Ekolodzy walczą z myśliwymi o dzikie ptaki. Birdwatching na świecie to żyła złota

Od pierwszego września znowu rusza sezon polowań na kaczki i gęsi, w tym na gatunki już zagrożone. Ekolodzy wzywają ministra klimatu i środowiska do wykreślenia dzikich ptaków z listy gatunków łownych.

„Koszt uczestnictwa 2000 euro. Ubój zwierzyny bez ograniczeń: gęsi białoczelne, gęsi zbożowe, gęgawy i kaczki” – tak swoją ofertę reklamuje włoskie biuro podróży, które organizuje polowania na kaczki w Polsce dla włoskich myśliwych. Dlaczego Włosi przyjeżdżają strzelać do „polskich” gęsi i kaczek? Bo Włochy skuteczniej niż Polska chronią swoją przyrodę i tam ten proceder nie jest już możliwy.

„3 dni polowania na kaczki i gęsi na jeziorze – bez dziennego limitu worków na zwierzynę. 1450 euro na myśliwego” – to oferta kolejnego biura, do której dotarli ekolodzy z organizacji „Niech Żyją!”.

Czytaj więcej

Ekonomia

Wystrzałowe zyski z komercyjnych polowań

Na organizacji strzelania do zwierząt leśnicy i koła łowieckie zarabiają dziesiątki milionów złotych. Ekolodzy uznają polowania za skandal i coraz aktywniej w nich przeszkadzają.

- Zanim myśliwi przyjdą nad mokradła, tętnią one wielogatunkowym życiem, są tam dziesiątki gatunków ptaków, coś wyjątkowo pięknego. Miejsca, gdzie to się dzieje to najczęściej ostatnie enklawy bioróżnorodności w kraju. Po polowaniu to samo miejsce staje się pustynią z konającymi ptakami – mówi „Rzeczpospolitej” Piotr Chara, przyrodnik z Fundacji Zielonej Odry i Warty, współtwórca rezerwatu "Gęsi Bastion". – Smutny przykład to Park Narodowy „Ujście Warty”, który mógłby zostać symbolem wielkich wędrówek ptaków a stał się wielką strzelnicą Europy. Jedno z ogłoszeń lokalnego koła brzmi: „przyjmujemy pierwszych sto zgłoszeń” chętnych by zapłacić za polowania na gęsi stojąc przy granicy parku. Jesienią, zamiast oglądać spektakularne wyloty migrujących ptaków, turyści uciekają stamtąd rozgoryczeni, bo doświadczają obrazów ich ranienia i zabijania. Pracowałem w tym parku, widziałem zostawione w terenie dziesiątki zastrzelonych ptaków nie zabieranych tylko dlatego, że nie mieściły się już na terenowych pickapach. Nakazana przez ówczesną dyrekcję bierność w tym zakresie była głównym powodem mojego odejścia - mówi przyrodnik.

Jak dowiedziała się „Rzeczpospolita”, ekolodzy działający w zachodniej Polsce pracują właśnie nad zawiadomieniem prokuratury o procederze polowań dewizowych, które łamią polskie przepisy.

- Myśliwi z Włoch nie mają żadnych zahamowań i czują się całkowicie bezkarni. Analizujemy biura polowań wyspecjalizowane w polowaniach na ptaki w Polsce, są wyjątkowo niszczycielskie. Mamy zdjęcia z polowań i oferty tych firm – mówi Tomasz Zdrojewski, ekolog z koalicji Niech Żyją!.

Ptasie ostoje podczas jesiennej migracji ptaków. Na zdjęciu noclegowisko tysięcy gęsi i łabędzi krzykliwych

Foto: Fundacja Zielona Odra / Piotr Chara

Apel o zmianę rozporządzenia w sprawie ustalenia listy gatunków łownych

Problem w tym, że ekolodzy chcą rozmawiać o polowaniach, a myśliwi – nie. Ministerstwo klimatu i środowiska powołało w lipcu zespół ds. reformy myślistwa, którego już drugie spotkanie zostało zerwane w sierpniu przez myśliwych, którzy wyszli z niego po kwadransie z hasłem, że nie ma z kim rozmawiać, bo oni są profesjonalistami, a nawołujący do ochrony ptaków ekolodzy są jedynie „entuzjastami” przyrody.

