Wrócą rentowe patologie

Spadek ich liczby to jednak nie skutek znaczącej poprawy zdrowia Polaków, ale uszczelnienia systemu przyznawania rent. – Dziś decyduje o tym kilkuosobowa komisja złożona z lekarzy orzeczników, a proces przyznawania świadczeń jest wieloinstancyjny. – Nie powinniśmy pozwolić, aby liczba rencistów teraz ponownie wzrosła – mówi Aleksandra Wiktorow, była prezes ZUS.

Eksperci są przekonani, że jeśli nie dojdzie do reformy systemu rentowego, wkrótce Polacy zamiast przechodzić na częściowe emerytury, które są niskie i w dodatku uszczuplają kapitał emerytalny, będą za wszelką cenę walczyć o przyznanie renty. – Ciśnienie, żeby ją otrzymać, będzie ogromne – mówi prof. Marek Góra z SGH.

A jest o co walczyć, bo obecnie najniższa to 799 zł. Aby ją otrzymać, osoba 30-letnia musi mieć co najmniej pięcioletni staż zawodowy. Im ktoś jest starszy, tym staż wymagany do uzyskania minimalnego świadczenia jest wyższy, ale też dzięki latom pracy renta jest wyższa. Dziś przeciętne świadczenie z tytułu niezdolności do pracy to 1416 zł.

Kiedy rencista osiąga wiek emerytalny, przechodzi na emeryturę. Zgodnie z przepisami, nie może ona być niższa, niż otrzymywana wcześniej renta. – A to by oznaczało, że nawet jeśli rencista uzbiera bardzo mały kapitał, dostanie wyższą emeryturę – tłumaczy Wiktorow.

Co należałoby zmienić? Zdaniem ekspertów oba świadczenia powinny być liczone na podstawie zgromadzonego kapitału. – Bralibyśmy pod uwagę to, co osobie niezdolnej do pracy udało się do tej pory odłożyć, oraz prognozowalibyśmy, jak potoczyłaby się jej kariera zawodowa i ile by zarabiał. Dopiero na tej podstawie wyliczalibyśmy jej świadczenie – tłumaczy Mordasewicz.

Zmiany w systemie emerytalnym planowane były już w 2008 r. Uchwalona wówczas ustawa wprowadzała zasadę, że renta byłaby świadczeniem uzależnionym od wcześniejszych zarobków, a rencista mógłby dorabiać bez ograniczeń. Na takie rozwiązanie nie zgodził się jednak prezydent Lech Kaczyński, który zawetował ustawę. Od tej pory rząd PO – PSL nie wrócił do sprawy.