Rząd walczy z inflacją, obniżając podatki

Tarcza antyinflacyjna rzeczywiście może nieco zahamować galopadę cen nad Wisłą. Ale tylko na krótko.

Publikacja: 11.01.2022 21:00

Stawki VAT na żywność mają zostać zredukowane z 5 proc. do 0 proc.

Foto: Bloomberg

– Za ponad 80-proc. wzrost cen w Polsce odpowiadają czynniki zewnętrzne, takie jak rosyjskie manipulacje gazowe czy dogmatyczna polityka klimatyczna UE – mówił premier Mateusz Morawiecki na wtorkowej konferencji prasowej. – Ale to my ponosimy tego cenę i my musimy znaleźć odpowiedź – podkreślał, ogłaszając tzw. tarczę antyinflacyjną 2.0.

Niższy VAT

Najważniejsze rozwiązania tej tarczy to obniżka od 1 lutego na sześć miesięcy podatku VAT z 23 do 8 proc. na paliwa. Premier Morawiecki ocenił, że będzie to fundamentalna zmiana, ceny paliw na stacjach powinny spaść 70, a może nawet 80 groszy na 1 litrze.

Za kolei stawki VAT na żywność mają zostać zredukowane z 5 proc. do 0 proc. (także od lutego, na sześć miesięcy). Tu rząd zaapelował jednocześnie do sprzedawców, by obniżyli ceny o 5 proc. (premier mówił o 5 zł, ale to słowna pomyłka), a do konsumentów – by pilnowali, czy rzeczywiście w sklepach widać obniżki.

Czytaj więcej

Opinie Ekonomiczne

Paweł Rożyński: Ta tarcza to parawan

Działając zdecydowanie i szybko, rząd chce przykryć katastrofę Polskiego Ładu. Tarcza 2.0 zapewne pozwoli obniżyć ceny paliw, choć już żywności niekoniecznie. Może też mieć pewien wizerunkowo kłopotliwy dla rządzących skutek.

Dalej, do zera zredukowany ma zostać także VAT na nawozy (z obecnych 8 proc.) oraz na gaz (wyjściowo stawka wyniosła 23 proc., ale w ramach pierwszej tarczy obniżono ją do 8 proc.). VAT na ciepło ma zostać obniżony do 5 proc. (wyjściowo – 23 proc., potem 8 proc. w ramach pierwszej tarczy), a 5-proc. VAT na energię elektryczną (wyjściowo 23 proc.) ma zostać wydłużony o cztery miesiące – do końca lipca.

Ekonomiści przyznają, że rządowe rozwiązania, zarówno w ramach pierwszej, jak i drugiej tarczy, mogą przyczynić się do niewielkiego obniżenia skali inflacji w Polsce. Ale jednocześnie zwracają uwagę na niedoskonałości takich rozwiązań.

I co dalej

– Tarcze sprowadzają prognozę średniorocznej inflacji w tym roku na niższy poziom, tj. w okolice 7,5 proc. – komentuje dla „Rzeczpospolitej" Monika Kurtek, główna ekonomista Banku Pocztowego. – W prognozie tej uwzględniam, że zgodnie z zapowiedzią w sierpniu ceny paliw, energii, żywności itd. wracają do wyższych poziomów. Natomiast co życie przyniesie, to się okaże – dodaje Kurtek.

Jak wskazuje, nie jest pewne, czy obniżki podatków przełożą się na niższe ceny w takiej skali, jak można by oczekiwać, wielką niewiadomą jest również czas pandemii. – Ryzyka pozostają niewątpliwie po stronie wyższej inflacji. Natomiast na pewno nowa tarcza zdejmuje nieco presji z RPP i podwyżek stóp może być mniej – uważa Kurtek.

Czytaj więcej

Budżet i podatki

Pomysł na naprawę Polskiego Ładu. Nie jest jeszcze za późno

Nie jest za późno na odłożenie Polskiego Ładu o rok albo dwa – przekonuje Federacja Przedsiębiorców Polskich. Program minimum to zmiana zasad naliczania zaliczek na podatek.

– Celem tarczy antyinflacyjnej jest przede wszystkim „ścięcie" szczytu inflacji, który ma przypaść na pierwszą połowę tego roku – podkreśla Jakub Sawulski, główny ekonomista Polskiego Instytutu Ekonomicznego. – Pytanie, jaka będzie reakcja gospodarki w drugiej połowie roku – wzrost popytu wynikający z obniżenia podatków, a następnie zniesienie tarczy może skutkować większą presją inflacyjną. To z kolei może być impuls do przedłużania działania tarczy.

To nie lekarstwo

– W efekcie wejścia tarcz w życie skok inflacji w I kwartale 2022 r. będzie rzeczywiście mniejszy, ale górka przesuwa się na lipiec i wtedy ceny dla konsumentów mogę wzrosnąć nawet o 10 proc. rok do roku – ostrzega też Rafał Benecki, główny ekonomista ING Banku Śląskiego.

– Tarcze to jednak bardziej tabletka przeciwbólowa niż lekarstwo, chwilowo zmniejszają skutki wysokiej inflacji, ale nie zaradzą jej później – zaznacza Benecki. I dodaje, że wysoka inflacja w Polsce to nie tylko efekt szoków zewnętrznych, jak chciałby uważać premier. To także efekt presji popytowej wzmaganej przez publiczne transfery czy nakręcającej się spirali płacowo-cenowej.

