Właśnie zakończył się egzamin na aplikację adwokacką przeprowadzany w formie testu. Warto zapoznać się z tegorocznymi pytaniami, by się przekonać, czy aby na pewno weryfikują wiedzę kandydatów. Wobec tego można oczekiwać, że pytania na teście będą sformułowane w taki sposób, aby kandydat na aplikanta mógł się wykazać swoją wiedzą i zainteresowaniem oraz znajomością specyfiki zawodu adwokata. Chodzi o kwestie prawne, z którymi adwokat może najczęściej się spotkać, a nie zagadnienia akademickie lub związane ze specyfiką innego zawodu prawniczego, np. sędziego. Niestety, w tegorocznym teście zagadnienia akademickie oraz sędziowskie stanowiły znaczną część. I tak, pytanie nr 22 dotyczy kwestii, czy zgodnie z kodeksem postępowania karnego wyrok nakazowy może zawierać uzasadnienie, nie może czy też musi je zawierać. Jest to pytanie dla kandydata do zawodu sędziego, a nie adwokackiego. Pytanie nr 51: czy zgodnie z k.p.c. ustanowienie pełnomocnika z urzędu następuje na posiedzeniu niejawnym, na rozprawie czy też postanowienie to może być wydane na posiedzeniu niejawnym lub na rozprawie, też ma niewiele wspólnego ze sprawdzianem wiedzy kandydata na aplikację adwokacką. Postanowienie takie wydaje sąd albo referendarz sądowy, nie jest to zatem kwestia adwokacka.
Pytaniem w płot
Następny tego rodzaju problem daje się zauważyć w pytaniu nr 59, które dotyczy sporządzenia uzasadnienia postanowienia sądu odwoławczego wydanego na skutek wniesienia zażalenia. Jest kierowane do kandydatów na aplikację adwokacką, a trzeba by je zadać kandydatom na aplikację sędziowską. Pytania dotyczące: własności lokali, prawa prasowego, spółdzielczego, ochrony praw konsumentów, ochrony konkurencji i konsumentów, upadłości, zastawu rejestrowego, stowarzyszeń, fundacji, działalności pożytku publicznego i wolontariatu, wychowania w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi, prawa budowlanego są zbyt szczegółowe i skomplikowane jak na tego rodzaju egzamin, tym bardziej że większość tych zagadnień nie występuje w codziennej praktyce adwokackiej.
Jako przykład pytania niemającego nic wspólnego z aplikacją adwokacką należy wskazać pytanie nr 106, jaki to podmiot nie jest organem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Zagadnienia dotyczące administracji samorządowej i rządowej były przedmiotem wykładu uniwersyteckiego z prawa administracyjnego materialnego i dyplom magistra poświadcza, że kandydat ma stosowną wiedzę. Jako kolejny przykład braku związku z praktyką adwokacką należy podać pytanie nr 112 o kwestię opracowywania, ogłaszania i odwoływania pogotowia i alarmu przeciwpowodziowego. Przecież nikt nie przychodzi do adwokata, aby uzyskać opinię lub poradę w tej kwestii. Jeśli chodzi o weryfikację znajomości prawa unijnego przez zdającego na aplikację adwokacką, to również wydaje się zbyt szczegółowa i specjalistyczna. Ponadto pytania typu: kto wchodzi w skład Trybunału Obrachunkowego (nr 134) lub kto jest członkiem Europejskiego Banku Inwestycyjnego (nr 135) nie mają nic wspólnego z zawodem adwokata. Podobnie rzecz się ma z zagadnieniami prawa konstytucyjnego.
W tegorocznym teście były to kwestie akademickie, np. co się dzieje z orędziem Prezydenta RP skierowanym do Sejmu (pytanie nr 136). Może lepiej byłoby sformułować kilka pytań o Trybunał Konstytucyjny i Trybunał Stanu. Tego rodzaju zagadnienia byłyby jak najbardziej na miejscu. Przecież adwokaci czynnie uczestniczą w wielu postępowaniach przed Trybunałem Konstytucyjnym i mają prawo występować przed Trybunałem Stanu.
Poruszone w tegorocznym teście zagadnienia znajomości prawa o ustroju sądów powszechnych, a dotyczące: organów samorządu sędziowskiego (pytanie nr 140) oraz kto mianuje referendarza sądowego (pytanie nr 142) są związane z wykonywaniem zawodu sędziego albo referendarza sądowego, i nic nie mają wspólnego z zawodem adwokata. Tak samo jak kwestia przedstawiciela Prezydenta RP powołanego w skład Krajowej Rady Prokuratorów. Nie za bardzo wiadomo, po co weryfikować wiedzę o ustroju radców prawnych kandydata na aplikację adwokacką. Tak samo jak nie ma żadnej konieczności sprawdzania wiedzy kandydata na aplikację radcowską o znajomości ustroju adwokatury. Zupełnie niezrozumiałe jest pytanie nr 150 o szczegółowy tryb zgłaszania kandydatów na rzecznika praw obywatelskich. Przecież adwokat nie udziela takich porad.
