Świadczenia pielęgnacyjne: system wsparcia po rewolucji

Wszystkie osoby, które do tej pory korzystały ze świadczeń pielęgnacyjnych, będą mogły nadal je otrzymywać. Jeśli jednak uznają, że to dla nich korzystniejsze, mogą przejść na nowy system. Wówczas otrzymają świadczenie pielęgnacyjne, a po 18. urodzinach ich podopieczny dostanie nowe świadczenie wspierające. Tak wynika z uchwalonej w piątek przez Sejm ustawy o świadczeniu wspierającym.

Nie wygaśnie

Prawo do świadczenia pielęgnacyjnego (obecnie 2458 zł) nie powinno też wygasnąć osobom, które do tej pory otrzymywały wsparcie ze względu na orzeczenie o niepełnosprawności wydane na jakiś czas. Jeśli tylko ich podopieczny otrzyma nowe orzeczenie, będące kontynuacją dotychczasowego, też mają nie utracić prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. To ważne dla pełnoletnich osób z niepełnosprawnościami.

Czytaj więcej

Niepełnosprawni

Świadczenie pielęgnacyjne będzie wygaszane

Nowa ustawa rozmontuje system wsparcia osób z niepełnosprawnościami przez rodzinę, nie dając nic w zamian – mówi dr hab. Katarzyna Roszewska, prof. UKSW z Wydziału Prawa i Administracji.

Opiekunowie i niepełnosprawni będą musieli sprawdzić, co dla nich korzystniejsze. Do świadczenia pielęgnacyjnego na nowych zasadach będzie można dorobić. Rodzice kilkorga niepełnosprawnych dzieci otrzymają zaś świadczenie pielęgnacyjne na każde z nich. Gdy starsze dziecko stanie się pełnoletnie, rodzic wciąż będzie mógł dostawać dotychczasowe świadczenie na młodsze. Starsze zaś będzie mogło uzyskać świadczenie wspierające, jeśli spełnia warunki jego uzyskania. Z tym może być jednak problem.

Nowe świadczenie ma być wypłacane około 500 tys. osobom. Jak podkreślają eksperci, to ledwie 4,5 proc. spośród ok. 1,1 mln osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności.

– Dla opiekunów dzieci z niepełnosprawnościami zmiany są korzystne pod warunkiem, że nie nastąpi masowe odbieranie punktu siódmego i ósmego w orzeczeniach. Kryteria są bardzo ogólne – mówi Alicja Loranc z Fundacji Po Mojemu w Krakowie.

Punkt siódmy w orzeczeniu wskazuje na konieczność stałego zapewnienia opieki dziecku. Punkt ósmy – na konieczność współudziału rodzica w rehabilitacji, zajęciach szkolnych, dodatkowych zajęciach rozwojowych z dzieckiem. By otrzymać świadczenie pielęgnacyjne, obydwa muszą być zaznaczone.

Nową formę wsparcia ma wypłacać ZUS i kierować bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnościami, a nie do jego opiekuna. Świadczenie wspierające ma przysługiwać miesięcznie w wysokości 220 proc. renty socjalnej (1445 zł netto), jeżeli potrzebę wsparcia osoby z niepełnosprawnościami określono na poziomie przynajmniej 95 pkt w 100-pkt skali. 180 proc. renty socjalnej otrzyma osoba, której potrzeby określono na poziomie od 90 do 94 pkt, 120 proc. renty socjalnej – na poziomie od 85 do 89 pkt, 80 proc. renty socjalnej – na poziomie od 80 do 84 pkt, 60 proc. renty socjalnej – na poziomie od 75 do 79 pkt, a 40 proc. renty socjalnej – na poziomie od 70 do 74 pkt.

– Świadczenie uzyska wąskie grono niepełnosprawnych. Większość z nich w najniższej wysokości 640 zł. A opiekunowie dorosłych osób z niepełnosprawnościami i teraz mają trudniej. Dorosły nie pójdzie do placówki edukacyjnej, a miejsc w placówkach dziennych dla niepełnosprawnych nie ma. Dokładnej skali potrzeby wsparcia, od której zależeć ma przyznanie świadczenia, wciąż nie znamy – mówi Alicja Loranc. I dodaje, że ocena potrzeb ma być funkcjonalna. Powinna być więc określona mapa potrzeb niepełnoprawnego i na jej podstawie przyznane świadczenia i usługi. A ustawa proponuje jedynie świadczenia pieniężne.

– Brakuje ustawy o asystencji osobistej, bez której sama ustawa o świadczeniu wspierającym nie rozwiąże trudnej sytuacji osób z niepełnosprawnościami, a może ją nawet pogorszyć. Głosując za ustawą, daliśmy niejako kredyt zaufania rządowi. Wciąż nie znamy skali, która zaważy na wysokości wsparcia, które trafi do dorosłych osób z niepełnosprawnościami. Zmiany są jednak bardzo korzystne dla opiekunów niepełnosprawnych dzieci, szczególnie tych rodzin, w których takich dzieci jest kilkoro – przyznaje Jagna Marczułajtis-Walczak, posłanka KO, matka dziecka z niepełnosprawnościami.

Symboliczna waloryzacja

Są też uwagi do wysokości świadczenia wspierającego.