Pokolenie katastrof. Wiemy, czego boją się maturzyści wchodzący w dorosłe życie.

Przyjaciele, rodzina i wolność słowa to najważniejsze dobra dzisiejszych 18- i 19-latków. Najbardziej boją się oni samotności i biedy, najmniej – hejtu w internecie – wynika z badania Centrum Badań Młodzieży przy Instytucie Dziennikarstwa i Stosunków Międzynarodowych UKEN w Krakowie, których wyniki jako pierwsza publikuje „Rzeczpospolita”. Wzięło w nim udział blisko 4 tys. tegorocznych maturzystów, mieszkańców Polski południowo-wschodniej (badania przeprowadzono w styczniu tego roku w 44 miejscowościach w liceach i technikach). Co z nich wynika?

Matura 2024: pojawia się pokolenie katastrof

Dlatego aż 51 proc. badanych młodych ludzi wskazało, że Ukraińcy w Polsce są roszczeniowi, a tylko 12 proc. – że mają pozytywny wpływ na nasze państwo, kolejne 37 proc. nie ma zdania. Młodzi pytani o sympatię do narodowości, najniżej oceniali Ukraińców, Białorusinów i Rosjan (w przypadku tych ostatnich zdecydowaną niechęć zakreślił co czwarty maturzysta). 

Matura 2024: rodzina dla młodych jest najważniejsza

Na szczycie celów życiowych ponad połowy młodych ludzi jest szczęśliwe życie rodzinne i znalezienie dobrej pracy, a także posiadanie przyjaciół, niezależność od innych, rozwijanie zainteresowań i zdobycie majątku. Najmniej, bo zaledwie 7 proc., wskazało udział we władzy. Czego najbardziej boją się młodzi? Przede wszystkim samotności (aż 55 proc.), a także biedy (51 proc.) i nieumiejętności poradzenia sobie w życiu (47 proc.) i niezdania matury (43 proc.). Najmniej – hejtu w internecie (5 proc.) i konfliktu z prawem (8 proc.). Młodzi ludzie gotowi byliby poświęcić religię (37 proc.), sąsiadów (34 proc.) i styl życia (31 proc.), a blisko co czwarty z nich – dobrobyt materialny, a najmniej – przyjaciół (4 proc.) i wolność słowa (3 proc.). 26 proc. młodych jest gotowych bronić ojczyzny, ale zdecydowanie – zaledwie 10 proc. Aż 39 proc. wskazało „nie” i „zdecydowanie nie”.

Badanie potwierdza diagnozę o słabej kondycji psycho-fizycznej młodych Polaków. – Z jednej strony widoczne są zaburzenia depresyjne mierzone skalą WHO-5. Aż 78 proc. uzyskało wynik wskazujący na obniżony nastrój w ciągu dwóch tygodni przed badaniem. Dla porównania, w czasie drugiej fali pandemii wśród uczniów 7.–8. klas szkół podstawowych 50 proc. manifestowało zaburzenia depresyjne – mówi prof. Piotr Długosz.

Niski poziom stresu tegorocznych maturzystów (mierzony skalą PSS-C) miało 6 proc., średni 81 proc., a wysoki 13 proc.

Młodzi, co nie jest zaskoczeniem, nadużywają internetu – tylko 15 proc. miało niski poziom problematycznego używania internetu. Młodzież ma też problemy z samooceną, tylko 44 proc. odpowiedziało, że ma wagę prawidłową. 16 proc. uznało, że jest za szczupła, a 39 proc. za gruba. Ponad jedna trzecia nie uczestniczy w lekcjach WF.

Matura 2024: Niebezpieczna przyszłość i obawy przed pogrzebaniem marzeń 

– Przez całkowite zanurzenie młodzieży w wirtualnej rzeczywistości i medialnej bezkrytycznej konsumpcji ich treści trudno się dziwić, że młodzież jest wyjątkowo bardzo zneurotyzowana – mówi autor badania. 

Trudno się jednak temu dziwić. Wchodzą w dorosłe życie, w świat, który przestał być bezpieczny. – To pokolenie, które postawiło wszystkie swoje wysiłki na uzyskanie sukcesu definiowanego karierą i bogatym życiem, masowo korzystające z korepetycji (70 proc. – przyp. aut.), lękające się niezdania matury i tym samym pogrzebania marzeń o karierze i dostatnim życiu. Ponadto maturzyści są pod presją rodziców i swoich wyidealizowanych wzorców sukcesu, co niewątpliwe wzmacnia lęk przed porażką – wymienia autor badania.