Nauka w 2015 r.

Odkrycie życia poza Ziemią i nowe leki na ebolę to najważniejsze zadania badaczy w najbliższych miesiącach - pisze Krzysztof Urbański.

Aktualizacja: 05.01.2015 15:41 Publikacja: 05.01.2015 07:26

Wielki Zderzacz Hadronów (LHC) po modernizacji wznowi poszukiwania nieznanych cząstek z podwójną ene

Wielki Zderzacz Hadronów (LHC) po modernizacji wznowi poszukiwania nieznanych cząstek z podwójną energią

Foto: materiały prasowe

Oto pięć najważniejszych wydarzeń prognozowanych przez ekspertów prestiżowego magazynu „Nature".

1

Podwójna siła akceleratora. Po dwóch latach przerwy technicznej w marcu CERN (Europejska Organizacja Badań Jądrowych) uruchomi ponownie Wielki Zderzacz Hadronów (LHC).

Największa na świecie i najbardziej skomplikowana maszyna pozwoliła potwierdzić istnienie elementarnej cząstki dla Modelu Standardowego – bozonu Higgsa. Akcelerator cząstek LHC wraz z czterema wielkimi detektorami tego, co w wyniku tych cząstek powstaje, będzie teraz w stanie nadać cząstkom energię prawie dwa razy większą niż dotychczas. Naukowcy mają nadzieję, że dodatkowa „siła ognia" pomoże wydobyć ze zderzacza zjawiska, które wypełnią jeszcze istniejące luki w Modelu Standardowym. Teoria supersymetrii, która już budzi wątpliwości wielu naukowców, może zostać podważona. Stanie się tak, jeśli zmodernizowany LHC nie będzie w stanie znaleźć dowodów na istnienie wielu ciężkich cząstek, które przewiduje ta teoria.

2

Sposób na ebolę. Lekarze i naukowcy mają nadzieję, że w 2015 roku uda się powstrzymać epidemię eboli w trzech afrykańskich krajach: Gwinei, Liberii i Sierra Leone. To będzie wymagało szerszego niż dotychczas stosowania sprawdzonych środków ochrony zdrowia publicznego – takich jak szybkie wykrywanie i izolacja osób zakażonych wirusem Ebola. Na początek roku planowane są kolejne próby szczepionek. Wyników tych badań naukowcy spodziewają się w czerwcu. Trwają testy kilku leków i metody leczenia z wykorzystaniem krwi bogatej w przeciwciała, pobranej od ludzi, którzy przeżyli zakażenie. Jeśli okazałoby się skuteczne, leczenie z wykorzystaniem krwi może być wdrożone szybko.

3

Planety karłowate. W marcu amerykańska sonda Dawn, wystrzelona w 2007 roku, dotrze do planety karłowatej Ceres, największego ciała w pasie asteroid między Marsem i Jowiszem. Naukowcy przypuszczają, że Ceres ma pod powierzchnią płynną wodę, co oznacza, że może tam istnieć życie. Inna amerykańska sonda – New Horizons – po pokonaniu 5 mld kilometrów dotrze do Plutona. Na najmniejszą odległość od planety karłowatej położonej w Pasie Kuipera na skraju Układu Słonecznego sonda zbliży się 14 lipca. Po raz pierwszy sonda okiem kamery spojrzy z bliska na ten odległy glob i jego skaliste księżyce.

4

Lek na cholesterol. Firmy farmaceutyczne ścigają się między sobą, chcąc jak najszybciej wprowadzić na rynek lek nowej generacji kontrolujący poziom cholesterolu. Niektóre mogą przekroczyć linię mety w tym roku.

Terapie, które obniżają poziom tzw. LDL przez działanie na białko PCSK9, w badaniach klinicznych uzyskały pozytywne wyniki. Wniosek o rejestrację w USA w październiku złożyła firma Amgen z Thousand Oaks w Kalifornii. Drugi wniosek złożyła francuska firma Sanofi.

Decyzje w sprawie dopuszczenia do sprzedaży obu leków spodziewane są w lecie 2015 roku.

5

W poszukiwaniu korzeni. Paleontolodzy mają nadzieję na odtworzenie całego genomu przodka człowieka zamieszkującego 400 tys. lat temu jaskinię Sima de los Huesos na północy Hiszpanii. Naukowcom – jak dotąd – udało się odtworzyć jedynie mitochondrialne DNA.

Badacze wykonali tytaniczną pracę, ponieważ bardzo trudno było uzyskać DNA z kości udowej człowieka, który żył setki tysięcy lat temu.

Teraz mają do rozwiązania jeszcze trudniejsze zadanie – odtworzenie jądrowego DNA. Ale – jeśli się to uda – podręczniki ewolucji człowieka trzeba będzie napisać od nowa. Wyniki badań mogą dać odpowiedź na fundamentalne pytanie o relację między ludźmi współczesnymi, neandertalczykami a inną grupą ludzi zwaną denisowianami.

Nauka
Tajny rosyjski satelita „nie jest już operacyjny”. Wywoływał spore obawy
Nauka
Dlaczego superwulkan Yellowstone nie wybucha? Naukowcy odkryli cenną wskazówkę
Nauka
Kiedy gospodarki są w szoku? Co i jak kształtuje cykle koniunkturalne
Nauka
Obraz, notatki na marginesach. Co staropolskie książki mówią o ich czytelnikach?
Nauka
Etiopskie kazania. Nieznane karty z historii zakodowane w starożytnym języku