Odszkodowanie dla byłego zarządu za zakaz konkurencji bez VAT

Odszkodowanie po zakończeniu umowy za przestrzeganie zakazu konkurencji, wypłacone zarządzającemu, który nie był podatnikiem VAT, nie podlega opodatkowaniu.

Publikacja: 26.08.2024 15:33

Odszkodowanie dla byłego zarządu za zakaz konkurencji bez VAT

Foto: Adobe Stock

W poniedziałek Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną fiskusa, który spierał się ze spółką o podatkowe konsekwencje zakazu konkurencji dla byłego zarządu. 

Zakaz konkurencji a VAT

Spór zaczął się od wniosku o interpretację. Wystąpiła o nią jednoosobowa spółka Skarbu Państwa, powołana do prowadzenia likwidacji kopalń. A jej wątpliwości dotyczyły głównie tego, czy odprawa w wysokości 3-ktrotności wynagrodzenia oraz odszkodowanie z tytułu powstrzymania się od prowadzenia działalności konkurencyjnej, wypłacone na rzecz byłych zarządzających, podlegają opodatkowaniu VAT? Sama była przekonana, że nie.

Fiskus potwierdził jej stanowisko, ale tylko w kwestii odprawy. Jeśli chodzi o odszkodowanie z tytułu przestrzegania zakazu konkurencji, zdaniem urzędników podlega opodatkowaniu VAT. Jest to bowiem wynagrodzenie za świadczenie usług, które powinno być udokumentowane fakturą.

Fiskus stwierdził też, że od odszkodowania za zakaz konkurencji spółka będzie miała prawo do odliczenia podatku, ale w zakresie, w jakim czynności te będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli z uwzględnieniem art. 90 ustawy o VAT. 

Spółka upierała się przy swojej wykładni przepisów. Poszła do sądu i wygrała. Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Gliwicach nie kwestionował co prawda, że czynność polegająca na powstrzymaniu się od działalności konkurencyjnej dla spółki w zamian za wynagrodzenie, ma charakter odpłatny. Niemniej nie zgodził się z fiskusem, że odszkodowanie za zakaz konkurencji podlega opodatkowaniu VAT,  jako wynagrodzenie za świadczenie usług.

Zdaniem WSA urzędnicy nie zauważyli, że w spornej sprawie zarządzający nie posiadają statusu podatnika VAT. Co prawda zgodnie z orzecznictwem nie należy automatycznie przyjmować, że np. kontrakt menedżerski nie może zostać zaliczony do samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej w rozumieniu VAT. Oznacza to, że każdorazowo należy przeprowadzić analizę jego treści w celu ustalenia, czy ma on cechy charakterystyczne dla stosunku pracy, czy też dla umowy cywilnoprawnej realizowanej w ramach działalności gospodarczej.

W spornej sprawie działalności zarządzających nie można przypisać warunku samodzielności oraz ryzyka gospodarczego, które stanowią immanentną cechę działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT. A wobec nie spełnienia wszystkich przesłanek z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT, zarządzający nie mogą zostać uznani za podatników wykonujących samodzielnie działalność gospodarczą.

WSA zgodził się ze spółką, że odszkodowanie za zakaz konkurencji w spornym przypadku należy potraktować tak samo jak odprawę w wysokości 3-krotności wynagrodzenia stałego. 

Kontrakt menedżerski a opodatkowanie VAT

Do podobnych wniosków doszedł też NSA. Zgodził się, że dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie miały jej okoliczności. Przede wszystkim to, czego miał dotyczyć zakaz konkurencji i co było głównym jego powodem. WSA słusznie wiązał zakaz konkurencji z tym, co dany podmiot wcześniej pozyskiwał i co wykonywał w ramach relacji, która go łączyła ze spółką.

Jak tłumaczył NSA, zakaz konkurencji był ściśle związany z wykonywaniem głównego świadczenia działalności. W tym zakresie ten zarządzający nie działał w charakterze podatnika VAT. Zdaniem sądu w związku z tym taki sam status posiadał już po ustaniu umowy, gdy był przewidziany okres zakazu konkurencji.

NSA zgodził się więc, że podobnie jak przy odprawie również przy zakazie konkurencji nie mamy do czynienia ze świadczeniem usługi opodatkowanej. A tym samym też z posiadaniem prawa do odliczenia podatku. Wyrok jest prawomocny.

Sygnatura akt: I FSK 1783/20.

W poniedziałek Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną fiskusa, który spierał się ze spółką o podatkowe konsekwencje zakazu konkurencji dla byłego zarządu. 

Zakaz konkurencji a VAT

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo dla Ciebie
Myśliwi nie chcą okresowych badań. A rząd szykuje ograniczenie polowań
Prawo karne
Prof. Matczak o zatrzymaniu Ryszarda Czarneckiego: Władza lubi pokazać siłę
Płace
Biznes rozczarowany po zaskakującej decyzji rządu. Związkowcy zadowoleni
Sądy i trybunały
Ostre oświadczenie I Prezes SN. Małgorzata Manowska oburzona planami rządu
Zawody prawnicze
Prezydent wręczy nominacje pozostawionym na lodzie absolwentom KSSiP
Materiał Promocyjny
Jak wygląda auto elektryczne