Spóldzielnie mieszkaniowe - prezesa nie łatwo odwołać

Walne zgromadzenie, które nie udzieli absolutorium prezesowi spółdzielni mieszkaniowej, nie może go odwołać. Część prawników, a także sądy, uważają, że takie prawo ma tylko rada nadzorcza, która powołuje prezesa. Członkowie spółdzielni twierdzą, że tak nie powinno być.

Tylko z wyprzedzeniem

W jednej z łódzkich spółdzielni mieszkaniowych walne zgromadzenie nie udzieliło absolutorium prezesowi. Gdy uchwała w tej sprawie została podjęta, uczestniczący w posiedzeniu spółdzielca na laptopie napisał projekt uchwały o jego odwołaniu. Następnie walne ją przegłosowało. Prezes nie pogodził się z przegraną i wystąpił do sądu okręgowego o uchylenie lub stwierdzenie nieważności uchwały.

SO uznał ją za nieważną (wyrok jest już prawomocny). Zdaniem SO uchwała jest sprzeczna z art. 83 ust. 7 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Przewiduje on, że walne zgromadzenie może podejmować uchwały jedynie w sprawach objętych porządkiem obrad podanym do wiadomości członków w terminach i w sposób określony w tej ustawie. Powinien więc zostać przekazany zarządowi co najmniej 15 dni przed dniem posiedzenia walnego lub jego pierwszej części. Natomiast prawo do zgłaszania projektów uchwał ma co najmniej dziesięciu członków. W tym zaś wypadku projekt powstał w trakcie obrad walnego i podpisała się pod nim tylko jedna osoba.

Według sądu jest wprawdzie w prawie spółdzielczym art. 49 § 4 pozwalający odwołać członka zarządu, któremu nie udzielono absolutorium, nawet gdy projektu uchwały nie było w porządku obrad. Nie mniej nie ma on zastosowania do spółdzielni mieszkaniowych. W nich w pierwszej kolejności stosuje się ustawę o spółdzielniach mieszkaniowych, która jest przepisem szczególnym w stosunku do prawa spółdzielczego (przepis ogólny). Art. 8 3 u.s.m. wyłącza więc stosowanie art. 49 ust. 4 prawa spółdzielczego.

Tylko rada

Problem w tym, że zdaniem wielu ekspertów walne zgromadzenie w ogóle nie może odwołać prezesa.

– Walne zgromadzenie nie ma takich kompetencji. To rada nadzorcza powołuje prezesa, a więc go odwołuje – twierdzi Grzegorz Abramek, wiceprezes Krajowego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych w Warszawie.

Podobnie uważa Michał Tokłowicz, wiceprezes Poznańskiej Spółdzielni Mieszkaniowej (PSM).

– PSM liczy 20 tys. członów. Tymczasem na ostatnie walne zgromadzenie przyszło 600 osób, czyli ok. 2 proc. spółdzielców i gdyby 301 z nich chciało głosować za odwołaniem prezesa, to zaledwie 1 proc. członków zadecydowałoby o tak ważnej kwestii – wyjaśnia.

Inaczej uważa Maria Krzyszkowiak, mieszkanka jednej z warszawskich spółdzielni.

– Nie może być tak, że członkowie spółdzielni nie mają swobody w decydowaniu, kto nią zarządza. Bywa, że prezes działa na szkodę spółdzielni, a rada nadzorcza mu sprzyja. Musi być ten wentyl bezpieczeństwa w postaci odwołania prezesa na walnym – tłumaczy.

W sejmowej Komisji Nadzwyczajnej trwają prace nad nowym prawem spółdzielczym. Projekt przewiduje, że gdy spółdzielcy podejmą na walnym zgromadzeniu uchwałę o nieudzieleniu absolutorium, prezes będzie odwołany. Szanse jednak na jego uchwalenie w tej kadencji Sejmu nie są duże.