– Dlatego nie da się zapanować nad wysoką inflacją bez jakiejś formy schłodzenia popytu. Sytuacja wygląda tak, jakbyśmy się dalej uzależniali od sztucznego obniżania inflacji, zaś wcześniej było nadmierne stymulowanie popytu konsumpcyjnego. To źle wróży, kiedyś musi nastąpić kuracja, nawet jeśli wiąże się z przejściowym pogorszeniem koniunktury – zaznacza Rafał Benecki.

Także zdaniem Sławomira Dudka, głównego ekonomisty Forum Obywatelskiego Rozwoju, tarcze to nie żadne lekarstwo. – Moim zdaniem to „pokazówka". Rząd powinien walczyć z przyczynami inflacji, a nie znowu rozrzucać pieniądze z helikoptera na łapu-capu, gdzie popadnie – mówi Dudek.

Czytaj więcej

Ekonomia

Budżet na rok 2022 już nadaje się do nowelizacji

Konieczne jest przywrócenie budżetowi państwa odpowiedniej rangi związanej z jego szczególnym charakterem i centralną pozycją w systemie finansów publicznych.

Podatki VAT Polski Ład

Niższy VAT

Pozostało 94% artykułu

Budżet i podatki

Szok w rosyjskiej Dumie: dwie partie nie poparły wojennego budżetu Putina

Komunistyczna Partia Federacji Rosyjskiej i „Sprawiedliwa Rosja – Za Prawdę” niemal w całości nie zagłosowały za nowym budżetem, który zakłada 25-procentowy wzrost wydatków na wojnę Putina do poziomu rekordowego od czasów ZSRR. A wszystko to kosztem cięć wsparcia najuboższych Rosjan.

Materiał Promocyjny

Nowe Audi a5 już tu jest! Wylicz swoją ratę w leasingu 100% online!

Budżet i podatki

Czy da się „wykręcić” 110 mld zł dziury w budżecie w dwa miesiące

By osiągnąć 240 mld zł deficytu w tym roku, rząd będzie zapewne musiał sięgnąć po budżetowe sztuczki, wzorem poprzedników. Ale dzięki temu zmniejszyć się mają nieco napięcia w budżecie w 2025 r., czyli w roku wyborczym.

Budżet i podatki

Deficyt budżetowy będzie wyższy. Sejm przegłosował zmiany

W piątek posłowie zagłosowali za nowelizacją budżetu na 2024 rok, która zakłada wzrost deficytu o ponad 56 mld zł.

Budżet i podatki

Kto i za ile kupi kolejne setki miliardów polskiego długu

W sprzyjających okolicznościach rząd mógłby zapożyczać się w 2025 r. w miarę bezpiecznie. Ale koszty obsługi długu będą szybko rosły. Istnieje ryzyko, że wymkną się spod kontroli.

Materiał Promocyjny

Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?

Europejczycy są coraz bardziej przekonani, że mogą wpłynąć na ochronę klimatu poprzez zmianę codziennych nawyków

Budżet i podatki

Budżetowe wpływy z CIT dołują. Rekordy już nie wrócą?

W tym roku korporacje wpłacają do budżetu państwa wyraźnie mniej niż w 2023 r. Choć opozycja dopatruje się przyczyn politycznych, powód jest prosty – zyski firm pompowane wcześniej przez inflację znacząco spadły. I niestety, nieszybko się odbudują.

Materiał Promocyjny

Opel Movano w leasingu 105% – sprawdź teraz!

Podatki

Trybunał Konstytucyjny: Nie można zastawiać pułapek na podatników

Przepisu, który przerwał możliwość rozpoczętej amortyzacji podatkowej, nie da się pogodzić z konstytucyjną zasadą ochrony interesów w toku.

Ministerstwo Zdrowia planuje wycofanie ze sprzedaży w Polsce saszetek nikotynowych.

Zdrowie

Co dalej z regulacją saszetek nikotynowych?

Ministerstwo Zdrowia planuje wycofanie ze sprzedaży w Polsce saszetek nikotynowych. Wcześniej resort finansów przedstawił propozycję opodatkowania woreczków akcyzą. Przewidywane wpływy z tego tytułu w kolejnych 3 latach oszacowano na 172 mln zł.

ZUS

Gigantyczna podwyżka składki zdrowotnej zamiast obiecanej obniżki. Kto straci?

Proponowane przez rząd zmiany w składce zdrowotnej na 2026 r. są niekorzystne dla przedsiębiorców, którzy rozliczają się ryczałtem i mają wysokie przychody. Może na nich stracić 131 tys. firm.

Podatki

Budowle jaśniej zdefiniowane dla celów podatkowych

W uchwalonej przez Sejm noweli do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych na nowo zdefiniowano budowle.

Raporty orzecznicze

Raport orzeczniczy październik 2024

Przedstawiamy najciekawsze orzeczenia z zakresu prawa gospodarczego, administracyjnego, prawa pracy i ubezpieczeń, a także cywilnego oraz karnego wybrane z października 2024 r.

Podatki

Skarbówka zażądała 240 tys. zł podatku od odwołanej darowizny. Jest wyrok NSA

Naliczenia podatku od spadków i darowizn, gdy w wyniku odwołania darowizny doszło do skutecznego anulowania podstawy przysporzenia i jego zwrotu, nie da się pogodzić z konstytucją – uznał NSA.

Podatki

Kasy online jednak nie trzeba będzie połączyć z terminalem płatniczym

Ministerstwo Finansów poinformowało o odroczeniu obowiązku integracji kas rejestrujących z terminalami do końca marca 2025 r. Docelowo obowiązek ten ma zostać zniesiony.