Dlatego Fundacja Niech Żyją, w imieniu koalicji kilkudziesięciu organizacji przyrodniczych i inicjatyw obywatelskich, złożyła u ministra klimatu i środowiska wniosek o zmianę rozporządzenia Ministra Środowiska z 11 marca 2005 r. w sprawie ustalenia listy gatunków łownych i wykreślenia 12 gatunków ptaków z listy gatunków łownych, tak, by myśliwi nie mogli strzelać do kaczek, które znamy choćby z parków, jak kaczki cyraneczki i krzyżówki. Myśliwi mogą dziś strzelać także do gatunków już dziś zagrożonych, jak czernice, głowienki, łyski i cyraneczki, ekolodzy chcą ich ochrony i usunięcia z listy polowań, a także usunięcia jarząbka, gęsi gęgawy, białoczelnych i zbożowych.

Czytaj więcej

Prawo dla Ciebie

Myśliwi nie chcą zawiadamiać o polowaniach. W obawie o swoje życie?

Obowiązek informowania o polowaniu indywidualnym w obecnej sytuacji, gdy działają radykalne ruchy antyłowieckie, naraziłby bezpośrednio życie i zdrowie myśliwych – twierdzi Polski Związek Łowiecki.

- Jeżeli myśliwi tak bardzo opierają się na danych naukowych, to nie powinni mieć nic przeciwko egzaminom ze znajomości rozpoznawania gatunków ptaków. To oczywiste, by ten kto chce polować na ptaki, powinien je znać i tą wiedzą się wykazać. Prawo łowieckie idzie temu w parze mówiąc, że cel musi być rozpoznany zanim myśliwy odda strzał. To byłby jakiś krok ku poprawie obecnej, patologicznej formy polowań na te stworzenia. Podobnie jak zastosowanie dystansu pomiędzy granicą ptasich ostoi a strefa polowań by nie łamać prawa w zakresie płoszenia gatunków chronionych – mówi Piotr Chara.

Ekolodzy chcą też możliwości kontrolowania polowań, czy odbywają się zgodnie z prawem - czy myśliwi nie strzelają do gatunków chronionych, czy zastrzelone zwierzęta są zbierane z terenu, czy nad mokradłami polują stalową zamiast ołowiana śruciną, czy nie dochodzi do płoszenia gatunków chronionych a nawet czy nie śmiecą cennych terenów swoimi łuskami.

Myśliwi będą mieli problem 

Egzaminy ze znajomości ptaków, kontrole polowań czy płoszenia uderzyłyby zdaniem przyrodników w czuły punkt polowań, ponieważ obnażyłyby stopień nieprzygotowania polujących jak i zakres innych nieprawidłowości. Z obserwacji przyrodników - w Polsce myśliwi nadal mogą bez limitu strzelać do ptaków nawet w powołanych dla ich ochrony ptasich ostojach Natura 2000, mogą polować na granicy parków narodowych, czyli newralgicznych miejscach dla przetrwania zwierząt. Gdy polują na mokradłach, często bez psa nie są w stanie podnieść zastrzelonego ptaka, bo teren jest za trudny, ptaki wpadają w gęste szuwary na błotnistym terenie. Jak już opisywaliśmy w „Rz”, myśliwi nie są na ogół w stanie odróżnić ptaka, na którego można polować, od gatunku chronionego, gdy obserwują go przez ułamek sekundy przed oddaniem strzału. W efekcie zabijają także gatunki chronione.

Nie pomaga w ochronie to, że takie obszary często są objęte nawet kilkoma różnymi ochronami, zdaniem ekologa z tego powodu, że w polskim prawie polowania – są elementem ochrony przyrody.

- Około dwustu wyjść w teren poświęciłem na to, by ukazać, czym w istocie są polowania na ptaki. Ile towarzyszy im sprzeczności z prawem i interesem społecznym – mówi Chara. Oprócz obrazu ma też nagrania dźwiękowe, gdy jest za ciemno, by kamera rejestrowała obraz, więc tylko po odgłosach słychać, że ptaki śpią. A śpią tylko w zupełnych ciemnościach. Huk wystrzału w tych okolicznościach jest szokiem, budzi panikę wśród ptaków, które latają na oślep. To też na nagraniach słychać.

Na dodatek, w Polsce myśliwi mogą… strzelać na terenach prywatnych. Żeby usunąć swoją działkę z obwodu łowieckiego, trzeba się natrudzić i tłumaczyć z tej decyzji. Bez tego myśliwi spokojnie mogą wchodzić na pola, łąki prywatnych osób i ich wypraszać podczas polowań – wskazują ekolodzy.