Dokument: Rosja łamie konwencje międzynarodowe w Ukrainie

Czytaj więcej

Świat

Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 190

24 lutego rozpoczęła się pełnowymiarowa inwazja Rosji na Ukrainę. Prezydent Ukrainy, Wołodymyr Zełenski, dziękuje mieszkańcom Krymu za informacje dostarczane ukraińskiemu wywiadowi.

To przerażający dokument pokazujący samowolę okupantów, zamykanie uciekinierów w obozach i inne przykłady łamania międzynarodowego prawa humanitarnego w Ukrainie na terenach okupowanych przez Rosję. Organizacja obrony praw człowieka Human Rights Watch (HRW) rozmawiała ze 117 naocznymi świadkami, z których większość przeszła przez tzw. „system filtracyjny” rosyjskich władz bezpieczeństwa i ich sojuszników na wschodzie Ukrainy.

Po zajęciu przez armię rosyjską wiosną tego roku południowych obszarów Ukrainy, a przede wszystkim miasta Mariupol, kilka tysięcy uciekinierów zostało zatrzymanych przez Rosjan, niekiedy na wiele dni. Celem tej akcji było „odfiltrowanie” ukraińskich żołnierek i żołnierzy. Podczas tych kontroli funkcjonariusze służb specjalnych zbierali dane biometryczne, takie jak odciski palców, fotografowali uciekinierów „z przodu i z profilu”, jak napisano w raporcie HRW.

Ze smartfonów uciekinierów kopiowano dane kontaktowe, prywatne wiadomości i komentarze w mediach społecznościowych. Świadkowie potwierdzili miejsca, w których znajdowały się obozy oraz to, co się tam działo. Ich relacje pokrywają się z zeznaniami innych świadków, chociaż ludzie ci nigdy nie spotkali się podczas deportacji, co bardzo uwiarygodnia te relacje.

Niekończące się przesłuchania

Rozmowy ze świadkami Human Rights Watch prowadziła po części telefonicznie miedzy 22 marca i 28 czerwca. Niektórzy z tych uciekinierów przebywają teraz w Norwegii, w Niemczech i w innych krajach zachodnich, a 78 z tych osób udało się podczas walk o Mariupol przedostać, mimo licznych rosyjskich posterunków militarnych, na tereny nieokupowane wokół miasta Zaporoże w południowej Ukrainie. Jednak większość pozostała w rękach Rosjan. Rząd w Kijowie szacuje, że około 1,2 miliona obywateli zostało siłą wywiezionych do Rosji, niektórzy z nich wyjechali dobrowolnie, ale z barku innych możliwości, jak twierdzi HRW. Owa „akcja filtracyjna” stosowana jest do dzisiaj wobec wielu uciekinierów, co jest łamaniem Konwencji Genewskiej.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Putin tłumaczy dzieciom w Kaliningradzie, że Rosja walczy, by zakończyć wojnę

Celem specjalnej operacji wojskowej (tak władze Rosji określają wojnę, którą prowadzą na Ukrainie - red.) jest wyeliminowanie antyrosyjskiej enklawy, która jest tworzona na Ukrainie - mówił prezydent Rosji, Władimir Putin, w czasie otwartej lekcji "Porozmawiajmy o rzeczach ważnych" zorganizowanej dla dzieci w wieku szkolnym w Kaliningradzie.

– Deportacje z terenów okupowanych w Ukrainie i dalsza wywózka do Rosji bez ich zgody muszą zostać natychmiast wstrzymane – jak mówi członek HRW Belkis Wille, który jest współautorem tego raportu. – Władze rosyjskie oraz organizacje międzynarodowe powinny zrobić wszystko, aby tym, którzy zostali wywiezieni do Rosji wbrew swojej woli umożliwić bezpieczny powrót do domu. – HRW poprosiła Moskwę, przed opublikowaniem raportu, o zajęcie stanowiska, ale nie uzyskała żadnej odpowiedzi.

Dziesięć dni w kolejce

Uciekinierka z miejscowości Mełekyne na południe od Mariupola, opisuje jak razem z mężem szli najpierw na piechotę, aż do miejscowości Manusz, gdzie zostali zatrzymani przez prorosyjskich separatystów z tak zwanej „Donieckiej Republiki Ludowej”. Przez dziesięć dni musieli czekać na przesłuchanie. – W zasadzie to cały dzień stoi się tam w kolejce, a wieczorem, gdy obowiązuje godzina policyjna, wraca się do kwatery, następnego dnia znowu ustawia się w kolejce – jak zeznała ta kobieta. Jeden z mieszkańców Mariupola powiedział, że „kilkadziesiąt” osób z jego miasta było przez dwa tygodnie przetrzymywanych w wiejskiej szkole w katastrofalnych warunkach higienicznych, zanim rozpoczęły się przesłuchania. – Czuliśmy się jak zakładnicy.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Rosja wprowadza do szkół "poprawny podręcznik" z "wyczynami swoich chłopców"

Andrij Turczak, sekretarz Rady Generalnej partii politycznej Jedna Rosja i pierwszy wiceprzewodniczący Rady Federacji Federacji Rosyjskiej, powiedział, że rozdziały o „specjalnej operacji wojskowej na Ukrainie” pojawią się w podręcznikach historii w rosyjskich szkołach.

„Osoby, które ‘nie zdały’ tej procedury były, z powodu podejrzenia o związki z armią ukraińską lub grupami nacjonalistycznymi, aresztowane na kontrolowanych przez Rosję obszarach, między innymi w obozie w Oleniwka, gdzie według tego raportu zabitych zostało w dniu 29 lipca co najmniej 50 ukraińskich więźniów”, jak napisano w raporcie HRW. Innych przewieziono do więzienia na terenach przemysłowych zakładów „Izolacja” pod Donieckiem, które istnieje już od 2014 roku, od momentu wybuchu walk na wschodzie Ukrainy. W raporcie Human Rights Watch wymieniono w sumie 15 miejsc internowania i przesłuchań na terenach okupowanych przez Rosjan. Dokument ten jest jednak tylko jednym z wielu dowodów na stosowanie owego systemu filtracji w Ukrainie.

Co najmniej 21 obozów filtracyjnych

Już pod koniec sierpnia opublikowana została przez amerykański Uniwersytet w Yale analiza na temat „systemu filtracji”. Autorzy tego raportu, w odróżnieniu od relacji HRW, korzystali w swojej analizie zatytułowanej „Kartowanie rosyjskich miejsc aresztowań w obszarze Doniecka” z ogólnie odstępnych źródeł, takich jak wiadomości i nagrania wideo z Messengera oraz innych mediów społecznościowych, jak również z nagrań satelitarnych tych obozów. Amerykańscy analitycy doliczyli się co najmniej 21 takich miejsc.