Smoleńsk 15 lat później. Rocznica w cieniu kampanii i politycznych napięć

Czwartek, 10 kwietnia, upłynie pod znakiem obchodów 15. rocznicy katastrofy smoleńskiej. Wszystko w atmosferze znacznego politycznego napięcia, również ze względu na środowy incydent na pl. Piłsudskiego z udziałem aktywistów klimatycznych.

Publikacja: 10.04.2025 04:34

Smoleńsk 15 lat później. Rocznica w cieniu kampanii i politycznych napięć

Foto: PAP/Szymon Pulcyn

Trwa główna faza kampanii wyborczej przed wyborami prezydenckimi, trwa debata o debacie w Końskich w piątek, 11 kwietnia. Jednak czwartek 10 kwietnia może zdominować 15. rocznica katastrofy w Smoleńsku i związane z nią wydarzenia. Swój plan ma zarówno PiS, jak i Pałac Prezydencki. Zgodnie z informacjami podanymi przez Kancelarię Prezydenta w czwartek Andrzej Duda wygłosi orędzie związane z rocznicą. Wcześniej zarówno Sejm, jak i Senat przyjęły uchwały w sprawie rocznicy. Czego jeszcze można się spodziewać? 

Czytaj więcej

Tomasz Pietryga: Smoleńsk jeszcze długo będzie dzielił Polaków. Co dalej ze śledztwem?

15. rocznica katastrofy w Smoleńsku: Obchody na miejscu katastrofy

Jak na 15. rocznicę katastrofy w Smoleńsku szykuje się największa partia opozycyjna? W czwartek rano odbędzie się msza św. w intencji ofiar katastrofy, o 8.41 – Apel Pamięci, o 19.00 – msza św., o 20.00 – przemarsz pod Pałac Prezydencki, o 21.00 – wystąpienie prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego. Taki jest oficjalny plan. – Znaczenie tej rocznicy jest wielowymiarowe. Chodzi o upamiętnienie ofiar tego, co wydarzyło się 10 kwietnia 2010 roku w Smoleńsku. To jeden aspekt. Drugi – to także manifestacja tęsknoty za Polską, o którą walczył Lech Kaczyński – domaganie się realizacji jego dziedzictwa, bezpieczeństwa Polski w sensie militarnym, ale i energetycznym – mówi nam poseł PiS Krzysztof Szczucki. Czego nasz rozmówca spodziewa się 10 kwietnia? – Ostatnie miesięcznice w lutym i w marcu pokazały, że można spokojnie obchodzić wydarzenia związane z tragedią w Smoleńsku. Natomiast obawiam się, że ta 15. rocznica nie będzie spokojna. I że zaczną działać prowokatorzy po drugiej stronie, a z naszej strony będzie na to reakcja – mówi nam Szczucki. Pytamy jeszcze o marsz 12 kwietnia, w sobotę, z okazji 1000-lecia koronacji Bolesława Chrobrego i 500. rocznicy hołdu pruskiego, i o mobilizację uczestników. – Do biur poselskich, tak jak do mnie w środę, przychodzi wiele osób, które pytają o miejsce w autobusach czy deklarują wyjazd na własną rękę w sobotę. To jest jasne, że PiS po zabraniu subwencji nie jest w stanie zapewnić transportu na taką skalę jak wcześniej – zaznacza w rozmowie z nami Szczucki. Z naszych informacji wynika, że kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki będzie rano 10 kwietnia 2025 w Krakowie, wieczorem weźmie udział w obchodach rocznicy w Warszawie. 

Obchody w czwartek będą miały miejsce też w Smoleńsku, o czym mówił na początku kwietnia na antenie RMF FM ambasador Polski w Rosji Krzysztof Krajewski. RMF informowało też, że uroczystości będą odbywać się tylko w gronie pracowników ambasady. 

15. rocznica katastrofy w Smoleńsku: Prezydent z własnym przesłaniem  

Swój plan będzie w czwartek realizować też prezydent Andrzej Duda. Rano będzie w Krakowie, gdzie rano weźmie udział w mszy św. na Wawelu. Później prezydent weźmie udział w wydarzeniach upamiętniających katastrofę w Smoleńsku w Warszawie. Kancelaria Prezydenta zapowiedziała, że o 20.00 wygłosi też orędzie w sprawie rocznicy katastrofy i jej znaczenia. 

