Alarmujące dane dotyczące cukrzycy w Polsce. Najwyższe tempo wzrostu zachorowań w Europie

Roślinie liczba chorych na cukrzycę typu 1. Według najnowszych danych Polska odnotowała największy wzrost zachorowalności w Europie. Eksperci wskazują na ważną rolę populacyjnych badań przesiewowych wśród najmłodszych.

Publikacja: 10.04.2025 14:54

Eksperci wskazują na rolę przesiewowych badań populacyjnych pod kątem cukrzycy typu 1

Eksperci wskazują na rolę przesiewowych badań populacyjnych pod kątem cukrzycy typu 1

Foto: Adobe Stock

Najnowsze dane dotyczące zachorowań na cukrzycę typu 1 w Polsce podano w trakcie konferencji prasowej „Pacjent z cukrzycą 2025”. Konferencja odbyła się 8 kwietnia w Warszawie.

Cukrzyca typu 1 w Polsce

W trakcie konferencji padły alarmujące informacje o rosnącej liczbie zachorowań na cukrzycę typu 1. Jak się okazuje, pod względem tempa wzrostu zachorowań Polska znalazła się na pozycji lidera w Europie. Na dalszych miejscach zestawienia uplasowały się m.in.: Litwa, Rumunia, Macedonia, Czechy i Austria. Cukrzyca typu 1 jest wykrywana w Polsce u jednego na 200-250 dzieci, wyjaśnia na łamach PAP prof. Agnieszka Szypowska, mazowiecka konsultant wojewódzka ds. diabetologii. Ekspertka podkreśliła rolę czynnika genetycznego. Jeżeli w rodzinie dziecka występuje cukrzyca, ryzyko zachorowania znacząco rośnie. „Osoby, których krewny pierwszego stopnia choruje na cukrzycę typu 1, wykazują 15-krotnie większe ryzyko tej choroby w czasie całego życia w porównaniu do ogółu społeczeństwa” – poinformowała prof. Szypowska.

Predyspozycje rodzinne nie są jednocześnie kluczową kwestią, która wpływa na ryzyko zachorowania. Jak wyjaśnia ekspertka, w przypadku przeważającej liczby zdiagnozowanych dzieci (90 proc.) cukrzycy typu 1 nie zdiagnozowano w rodzinie.

Czytaj więcej

Epidemia otyłości w Polsce. Jak leczyć tę cywilizacyjną chorobę?

Rola wczesnego rozpoznania choroby

W trakcie konferencji wyjaśniono, że trudności z rozpoznaniem cukrzycy wiążą się m.in. z brakiem objaw pierwszych etapów choroby. Gdy schorzenie dopiero zaczyna się rozwijać, cukrzycę typu 1 można wykryć jedynie poprzez badanie krwi (obecność przeciwciał przeciwko antygenom wysp trzustkowych wytwarzających insulinę). Jak wyjaśnia ekspertka, na etapie choroby zaawansowanej, pełnoobjawowej istnieje ryzyko, że aż 80-90 proc. komórek trzustki zostanie zniszczonych. W przypadku dzieci choroba aktywizuje się najczęściej w okresie od dziewiątego miesiąca życia do trzeciego roku życia.

Populacyjne badania przesiewowe zwiększą wykrywalność cukrzycy?

Wyniki badań przeprowadzonych m.in. w Niemczech, we Włoszech, w Polsce i Stanach Zjednoczonych potwierdzają ważną rolę szerokich badań przesiewowych. Badania przesiewowe populacyjne mogą znacznie ułatwić wczesne wykrywanie cukrzycy typu 1, jeszcze na poziomie przedobjawowym. Chodzi o badanie kilku przeciwciał przeciwko antygenom wysp trzustkowych. Zdaniem ekspertów badaniu przesiewowemu powinny być poddawane dzieci w wieku dwóch i sześciu lat. Jak przypomniano w trakcie konferencji podobne badanie pilotażowe przeprowadzą Włosi. Badaniu mają zostać poddane dzieci od 1. do 17. roku życia.

Czytaj więcej

Trwa kontrola w poradniach i przychodniach. Chodzi o karty szczepień

Badania przesiewowe u dzieci na cukrzycę typu 1

W kwietniu 2023 r. przesiewowe badanie populacyjne pod kątem cukrzycy typu 1 rozpoczęto na Podlasiu. Badaniu poddano dzieci w wieku 1-9 lat, a w ciągu 18 miesięcy zbadano prawie 4 tys. dzieci. Wstępne wyniki badań pokazały, że w grupie zdrowych dzieci ok. 4 proc. ma predyspozycje do rozwoju cukrzycy typu 1. „Przesiew stwarza szansę na wykrycie tej predyspozycji, objęcie chorych specjalistyczną opieką i zastosowanie terapii pozwalającej uchronić pacjenta przed późniejszymi powikłaniami choroby” – wyjaśnia prof. Artur Bossowski, cytowany przez Polskie Stowarzyszenie Diabetyków. Profesor jest kierownikiem Kliniki Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii z Pododdziałem Kardiologii Uniwersyteckiego Dziecięcego Szpitala Klinicznego w Białymstoku. Jak wyjaśnia ekspert, cukrzyca typu 1, której nie zdiagnozowano na wczesnym etapie, może skutkować m.in. stanem ciężkiej kwasicy ketonowej u dziecka. Jednym ze skutków ciężkiej postaci kwasicy ketonowej jest m.in. trwałe uszkodzenie narządów.

Najnowsze dane dotyczące zachorowań na cukrzycę typu 1 w Polsce podano w trakcie konferencji prasowej „Pacjent z cukrzycą 2025”. Konferencja odbyła się 8 kwietnia w Warszawie.

Cukrzyca typu 1 w Polsce

Pozostało jeszcze 95% artykułu
Choroby
Prof. Simon: Dlaczego społeczeństwo ma ponosić koszty dewiacji nieszczepienia się?
Choroby
WHO alarmuje: Odra wróciła. Statystyki zachorowań jak w latach 90.
Choroby
Pierwszy przypadek błonicy w Polsce od lat. Choroba atakuje głównie dzieci
Choroby
Choroba otyłościowa. Tylko 1 proc. pacjentów jest odpowiednio leczonych
Materiał Partnera
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Choroby
Nasza odporność jest słabsza. „Spłacamy dług immunologiczny z okresu pandemii”