.00 do 16.00. Co chce zrobić rząd?