Kto dziedziczy po bracie kawalerze lub niezamężnej siostrze? Kolejność jest ściśle określona

Kwestię zasad otrzymania spadku reguluje dziedziczenie ustawowe lub zapisy testamentu zmarłego. Kto i w jakiej części może odziedziczyć spadek po bracie bezdzietnym kawalerze lub bezdzietnej, niezamężnej siostrze?

Publikacja: 23.03.2025 07:31

Spadek po osobie bezdzietnej, która nie posiadała małżonka, przypada rodzicom lub dalszym krewnym

Spadek po osobie bezdzietnej, która nie posiadała małżonka, przypada rodzicom lub dalszym krewnym

Foto: Adobe Stock

Kwestie kolejności dziedziczenia mogą budzić wątpliwości. W przypadku braku testamentu obowiązuje tzw. ustawowa kolejność dziedziczenia związana ze stopniem pokrewieństwa. Informacje dotyczące ustawowego dziedziczenia zawiera Kodeks cywilny.

Kto dziedziczy po osobie bezdzietnej, nieposiadającej małżonka?

Zgodnie z art. 926 Kodeksu cywilnego powołanie do spadku może wynikać z ustawy lub testamentu pozostawionego przez daną osobę. Dziedziczenie ustawowe co do całości spadku ma miejsce wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy lub wtedy, gdy żadna z powołanych osób nie chce lub nie może być spadkobiercą. Zgodnie z art. 931 Kodeksu cywilnego w pierwszej kolejności dziedziczenie spadku przypada dzieciom i małżonkowi spadkodawcy (w równych częściach). Jeżeli spadkodawca był bezdzietny i nie posiadał małżonka, kolejność dziedziczenia ustawowego wygląda następująco:

  • spadek dziedziczą rodzice w częściach równych,
  • jeżeli jedno z rodziców nie dożyło otwarcia spadku, przypadająca mu część spadku przechodzi na rodzeństwo spadkodawcy w częściach równych,
  • jeżeli którekolwiek z rodzeństwa nie dożyło otwarcia spadku, przypadający mu udział przechodzi na jego zstępnych,
  • w razie braku zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa prawo do spadku przechodzi na dziadków spadkodawcy, dziadkowie dziedziczą spadek w równych częściach.

Czytaj więcej

Nie chcesz przyjąć spadku? Oto, co musisz zrobić, aby go odrzucić

Jeżeli spadek przypadł spadkobiercy, który nie ma ustawowego obowiązku alimentacyjnego wobec dziadków spadkodawcy, dziadkowie mogą domagać się środków na utrzymanie. Chodzi o sytuację, w której dziadkowie znajdują się w niedostatku i nie mogą otrzymać środków od osób zobowiązanych ustawowo do ich wsparcia. W takiej sytuacji możliwe jest zażądanie od spadkobiercy środków na utrzymanie adekwatnych do potrzeb dziadków i wartości udziału spadku danej osoby.

Dziedziczenie spadku przez gminę lub Skarb Państwa

W przypadku osoby bezdzietnej, nieposiadającej małżonka lub dalszych krewnych, ostatnim spadkobiercą ustawowym może zostać gmina lub Skarb Państwa. Spadek może przypaść gminie, w której zlokalizowane było ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy. Spadek może przypaść również w udziale Skarbowi Państwa. Taka sytuacja będzie mieć miejsce np. wtedy, gdy ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy na terenie Polski nie da się ustalić lub gdy ostatnie miejsce zamieszkania znajdowało się za granicą.

Dziedziczenie ustawowe a separacja lub rozwód

Co w przypadku ustawowego dziedziczenia po osobie bezdzietnej, rozwiedzionej lub pozostającej z małżonkiem w separacji? Zgodnie z zapisami Kodeksu cywilnego przepisów o ustawowym dziedziczeniu nie stosuje się w przypadku małżonka spadkodawcy pozostającego w separacji. Z dziedziczenia ustawowego wyłączony jest także małżonek, w przypadku którego spadkodawca wystąpił o orzeczenie rozwodu lub separacji z jego winy – i żądanie było uzasadnione. Wykluczenie to następuje na mocy orzeczenia sądu. Może go zażądać także każdy z pozostałych spadkobierców ustawowych, którzy są powołani do dziedziczenia w zbiegu z małżonkiem. Powództwo można wytoczyć w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o otwarciu spadku, ale w okresie nie dłuższym niż jeden rok od otwarcia dokumentu.

Czytaj więcej

Czy prawo do zachowku może się przedawnić? Co mówią przepisy?

Dziedziczenie a testament. Co warto wiedzieć?

Jeżeli spadkodawca zdecydował się na sporządzenie testamentu, zapisy dokumentu mają pierwszeństwo przed ustawowym porządkiem dziedziczenia. Spadek zostaje przekazany/podzielony według zapisów dokumentu. Co istotne, spadkodawca może w każdej chwili odwołać lub zmienić już sporządzony testament. W dokumencie może także umieścić m.in. zapis o pozbawieniu zachowku spadkobiorców. W przypadku osoby bezdzietnej, nieposiadającej małżonka zapis ten może dotyczyć np. rodziców, dziadków lub dalszych krewnych. Zgodnie z art. 1008 Kodeksu cywilnego spadkodawca może pozbawić zachowku osoby do niego uprawnione w sytuacji, gdy osoba uprawniona do zachowku m.in.:

  • postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego i działa wbrew woli spadkodawcy,
  • dopuściła się umyślnego przestępstwa względem spadkodawcy lub jednej z najbliższych mu osób,
  • uporczywie nie dopełnia obowiązków rodzinnych względem spadkodawcy.

Kwestie kolejności dziedziczenia mogą budzić wątpliwości. W przypadku braku testamentu obowiązuje tzw. ustawowa kolejność dziedziczenia związana ze stopniem pokrewieństwa. Informacje dotyczące ustawowego dziedziczenia zawiera Kodeks cywilny.

Kto dziedziczy po osobie bezdzietnej, nieposiadającej małżonka?

Pozostało jeszcze 95% artykułu
Praca, Emerytury i renty
Czy liceum i studia wliczają się do emerytury?
Materiał Promocyjny
Berlingo VAN od 69 900 zł netto
Podatki
PIT: 12 zamiast 32 proc. dla większej liczby osób? O to postulują sami skarbowcy
Nieruchomości
Jak blisko granicy działki sąsiada można sadzić drzewa? Oto co mówi prawo
Nieruchomości
Łatwiejsza legalizacja samowoli budowlanej? Jest pomysł zespołu Brzoski
Materiał Promocyjny
Warunki rozwoju OZE w samorządach i korzyści z tego płynące
Sądy i trybunały
Sędzia od lat nie pisze uzasadnień wyroków. Resort Bodnara reaguje
Materiał Promocyjny
Suzuki Moto Road Show już trwa. Znajdź termin w swoim mieście