Rząd walczy z inflacją, obniżając podatki

Tarcza antyinflacyjna rzeczywiście może nieco zahamować galopadę cen nad Wisłą. Ale tylko na krótko.

Publikacja: 11.01.2022 21:00

Stawki VAT na żywność mają zostać zredukowane z 5 proc. do 0 proc.

Foto: Bloomberg

– Za ponad 80-proc. wzrost cen w Polsce odpowiadają czynniki zewnętrzne, takie jak rosyjskie manipulacje gazowe czy dogmatyczna polityka klimatyczna UE – mówił premier Mateusz Morawiecki na wtorkowej konferencji prasowej. – Ale to my ponosimy tego cenę i my musimy znaleźć odpowiedź – podkreślał, ogłaszając tzw. tarczę antyinflacyjną 2.0.

Niższy VAT

Najważniejsze rozwiązania tej tarczy to obniżka od 1 lutego na sześć miesięcy podatku VAT z 23 do 8 proc. na paliwa. Premier Morawiecki ocenił, że będzie to fundamentalna zmiana, ceny paliw na stacjach powinny spaść 70, a może nawet 80 groszy na 1 litrze.

Za kolei stawki VAT na żywność mają zostać zredukowane z 5 proc. do 0 proc. (także od lutego, na sześć miesięcy). Tu rząd zaapelował jednocześnie do sprzedawców, by obniżyli ceny o 5 proc. (premier mówił o 5 zł, ale to słowna pomyłka), a do konsumentów – by pilnowali, czy rzeczywiście w sklepach widać obniżki.

Czytaj więcej

Opinie Ekonomiczne

Paweł Rożyński: Ta tarcza to parawan

Działając zdecydowanie i szybko, rząd chce przykryć katastrofę Polskiego Ładu. Tarcza 2.0 zapewne pozwoli obniżyć ceny paliw, choć już żywności niekoniecznie. Może też mieć pewien wizerunkowo kłopotliwy dla rządzących skutek.

Dalej, do zera zredukowany ma zostać także VAT na nawozy (z obecnych 8 proc.) oraz na gaz (wyjściowo stawka wyniosła 23 proc., ale w ramach pierwszej tarczy obniżono ją do 8 proc.). VAT na ciepło ma zostać obniżony do 5 proc. (wyjściowo – 23 proc., potem 8 proc. w ramach pierwszej tarczy), a 5-proc. VAT na energię elektryczną (wyjściowo 23 proc.) ma zostać wydłużony o cztery miesiące – do końca lipca.

Ekonomiści przyznają, że rządowe rozwiązania, zarówno w ramach pierwszej, jak i drugiej tarczy, mogą przyczynić się do niewielkiego obniżenia skali inflacji w Polsce. Ale jednocześnie zwracają uwagę na niedoskonałości takich rozwiązań.

I co dalej

– Tarcze sprowadzają prognozę średniorocznej inflacji w tym roku na niższy poziom, tj. w okolice 7,5 proc. – komentuje dla „Rzeczpospolitej" Monika Kurtek, główna ekonomista Banku Pocztowego. – W prognozie tej uwzględniam, że zgodnie z zapowiedzią w sierpniu ceny paliw, energii, żywności itd. wracają do wyższych poziomów. Natomiast co życie przyniesie, to się okaże – dodaje Kurtek.

Jak wskazuje, nie jest pewne, czy obniżki podatków przełożą się na niższe ceny w takiej skali, jak można by oczekiwać, wielką niewiadomą jest również czas pandemii. – Ryzyka pozostają niewątpliwie po stronie wyższej inflacji. Natomiast na pewno nowa tarcza zdejmuje nieco presji z RPP i podwyżek stóp może być mniej – uważa Kurtek.

Czytaj więcej

Budżet i podatki

Pomysł na naprawę Polskiego Ładu. Nie jest jeszcze za późno

Nie jest za późno na odłożenie Polskiego Ładu o rok albo dwa – przekonuje Federacja Przedsiębiorców Polskich. Program minimum to zmiana zasad naliczania zaliczek na podatek.

