Barbara Hollender poleca DVD

A właściwie trzeba by powiedzieć pereł polskiego kina: Krzysztofa Krauzego i Marka Koterskiego. Te filmy wiele mówią o nas, o Polsce . Naprawdę warto mieć je w domu. Wszystkie są też w wersji z audiodeskrypcją dla osób niewidzących i słabowidzących.

„Dług" (1999) Krzysztofa Krauze i „Plac Zbawiciela" (2006) Joanny i Krzysztofa Krauze

Oba tytuły należą do najważniejszych polskich filmów o czasie po transformacji ustrojowej. „Dług" jest opartą na autentycznych zdarzeniach opowieścią o morderstwie popełnionym przez młodych inteligentów na gangsterze, który ich szantażował i prześladował, o strachu, o wciągającej spirali zła, o bezsilności ludzi i wymiaru sprawiedliwości. Film poraził widzów.

„Dług" miał w sobie nieobojętność i świeżość spojrzenia, ale jednocześnie ukazywał bezlitosną prawdę o czasach, w których dawne wartości zaczął zastępować kult pieniądza. Koszmar był zresztą tym straszliwszy, że przydarzał się zwyczajnym ludziom i że byli oni całkowicie osamotnieni, bezsilni wobec terroru, pozbawieni pomocy instytucji, które powinny ich chronić.

„Plac Zbawiciela" to z kolei film mały i kameralny, ale wstrząsający.: życie podpatrzone przez dziurkę od klucza i dramat matki, syna i synowej rozgrywający się w czterech ścianach małego mieszkania. – To opowieść o tym, że można zabić słowami — mówiła Joanna Kos-Krauze. — Że w życiu ranimy się bezmyślnie i czasem zbiegi okoliczności mogą doprowadzić do tragedii. To film o rozpadzie małżeństwa, ale również o ocaleniu i dojrzewaniu do odpowiedzialności za drugiego człowieka.

Młode małżeństwo mieszkające kątem u teściowej traci pieniądze i szansę na własne lokum, gdy bankrutuje deweloper. Powoduje to wybuch animozji: bo mezalians, bo podcięte skrzydła chłopaka, który musiał rzucić studia i zarabiać na dom, bo wszystko nie tak, jak miało być... Mężczyzna nie wytrzymuje ciśnienia, ucieka w inny związek.

W małym mieszkaniu przy placu Zbawiciela nikt nie pije, nie bije, nie wszczyna wielkich awantur. To nie jest margines i patologia. Ale padające słowa, ranią coraz bardziej, uczucia umierają. Ofiarą potwornej, gęstej atmosfery pada kobieta – zmaltretowana psychicznie, zbyt słaba, zbyt wycofana, żeby się bronić.

Joanna i Krzysztof Krauze pokazali dramat, który toczył się obok nas, za ścianą. Nikogo nie winili, nie oskarżali. Bo przecież bohaterowie tej tragedii nie byli źli. Może tylko za słabi, by stawić czoło trudom życia. Dwa wielkie filmy. Nie boję się tego określenia.

„Dzień Świra" (1995) i „Nic śmiesznego" (2002) Marka Koterskiego

„K..., ja pierd..." – to słowa, z jakimi rano budzi się bohater filmu Marka Koterskiego „Dzień świra". I tak już jest do wieczora. Bez nadziei, bez złudzeń. Za sobą ma przegrane życie, nieudane małżeństwo, toksyczną matkę, przed sobą wykład dla głupawych licealistów, których „Sonety krymskie" Mickiewicza interesują tyle, co zeszłoroczny śnieg. Marazm, samotność i żadnej szansy na jakąkolwiek zmianę. Agresja i wściekłość na cały świat.

Od swego debiutanckiego „Życia wewnętrznego" Marek Koterski śledził losy tego samego bohatera – Adasia Miauczyńskiego. To polski inteligent, gnieżdżący się w małym mieszkaniu w bloku, z zaniedbaną żoną, źle wychowanymi dziećmi i podciętymi skrzydłami. Facet, który – jak to w socjalizmie – był przeświadczony, że wszystko mu się należy, a w nowej rzeczywistości został zepchnięty na margines, prześcignęli go ci bardziej obrotni, którzy złapali wiatr w żagle, pozakładali biznesy i jeżdżą na wakacje nad ciepłe morza. I już nawet nie mógł zrzucić przyczyn swego nieudacznictwa na socjalizm.