Familijny biznes nie traci na najmie

Fundacja rodzinna nie musi płacić 25 proc. CIT od krótkoterminowego wynajmu apartamentów.

Publikacja: 04.07.2024 21:03

Zwolnienie dla fundacji rodzinnych nie ma zastosowania do tzw. minimalnego podatku od przychodów z b

Zwolnienie dla fundacji rodzinnych nie ma zastosowania do tzw. minimalnego podatku od przychodów z budynków

Foto: AdobeStock

Budowane latami polskie biznesy familijne z niecierpliwością czekały na przepisy, które pozwolą im na sprawne i efektywne przeprowadzenie procesu sukcesji. Zwłaszcza zapewnią korzystne zasady opodatkowania.

Gdy weszły w życie, fundacje rodzinne zaczęły powstawać jak grzyby po deszczu, ale pojawiły się też liczne wątpliwości i spory. Ważny, dotyczący opodatkowania najmu przesądził niedawno Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku (WSA).

Krótki najem fundacyjny...

W sprawie chodziło o zasady opodatkowania krótkoterminowego wynajmu apartamentów przez familijny biznes. Z wnioskiem o interpretację wystąpił do fiskusa przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność.

Wyjaśnił, że w przyszłości zamierza wnieść jako darowiznę do fundacji rodzinnej, której będzie fundatorem, nieruchomość. Konkretnie apartamentowiec z ośmioma apartamentami przeznaczonymi na wynajem. Z wniosku wynikało, że po jego nabyciu fundacja rodzinna będzie zajmować się najmem krótkoterminowym tych lokali. Przyszły fundator podkreślił, że fundacja skoncentruje się na działalności obiektów noclegowych turystycznych i miejsc krótkotrwałego zakwaterowania (kod PKD 55.20.Z).

Przedsiębiorca zauważył, że zgodnie z przepisami podatkowymi co do zasady dochody fundacji rodzinnej z prowadzonej działalności będą podlegały zwolnieniu z opodatkowania CIT. Nie umknęło mu też, że preferencja nie ma zastosowania do działalności gospodarczej fundacji rodzinnej wykraczającej poza zakres określony w art. 5 ustawy z 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej. A wynika z niego, że ta może wykonywać działalność gospodarczą w zakresie m.in. najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie.

Przyszły fundator był przekonany, że najem krótkoterminowy apartamentów mieści się w tej działalności dozwolonej, bo ustawodawca w żaden sposób nie ogranicza pojęcia najmu tylko do długoterminowego. Dlatego chciał potwierdzenia, że dochody fundacji rodzinnej z najmu krótkoterminowego będą podlegały zwolnieniu na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT.

Inaczej sprawę widział jednak fiskus. Co prawda nie kwestionował, że jednym z dozwolonych zakresów działalności gospodarczej fundacji jest najem, dzierżawa oraz udostępnianie mienia do korzystania na innej podstawie. Niemniej wskazując na art. 659 i 653 kodeksu cywilnego (k.c.), uznał, że działalności polegającej na krótkoterminowym najmie lokali nie można uznać za mieszczącą się w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o fundacji rodzinnej. W ocenie urzędników wymienione w tym przepisie najem lub dzierżawa charakteryzują się stosunkowo dużym sformalizowaniem.

Zwyczajowo w takich przypadkach jest bowiem zawierana umowa, w której określane są prawa i obowiązki najemcy i dzierżawcy oraz wynajmującego i wydzierżawiającego. Często podpisywany jest również protokół zdawczo-odbiorczy, a najemca czy dzierżawca jest zobowiązany do przestrzegania regulaminu oraz uiszczenia kaucji zabezpieczającej. Jak tłumaczył fiskus, dla tego rodzaju umów charakterystyczny jest również okres, na jaki następuje udostępnienie domu, lokalu czy pokoju, który z reguły obejmuje dłuższe okresy. Rozliczenie usługi ma charakter cykliczny, płatność zwyczajowo przyjmowana jest w okresach miesięcznych, kwartalnych lub rocznych. Najem czy dzierżawę wyróżnia także brak zmienności tego, któremu udostępniana zostaje nieruchomość lub jej część.

Zdaniem fiskusa tych wszystkich cech nie ma najmem krótkoterminowy. Nie można go również uznać za udostępnianie mienia fundacji do korzystania na innej podstawie. Urzędnicy podkreślili, że zwolnienie podatkowe dla fundacji musi być interpretowane ściśle, jak wszystkie inne regulacje o takim charakterze.

...z korzystnym opodatkowaniem

Biznesmen nie zgodził się z taką wykładnią przepisów. Poszedł do sądu i wygrał. Gdański WSA przypomniał, że prowadzenie przez fundację rodzinną działalności gospodarczej poza wyznaczonymi granicami powoduje negatywne następstwa podatkowe, tj. opodatkowanie wyższym podatkiem dochodowym.

Zgodnie bowiem z art. 24r ust. 1 ustawy o CIT w zakresie wykraczającym poza tzw. działalność dozwoloną stawka wynosi 25 proc. podstawy opodatkowania.

Sąd zauważył, że najem krótkoterminowy nie został kompleksowo uregulowany w polskim porządku prawnym. Prawną podstawą dla tego rodzaju umów są przepisy ogólne k.c. dotyczące najmu. Jednak w ocenie WSA różnica przewidywanego terminu najmu nie stanowi istotnej przesłanki uzasadniającej wykluczenie najmu krótkoterminowego z katalogu dozwolonej działalności prowadzonej przez fundację rodzinną zwolnionej z CIT. Krótkoterminowy najem lokali mieszkalnych podlega jedynie innym wymogom rejestracyjnym niż zwykła umowa najmu.

A WSA nie dopatrzył się podstaw do różnicowania skutków podatkowych najmu i najmu krótkoterminowego w odniesieniu do fundacji rodzinnych. W konsekwencji uznał, że w spornym przypadku wynajmowanie przez fundację apartamentów na krótki czas będzie działalnością dozwoloną, która nie podlega opodatkowaniu 25-proc. stawką CIT. Wyrok nieprawomocny.

Sygn. akt: I SA/Gd 219/24

Budowane latami polskie biznesy familijne z niecierpliwością czekały na przepisy, które pozwolą im na sprawne i efektywne przeprowadzenie procesu sukcesji. Zwłaszcza zapewnią korzystne zasady opodatkowania.

Gdy weszły w życie, fundacje rodzinne zaczęły powstawać jak grzyby po deszczu, ale pojawiły się też liczne wątpliwości i spory. Ważny, dotyczący opodatkowania najmu przesądził niedawno Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku (WSA).

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Mirabelki 5. Totalbud w podwójnej roli
Materiał Promocyjny
Dodatkowe korzyści dla nowych klientów banku poza ofertą promocyjną?
Nieruchomości
Klasa energetyczna zaświadczy o efektywności oraz wartości budynku
Nieruchomości
Tysiące pokoi condo. Są chętni?
Nieruchomości
Certyfikaty na miarę nowych czasów
Materiał Promocyjny
Lidl Polska: dbamy o to, aby traktować wszystkich klientów równo
Nieruchomości
Dlaczego deweloper ukrywa ceny