Hipoteka przymusowa a długi w składkach ZUS małżonka

Sąd nie może wpisać hipoteki przymusowej do księgi wieczystej, jeżeli nie doręczy decyzji ZUS małżonkowi, który jest współwłaścicielem nieruchomości.

Publikacja: 13.10.2014 09:43

Hipoteka przymusowa a długi w składkach ZUS małżonka

Foto: www.sxc.hu

Renata Krupa-Dąbrowska

W piątek Sąd Najwyższy podjął uchwałę w składzie siedmiu sędziów, która jest ważna dla dłużników ZUS i ich małżonków. Dotyczy bowiem zabezpieczenia zaległych składek na ubezpieczenie społeczne hipoteką na nieruchomości (III CZP 28/14).

Z prośbą o wyjaśnienie wątpliwości zwróciło się trzech sędziów SN rozpatrujących skargę kasacyjną. Chodziło o podstawę wpisu hipoteki przymusowej.

Robert S. z Poznania nie płacił składek od marca 2004 r. do maja 2011 r. ZUS wydał więc decyzję nakazującą spłatę długu i nie czekając, aż stanie się ostateczna, wystąpił do sądu o ustanowienie hipoteki przymusowej na nieruchomości do kwoty w zaokrągleniu wynoszącej 250 tys. zł.

Jako podstawę prawną podał art. 26 ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z nim dla zabezpieczenia należności składkowych ZUS przysługuje hipoteka przymusowa na wszystkich nieruchomościach dłużnika. Podstawą wpisu jest doręczona decyzja.

Sąd wieczystoksięgowy, do którego trafił wniosek w tej sprawie, obciążył hipoteką grunt z budynkiem, który był nie tylko własnością Roberta S., ale także jego żony Joanny S.

Od postanowienia sądu małżeństwo odwołało się do sądu okręgowego, a gdy przegrali, wnieśli jednobrzmiące skargi kasacyjne do SN.

Ich zdaniem sąd nie miał prawa ustanowić hipoteki na podstawie nieostatecznej decyzji w sprawie zaległych składek. Nie została ona bowiem doręczona Joannie S. Tymczasem ona była współwłaścicielką nieruchomości.

Sąd wpisał hipotekę w 2012 r., a rok wcześniej, konkretnie 20 lutego 2011 r., weszła w życie nowelizacja ustawy o księgach wieczystych, która zmieniła konstrukcję tej hipoteki, a tego sad, wpisując ją, nie zauważył.

Tymczasem zdaniem SN uchwała ta zdeaktualizowała się. Zmieniła się bowiem ustawa o księgach wieczystych. Ponadto SN wydał kilka orzeczeń, które mówiły co innego niż ta uchwała. W związku z rozbieżnością w orzecznictwie postanowił zadać pytanie składowi siódemkowemu SN.

Ten w piątek odpowiedział, że po nowelizacji ustawy o księgach wieczystych decyzja ZUS ustalająca należności składkowe może być podstawą wpisu hipoteki przymusowej na nieruchomości będącej składnikiem majątku wspólnego. Pod warunkiem jednak, że decyzja ta zostanie doręczona obojgu małżonkom.