– Celem tarczy antyinflacyjnej jest przede wszystkim „ścięcie" szczytu inflacji, który ma przypaść na pierwszą połowę tego roku – podkreśla Jakub Sawulski, główny ekonomista Polskiego Instytutu Ekonomicznego. – Pytanie, jaka będzie reakcja gospodarki w drugiej połowie roku – wzrost popytu wynikający z obniżenia podatków, a następnie zniesienie tarczy może skutkować większą presją inflacyjną. To z kolei może być impuls do przedłużania działania tarczy.

To nie lekarstwo

– W efekcie wejścia tarcz w życie skok inflacji w I kwartale 2022 r. będzie rzeczywiście mniejszy, ale górka przesuwa się na lipiec i wtedy ceny dla konsumentów mogę wzrosnąć nawet o 10 proc. rok do roku – ostrzega też Rafał Benecki, główny ekonomista ING Banku Śląskiego.

– Tarcze to jednak bardziej tabletka przeciwbólowa niż lekarstwo, chwilowo zmniejszają skutki wysokiej inflacji, ale nie zaradzą jej później – zaznacza Benecki. I dodaje, że wysoka inflacja w Polsce to nie tylko efekt szoków zewnętrznych, jak chciałby uważać premier. To także efekt presji popytowej wzmaganej przez publiczne transfery czy nakręcającej się spirali płacowo-cenowej.

– Dlatego nie da się zapanować nad wysoką inflacją bez jakiejś formy schłodzenia popytu. Sytuacja wygląda tak, jakbyśmy się dalej uzależniali od sztucznego obniżania inflacji, zaś wcześniej było nadmierne stymulowanie popytu konsumpcyjnego. To źle wróży, kiedyś musi nastąpić kuracja, nawet jeśli wiąże się z przejściowym pogorszeniem koniunktury – zaznacza Rafał Benecki.

Także zdaniem Sławomira Dudka, głównego ekonomisty Forum Obywatelskiego Rozwoju, tarcze to nie żadne lekarstwo. – Moim zdaniem to „pokazówka". Rząd powinien walczyć z przyczynami inflacji, a nie znowu rozrzucać pieniądze z helikoptera na łapu-capu, gdzie popadnie – mówi Dudek.

Czytaj więcej

Ekonomia

Budżet na rok 2022 już nadaje się do nowelizacji

Konieczne jest przywrócenie budżetowi państwa odpowiedniej rangi związanej z jego szczególnym charakterem i centralną pozycją w systemie finansów publicznych.

Podatki VAT Polski Ład

Niższy VAT

Pozostało 94% artykułu

Budżet i podatki

Kto i za ile kupi kolejne setki miliardów polskiego długu

W sprzyjających okolicznościach rząd mógłby zapożyczać się w 2025 r. w miarę bezpiecznie. Ale koszty obsługi długu będą szybko rosły. Istnieje ryzyko, że wymkną się spod kontroli.

Materiał Promocyjny

Z kartą Simplicity można zyskać nawet 1100 zł, w tym do 500 zł już przed świętami

Eksperci od handlu wskazują, że coraz popularniejszy wśród konsumentów w Polsce staje się trend kupowania z odroczonymi płatnościami.

Budżet i podatki

Budżetowe wpływy z CIT dołują. Rekordy już nie wrócą?

W tym roku korporacje wpłacają do budżetu państwa wyraźnie mniej niż w 2023 r. Choć opozycja dopatruje się przyczyn politycznych, powód jest prosty – zyski firm pompowane wcześniej przez inflację znacząco spadły. I niestety, nieszybko się odbudują.

Posiedzenie Rady Ministrów 29 października 2024 roku.

Budżet i podatki

Rząd maksymalizuje deficyt. Co się za tym kryje?

Dziura w kasie państwa jeszcze w tym roku ma poszybować do 240 mld zł. W krótkim okresie może to być strategiczny ruch odciążający przyszłoroczny budżet. Ale można też zapytać, czy rząd Donalda Tuska w ogóle myśli o zacieśnieniu fiskalnym?

