Będą zmiany w Karcie Nauczyciela. Godziny ponadwymiarowe i zastępstwa pod kontrolą

Szykowane przez rząd zmiany w Karcie Nauczyciela mają pomóc zapanować nad sposobem rozliczania nadprogramowych godzin i zastępstwami pełnionymi np. przez psychologów kosztem ich własnej pracy. Ułatwią też dostęp do urlopu dla poratowania zdrowia.

Publikacja: 20.02.2025 05:38

Będą zmiany w Karcie Nauczyciela. Godziny ponadwymiarowe i zastępstwa pod kontrolą

Foto: Adobe Stock

Zmian w Karcie Nauczyciela chce ministerstwo edukacji, a założenia projektu nowelizacji ustawy trafiły już do wykazu prac rządu. Jednym z najważniejszych rozwiązań wydaje się uregulowanie wypłacania wynagrodzenia za przydzielone, ale niezrealizowane godziny ponadwymiarowe. Wyjaśniona ma zostać też kwestia ustalania takich godzin np. w dniach wolnych od pracy.

Na konieczność rozwiązania tego problemu zwraca uwagę wiceprezes Związku Nauczycielstwa Polskiego Urszula Woźniak. Podkreśla, że dzisiaj kwestie te nie są uregulowane w Karcie Nauczyciela, więc każdy organ prowadzący szkołę może realizować je inaczej. - Kluczowe będzie uregulowanie sytuacji, w których nauczyciel zachowuje lub traci prawo do wynagrodzenia za przydzielone, ale niezrealizowane godziny ponadwymiarowe. Chodzi choćby o wycieczki szkolne, podczas których całą dobę czuwa nad bezpieczeństwem uczniów, a traci swoje wynagrodzenie – komentuje wiceszefowa ZNP.

Czytaj więcej

Wiceszefowa ZNP: w Polsce brakuje około 11 tys. nauczycieli

Koniec z niekontrolowanymi zastępstwami pod "przymusem" 

Ekspertka dodaje, że zrealizowany ma być też postulat skrócenia (do roku) okresu, kiedy początkujący nauczyciel będzie mógł pracować na umowie o pracę na czas określony.

Kolejnym rozwiązaniem będzie zakazanie przydzielania bezpłatnych doraźnych zastępstw pedagogom, psychologom, logopedom, nauczycielom świetlicowym czy bibliotekarzom, którzy dzisiaj muszą zastępować nauczycieli przedmiotowych podczas ich nieobecności. Problemem jest fakt, że robią to w czasie swojej pracy, więc nie są w stanie wykonywać swoich obowiązków. - Oczywiście godziny doraźnych zastępstw mogą im być przydzielane, ale nie bezpłatnie i w czasie ich pracy – zauważa Urszula Woźniak.

Według wiceszefowej związku ujednolicenia wymaga też kwestia pensum nauczycieli praktycznej i teoretycznej nauki zawodu. - Wiemy, że brakuje ich na rynku oświatowym i wykonują często tę samą pracę, a więc powinni mieć jednakowe pensum, czyli 18 godzin – dodaje.

Czytaj więcej

Sąd: mało zaangażowany rodzic nie zmusi dzieci, by chodziły do publicznej szkoły

Urlop dla poratowania zdrowia. Rożne oceny propozycji dla nauczycieli

Z kolei nauczyciele, którym brakuje mniej niż rok do nabycia prawa do emerytury, mają zyskać możliwość skorzystania z urlopu dla poratowania zdrowia na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitacje uzdrowiskową.

Zdaniem prawniczki i ekspertki prawa oświatowego Agaty Piszko, zmiana jest oczekiwana w kontekście wprowadzenia  prawa do wcześniejszej emerytury (od początku września ubiegłego roku), o której mowa w Karcie Nauczyciela.

- Część nauczycieli nie chce skorzystać z tego prawa i wyraża wolę dalszego świadczenia pracy, co przy obecnych brakach kadrowych stanowi wsparcie w realizacji statutowych zadań szkoły. Przepisy ograniczające prawo do urlopu dla poratowania zdrowia w obecnym brzmieniu dotyczą również tych nauczycieli, którzy mogliby skorzystać z prawa do wcześniejszej emerytury, nawet jeżeli z tego świadczenia nie skorzystają – mówi Agata Piszko.

- Nie jesteśmy zadowoleni z propozycji rozwiązań związanych z urlopem dla poratowania zdrowia – twierdzi z kolei Urszula Woźniak. - Z ZUS otrzymałam informację, że z możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę tzw. czarnkową skorzystało w ubiegłym roku 99 nauczycieli w całej Polsce. Natomiast – przez wprowadzenie tej ustawy – 80 tys. nauczycieli w przyszłym roku straci szansę skorzystania z urlopu dla poratowania zdrowia, choć mogliby jeszcze kilka czy kilkanaście lat uczyć w szkole, bo będą mieli np. 55 lat – uważa wiceszefowa ZNP.

Na stanowisko dyrektora bez przymusowego konkursu – szansa na dobrą kadrę?

W nowych przepisach pojawi się też możliwość przedłużenia powierzenia stanowiska dyrektora szkoły lub placówki na kolejny okres.

Zdaniem Agaty Piszko, to dobre rozwiązanie dla osób, które już sprawdziły się na stanowisku. - Konieczność ciągłego przystępowania do konkursu w wielu przypadkach stanowi czynnik odstraszający potencjalnych kandydatów, którzy są pozytywnie oceniani przez społeczność szkolną i organy nadzoru nad szkołą, czyli organ prowadzący, kuratora oświaty – podkreśla.

Projekt ma zostać przyjęty w drugim kwartale bieżącego roku. 

Etap legislacyjny: założenia projektu w wykazie prac rządu

Zmian w Karcie Nauczyciela chce ministerstwo edukacji, a założenia projektu nowelizacji ustawy trafiły już do wykazu prac rządu. Jednym z najważniejszych rozwiązań wydaje się uregulowanie wypłacania wynagrodzenia za przydzielone, ale niezrealizowane godziny ponadwymiarowe. Wyjaśniona ma zostać też kwestia ustalania takich godzin np. w dniach wolnych od pracy.

Na konieczność rozwiązania tego problemu zwraca uwagę wiceprezes Związku Nauczycielstwa Polskiego Urszula Woźniak. Podkreśla, że dzisiaj kwestie te nie są uregulowane w Karcie Nauczyciela, więc każdy organ prowadzący szkołę może realizować je inaczej. - Kluczowe będzie uregulowanie sytuacji, w których nauczyciel zachowuje lub traci prawo do wynagrodzenia za przydzielone, ale niezrealizowane godziny ponadwymiarowe. Chodzi choćby o wycieczki szkolne, podczas których całą dobę czuwa nad bezpieczeństwem uczniów, a traci swoje wynagrodzenie – komentuje wiceszefowa ZNP.

Pozostało jeszcze 81% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Ochrona zdrowia
Psychologów w szkołach brakuje nie tylko z powodu pieniędzy
Praca, Emerytury i renty
Dodatki do emerytur i rent od 1 marca 2025. Ile wyniosą po podwyżce?
W sądzie i w urzędzie
Ważny komunikat w sprawie mObywatela. Termin mija już 25 lutego
Prawo drogowe
Prawo jazdy mimo sądowego zakazu prowadzenia? Cwaniacy wykorzystują lukę
Sądy i trybunały
Prawnicy kojarzeni z poprzednią władzą jednoczą siły. Inicjatywa wyszła z TK