Tymczasem już w środę doszło do incydentu związanego z pomnikiem ofiar katastrofy smoleńskiej  – aktywista Ostatniego Pokolenia wszedł na pomnik na pl. Piłsudskiego i oblał pomnik czerwoną substancją, miał też transparent „Lecimy w stronę katastrofy”. Zdarzenie było relacjonowane przez aktywistów w sieci. 

Działalność aktywistów została skrytykowana m.in. przez minister edukacji Barbarę Nowacką. I nie ma wątpliwości, że przyczyniła się też do zaostrzenia i tak już politycznie napiętej atmosfery przed czwartkowymi uroczystościami. W przeszłości wokół miesięcznic smoleńskich dochodziło do licznych incydentów z udziałem aktywistów i polityków PiS, w tym Jarosława Kaczyńskiego.  

15. rocznica katastrofy w Smoleńsku: Jakie znaczenie rocznica ma dla Polaków?  

W przeszłości wydarzenia wokół kolejnych obchodów katastrofy w Smoleńsku koncentrowały w znacznym stopniu uwagę mediów i komentatorów, często na wiele dni. W ostatnich dniach PiS – ogniskując z kolei uwagę na Rafale Trzaskowskim – przypomniało o sprawie ulicy Lecha Kaczyńskiego w Warszawie. – Po upadku komunizmu wciąż jest to aleja Armii Ludowej. Rafał Trzaskowski wielokrotnie kłamał, mówiąc o tym, że powstanie w Warszawie ulica śp. prezydenta Lecha Kaczyńskiego – mówił w środę szef Klubu PiS Mariusz Błaszczak.  

Czytaj więcej

Sondaż: Czy marsze wpłyną na wynik wyborów prezydenckich? Znamy zdanie Polaków

A jak na sprawę spoglądają eksperci i badacze opinii? – Pamięć o Smoleńsku niestety dzieli, a nie łączy. Ból rodzin i bliskich ofiar katastrofy jest żywy, ale instrumentalizowany przez polityków, w tym i tych, których katastrofa dotknęła bezpośrednio, z Jarosławem Kaczyńskim na czele. Na prawicy deklaracje o zamachu stały się częścią partyjnego wyznania wiary, jednocześnie przez osiem lat rządów PiS nie zrobiono nic, aby wyjaśnić przyczyny katastrofy lub uprawdopodobnić tezę o zamachu – mówi nam Adam Traczyk, dyrektor More in Common Polska. – Dla zwykłych Polaków polityczne znaczenie katastrofy smoleńskiej jest już niewielkie, życie potoczyło się dalej. Tak jak Polacy na przełomie lat 50. i 60. nie żyli już śmiercią gen. Sikorskiego, tak i dziś nie żyją oni katastrofą smoleńską. Służy ona natomiast jako trampolina do prowokacji różnej maści – oskarżania o zamach, wyśmiewania upamiętnienia czy jak wczoraj za sprawą aktywistów klimatycznych zwrócenia uwagi i nagłośnienia akcji niezwiązanych bezpośrednio ze Smoleńskiem – dodaje Traczyk w rozmowie z „Rzeczpospolitą”. 

Trwa główna faza kampanii wyborczej przed wyborami prezydenckimi, trwa debata o debacie w Końskich w piątek, 11 kwietnia. Jednak czwartek 10 kwietnia może zdominować 15. rocznica katastrofy w Smoleńsku i związane z nią wydarzenia. Swój plan ma zarówno PiS, jak i Pałac Prezydencki. Zgodnie z informacjami podanymi przez Kancelarię Prezydenta w czwartek Andrzej Duda wygłosi orędzie związane z rocznicą. Wcześniej zarówno Sejm, jak i Senat przyjęły uchwały w sprawie rocznicy. Czego jeszcze można się spodziewać? 

Pozostało jeszcze 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Polityka
Andrzej Duda dla Sky News: Mam nadzieję, że idea Fortu Trump wejdzie w życie
Polityka
Grzegorz Braun na konwencji w Krakowie. „Nie idziemy z programem walki ras i klas”
Polityka
Tysiąclecie koronacji Chrobrego. Socjolog: „Premier Tusk poczuł, że nie wypada nic nie zrobić”
Polityka
Incydent na wiecu Trzaskowskiego. Tusk: Wygrana w debacie rozwścieczyła
Materiał Partnera
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Polityka
Trzaskowski krytykuje Nawrockiego po debacie. „Bał się spotkania jeden na jeden”