Sędzia o kongresie sędziów: Głos środowiska nie wybrzmiał

Rz: Nadzwyczajny Kongres Sędziów za nami. Jest pan zadowolony z jego przebiegu czy rozczarowany?

Paweł Pośpiech, sędzia Sądu Rejonowego w Wołowie: Jestem zadowolony, choć początek kongresu i zgotowana prezesowi Andrzejowi Rzeplińskiemu rzęsista owacja na stojąco i jego reakcja przyprawiły mnie o zażenowanie.

Dlaczego?

Wyglądało na to, że rzeczywiście kongres będzie wiecem poparcia dla niego, jak to usilnie próbowali przedstawić przed kongresem niektórzy politycy. A prezes Rzepliński nie zasłużył sobie na tak dobre i gorące przyjęcie przez sędziów. I to nie ze względu na swoją obecną postawę, lecz na stosunek do sędziów w przeszłości, okazywanie m. in. lekceważenia i niechęci oraz bezpodstawne ich dezawuowanie. Najwyraźniej jednak pamięć większości uczestników kongresu jest krótka lub też emocje spowodowane wydarzeniami ostatnich miesięcy tak silne, że grzechy, których się prezes wobec sędziów dopuścił, zostały mu wybaczone. Albo też, co gorsza, nigdy nie zostały dostrzeżone i należycie ocenione. Na szczęście później głos zabrał pan prof. Adam Strzembosz i prof. Małgorzata Gersdorf, którzy wygłosili piękne i mądre przemówienia.

Na mnie największe wrażenie wywarł referat prof. Ryszarda Piotrowskiego, a szczególnie teza, że suwerenem są wartości. Na jej potwierdzenie pan profesor wskazał zakorzenione głęboko w konstytucji umocowanie normatywne.

A reszta wystąpień?

Nie podobało mi się polityczne wystąpienie prof. Andrzeja Zolla. Wartością samą w sobie były natomiast wystąpienia zagranicznych gości. To był strzał w dziesiątkę, bo nadały kongresowi szerszego,wykraczającego poza polskie podwórko wymiaru. Ze szczególną uwagą i ciekawością wysłuchałam opowieści byłego prezesa Sądu Najwyższego Węgier. Ale przyznam szczerze, że kongres w takim kształcie nie miałby specjalnego sensu, gdyby nie kapitalne wypowiedzi szeregowych sędziów w drugiej części, opowiadające o tym, czym jest naprawdę wymiar sprawiedliwości i jakie są realne, a nie wydumane problemy sędziów i skąd wypływają źródła tych problemów.

Z całym szacunkiem dla profesorów, ale to właśnie ci szeregowi sędziowie każdego dnia w salach sądowych i w wydawanych orzeczeniach muszą definiować, czym jest niezawisłość i niezależność. To oni tak naprawdę ten kongres uratowali i nadali mu sędziowskiego charakteru. Szczególne wrażenie zrobiły na mnie wypowiedzi sędziów Bartłomieja Starosty, Tomasz Klimki, Tomasza Marczyńskiego, Joanny Bitner i Bartłomieja Przymusińskiego, ale także wielu innych, i bardzo im dziękuję za mądrość i odwagę.

Pana zdaniem w sobotę w Warszawie głos środowiska w pełni wybrzmiał?

O nie, głos środowiska z pewnością nie wybrzmiał. Żeby tak się stało, kongres musiałby trwać kilka dni, bo tak wiele spraw i problemów się nawarstwiło. Ale po raz pierwszy tak głośno i wyraźnie wybrzmiał w przestrzeni publicznej wśród takiej ilości zgromadzonych sędziów i zaproszonych gości i takiego zainteresowania mediów. I to jest wielka wartość. Chciałbym, aby wszyscy politycy zapamiętali sobie zdanie wypowiedziane przez sędziego Tomasza Klimkę: „Nie jest trudno walczyć o niezawisłość, gdy się jest w opozycji, trudno szanować niezawisłość, gdy się jest u władzy".

W kuluarach mówiło się, że za mało było głosów zwykłych liniowych sędziów, a za dużo wystąpień zaproszonych gości. Zgadza się pan z tą opinią?