Kompleksowa modernizacja zabytkowych obiektów, w tym ochrona i modernizacja energetyczna, mają ogromne znaczenie. Mogą bowiem pomóc w przetrwaniu zabytków – a więc i naszego dziedzictwa kulturowego – w zmieniających się warunkach klimatycznych. Poprawa efektywności energetycznej jest dziś wymaganiem stawianym budynkom publicznym. Przyczynia się do obniżenia nie tylko emisji gazów cieplarnianych, ale także kosztów ich eksploatacji.
Wyzwania modernizacji
Dziś, w wielu zabytkowych budynkach, takich jak pałace czy wille, mieszczą się muzea, galerie czy centra kultury. Często takie obiekty pełnią też funkcje bibliotek, uniwersytetów czy instytucji zdrowia. Ich utrzymanie wiąże się z dużymi kosztami dla instytucji użyteczności publicznej. Uzyskanie wsparcia ze środków europejskich w naborze dedykowanym poprawie efektywności energetycznej w zabytkowych budynkach użyteczności publicznej pozwoli zachować te obiekty w dobrym stanie i dostosować do nowych wymogów. Wsparcie z programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027 w tym naborze uzyskały dotychczas już 43 projekty realizowane na terenie całego kraju. Łączny koszt ich dofinansowania UE to niemal 515 mln zł. Środki te zostaną przeznaczone na takie prace termomodernizacyjne, jak termoizolacja budynków, odzysk ciepła, montaż odnawialnych źródeł energii czy energooszczędnego oświetlenia. Poprawi to efektywność energetyczną pereł architektury, a także będzie stanowić ekologiczne i ekonomiczne wsparcie dla instytucji publicznych, które zarządzają zabytkowymi budynkami.
Politechnika Łódzka skorzysta ze wsparcia
Dofinansowanie uzyskały m.in. dwa cenne zabytki należące dziś do Politechniki Łódzkiej – willa Reinholda Richtera przy ul. Skorupki 6/8 oraz Zespół Pałacowy Rodziny Scheilblerów przy ul. Piotrkowskiej 266/268 w Łodzi. Wybudowana w latach 1903-1904 willa projektu Ignacego Stebelskiego ufundowana została – jak wiele innych budynków w mieście – przez Reinholda Richtera, niemieckiego przemysłowca i filantropa, który odegrał znaczącą rolę w rozwoju przemysłu włókienniczego w Łodzi. Z kolei Zespół Pałacowy Rodziny Scheilblerów, zaprojektowany przez Hilarego Majewskiego i Franciszka Chełmińskiego, został zbudowany pod koniec XIX wieku. Łączna kwota dofinansowania z Funduszy Europejskich to ponad 17 mln zł.
Pałac Scheiblera, ul. Piotrkowska, Politechnika Łódzka, zdjęcie archiwalne z końca XIX w. ze zbiorów Archiwum Państwowego w Łodzi
Ratunek dla willi Daisy
Dofinansowanie w wysokości ok. 3 mln zł uzyskała z kolei zabytkowa willa Daisy w Wałbrzychu. Zlokalizowany przy ul. Moniuszki 42 obiekt został wybudowany w latach 1922-1923 jako budynek pomocniczy rodu Hochbergów-Pszczyńskich, jednego z najbardziej wpływowych rodów arystokratycznych na Śląsku. To właśnie tam, swoje ostatnie lata życia spędziła Księżna Daisy von Pless, właścicielka Zamku Książ. Po wojnie willa była wykorzystywana przez pracowników wałbrzyskiej kopalni, a obecnie jest własnością Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Wałbrzychu.
Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina
Beneficjentem programu został również Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie, który otrzymał dofinansowanie w wysokości prawie 34 mln zł na renowację Pałacu Ordynackiego przy ul. Okólnik 2. Obiekt ten to jeden z najwybitniejszych przykładów architektury modernizmu w Polsce. Został wybudowany w latach 1959-1966 według projektu architektów Witolda Benedeka, Stanisława Niewiadomskiego i Władysława Strumiłły. Zaprojektowany z myślą o funkcjonalności i nowoczesności, miał stwarzać odpowiednie warunki do nauki i pracy dla studentów i wykładowców. Dziś to również ważne miejsce na mapie kulturalnej Warszawy – odbywają się tu liczne koncerty, recitale oraz inne wydarzenia artystyczne. Dzięki swojej bogatej historii i unikalnej architekturze, Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina jest jednym z najważniejszych ośrodków edukacyjnych i kulturalnych w Polsce.
Zdjęcie Uniwersytetu Muzycznego im. Fryderyka Chopina, źródło: MFiPR
Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027
Wymienione obiekty, to oczywiście tylko przykłady zabytków, które czeka poprawa efektywności energetycznej. Zostanie ona dofinansowana dzięki środkom z programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027. Jest to kontynuacja Programu Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Jego głównym celem jest poprawa warunków rozwoju Polski poprzez budowę infrastruktury technicznej i społecznej zgodnie z założeniami zrównoważonego rozwoju. Program wspiera m.in. projekty związane z efektywnością energetyczną, redukcją gazów cieplarnianych, adaptacją do zmian klimatu oraz gospodarką odpadową. Obejmuje również inwestycje w kulturę i ochronę dziedzictwa kulturowego, co przyczynia się do zachowania i promocji polskiej kultury i tradycji.
Po więcej informacji na temat programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027 zapraszamy na stronę www.feniks.gov.pl oraz do subskrypcji newslettera „Rozejrzyj się”.
Materiał Promocyjny
