Pozwolenie na budowę jest decyzją administracyjną zezwalającą na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego. W art. 16 par. 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (dalej: k.p.a.) wyrażono zasadę trwałości decyzji administracyjnych. Decyzje, od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy są ostateczne. Wyjątki od tej zasady obejmują m.in. możliwość uchylenia decyzji w postępowaniu w sprawie wznowienia postępowania (art. 145-152 k.p.a.) i stwierdzenia nieważności decyzji w postępowaniu w sprawie stwierdzenia nieważności (art. 156-159 k.p.a.). Postępowania takie mogą być wszczynane z urzędu lub na żądanie strony. Najczęściej ich inicjatorem są sąsiedzi inwestycji deweloperskiej, którzy nie brali udziału w postępowaniu o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę i dowiedzieli się o niej wraz z rozpoczęciem robót budowlanych. Bardzo często składane są wnioski lakoniczne lub zawierające zarówno elementy wniosków o wznowienie postępowania administracyjnego i o stwierdzenie nieważności decyzji, co generuje dodatkowe czynności po stronie organów je rozpatrujących.
W przypadku ustalenia przez organy nadzoru budowlanego (wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego albo Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego) w ramach kompetencji kontrolnych przysługujących im wobec organów administracji architektoniczno-budowlanej (np. starosty albo prezydenta miasta na prawach powiatu), że zachodzą okoliczności uzasadniające wznowienie postępowania albo stwierdzenie nieważności decyzji wydanej przez organ administracji architektoniczno-budowlanej, właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej wznawia lub wszczyna z urzędu postępowanie.
Obie procedury przewidują niebezpieczną dla dewelopera możliwość wstrzymania przez organ wykonania decyzji o pozwoleniu na budowę po spełnieniu ściśle określonych przesłanek, co w praktyce może oznaczać konieczność przerwania budowy. Dzieje się to jednak niezwykle rzadko, a deweloperowi na takie postanowienie przysługuje zażalenie a następnie w przypadku niekorzystnego rozstrzygnięcia organu wyższego stopnia skarga albo sprzeciw do sądu administracyjnego.
Czytaj więcej
W grudniu mocno skurczyła się liczba mieszkań w nowych projektach deweloperskich. Pozwoleń firmy uzyskały jednak wciąż dużo.
Wznowienie postępowania
Wznowienie postępowania polega na ponownym rozpoznaniu sprawy celem sprawdzenia, czy wada postępowania (przesłanka wznowienia) nie wpłynęła na treść rozstrzygnięcia. W k.p.a. zawarto zamknięty katalog ośmiu przesłanek wznowienia postępowania, z których w przypadku decyzji o pozwoleniu na budowę spotkamy się najczęściej się z następującymi: dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe; decyzja wydana została w wyniku przestępstwa; strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu; wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nieznane organowi, który wydał decyzję; decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu.
