Szwecja: precedensowy proces polityka podejrzanego o złamanie zakazu szukania źródła informacji

Polityk zaprzecza popełnieniu przestępstwa i mówi, że działał jako osoba prywatna, a nie jako polityk. Jedną bowiem z najważniejszych kwestii, do których musi się odnieść sąd rejonowy, jest to, czy członek zarządu gminy ma być traktowany jako reprezentant władz. Tak uważa kanclerz ds. praworządności. Kiedy Palsson wysyłał e-mail z zapytaniem, sprawował funkcję drugiego wiceprzewodniczącego zarządu gminy. Twierdzi jednak, że funkcji tej brakowało rangi, jaką się jej przypisuje, ponieważ odmówiono mu m.in. wstępu do pomieszczeń, gdzie zasiadało kierownictwo gminy.

Teraz jednak, kiedy o przestępstwo podejrzewa się polityka, nie ma żadnego orzecznictwa. Podobna sprawa trafiła wprawdzie do Sądu Najwyższego, lecz ten nie zaakceptował dowodów, więc nie rozstrzygnięto dylematu, czy polityka obejmuje zakaz szukania źródła informacji.

Przypadki łamania zakazu spoza politycznej sfery jednak były i przedstawiciele wymiaru sprawiedliwości działali nietypowo. Gdy 15 lat temu z Muzeum Narodowego skradziono wartościowe obrazy i tabloidy opublikowały dane, do których dostęp miało jedynie wąskie grono osób, prokurator prowadzący dochodzenie w sprawie wydał komunikat prasowy skierowany do źródła przecieku: „Zaczynam cię mieć dosyć, przekazicielu informacji o zrabowaniu obrazów do popołudniówek". Prokurator przekonywał go też, że w końcu się zdemaskuje. Śledztwo wstępne w sprawie dociekania, kto jest autorem przecieków, jednak zamknięto. Prokuratora nie oskarżono też o łamanie prawa, ponieważ kanclerz uznał, że ten musi być sfrustrowany całą sytuacją. Stróż prawa udzielił jednak koledze po fachu reprymendy, że tekst o istnieniu ryzyka wykrycia przecieku jest nieco niefortunny.

W tym roku zaś za naruszenie prawa o zakazie szukania źródła informacji skazano dyrektora ds. bezpieczeństwa w Agencji Ubezpieczeń Społecznych. Ten bowiem próbował dociec, kto doniósł popołudniówce o tym, że mianował swoją przyjaciółkę szefem i zaaprobował znaczącą podwyżkę jej pensji.

Dzięki ustawowej wolności dla autorów donosów na jaw wyszło wiele nadużyć i nieprawidłowości. Ostatnio ochronę źródeł informacji nieco osłabiono. Obejmuje ona dane zdobyte jedynie w kraju. Jeżeli zostaną one wysłane do zagranicznych korespondentów stacjonujących w Szwecji e-mailem z zagranicy, nie podlegają immunitetowi.

Anna Nowacka-Isaksson jest dziennikarką, wieloletnią korespondentką „Rzeczpospolitej" w Szwecji