Budżet i podatki

Rząd winduje deficyt do rekordowego poziomu. "Typowo techniczna zagrywka"

Rząd zwiększył deficyt aż do rekordowych 240 mld zł. Ekonomiści przypuszczają, że za nowelizacją ustawy budżetowej kryje się chęć dokonania wydatków w 2024 r. i odciążenia budżetu na 2025 r.

Materiał Promocyjny

Najszybszy internet domowy, ale także mobilny

Mobilna Sieć T-Mobile w Polsce w 2024 roku została uznana za najlepszą pod względem prędkości i niezawodności przez międzynarodową firmę Ookla.

Budżet i podatki

Rząd zwiększa deficyt aż o 56 mld zł. Minister finansów ujawnia zmiany w budżecie

Ze względu na duże ubytki po stronie dochodów, rząd zdecydował o nowelizacji tegorocznej ustawy budżetowej. Nowy limit dla deficytu został podniesiony z 184 mld zł aż do 240 mld zł.

Materiał Promocyjny

Polscy przedsiębiorcy coraz częściej ubezpieczeni

W 2023 roku w Polsce powstało prawie 400 tysięcy nowych firm, a rynek przedsiębiorstw liczy już blisko 2,5 miliona aktywnych biznesów. Jak właściciele firm ubezpieczają swój biznes w obliczu coraz większych wyzwań gospodarczych i klimatycznych

Zmiany w rozliczeniu e-PIT. Nowe e-usługi w Urzędzie Skarbowym

Podatki

Będzie nowy sposób rozliczenia PIT. Ważne zmiany od 2025 roku

Krajowa Administracja Skarbowa zapowiada wprowadzenie nowych e-usług dla podatników. W 2025 roku złożenie deklaracji PIT ma być jeszcze prostsze dzięki udostępnieniu aplikacji e-Urząd Skarbowy na smartfony. Planowane są też inne nowości, które mają ułatwić kontakt z urzędem.

Kadry i Płace

Nowe korzyści dla firm zatrudniających żołnierzy

Zatrudnianie żołnierzy pełniących służbę w Wojskach Obrony Terytorialnej i aktywnej rezerwy będzie od 12 listopada 2024 r. wiązało się dla pracodawcy z profitami w podatkach i lepszą sytuacją w przetargach.

Podatki

Chcesz ulgę podatkową na kocioł gazowy? Musisz kupić go do końca roku

Będą zmiany w uldze termomodernizacyjnej. Część wydatków z niej wypadnie, część dojdzie. Niektórzy muszą się pospieszyć z inwestycją, inni zaczekać do następnego roku.

Oprócz zmian dotyczących budowli konieczna jest szersza reforma podatku od nieruchomości.

Podatki

Sejm zmienia podatek od budowli. Trzeba zastąpić przestarzałe przepisy

Oprócz zmian dotyczących budowli konieczna jest szersza reforma podatku od nieruchomości – sugerują posłowie.

Podatki

Jest projekt w sprawie KSeF, odroczono termin dla najmniejszych firm

Krajowy System e-Faktur, czyli centralny, prowadzony przez fiskusa rejestr, będzie wprowadzany etapami. Najwcześniej, od 1 lutego 2026 r., zaczynają największe firmy.

Podatki

NSA: Pismo od syndyka nie przyspieszy rozliczenia nieściągalnego długu w koszt

Pismo od syndyka o minimalnym prawdopodobieństwie odzyskania długu od firmy, która jest już w upadłości nie wystarczy, żeby wrzucić go w koszty jako nieściągalną wierzytelność. Trzeba czekać do końca postępowania upadłościowego.

Podatki

Podatek globalny uchwalony. Czy wypłoszy inwestorów z Polski?

Globalny podatek wyrównawczy to krok w kierunku sprawiedliwego systemu podatkowego, ale koniecznie trzeba go uzupełnić o gwarancje dla firm inwestujących w polskich strefach ekonomicznych. To zgodna opinia posłów z różnych ugrupowań.

Podatki

Jak rozliczyć donejty od fanów? Jeśli nie są darowiznami, to będzie PIT

Internetowy twórca nie musi się dzielić z fiskusem drobnymi wpłatami od swoich sympatyków. Pod warunkiem, że są to darowizny. Jeśli nie są, będą opodatkowane PIT.