Aplikacja to przede wszystkim praktyka w sądach

Starsze pokolenie sędziów, a więc i ja, przeszło etap asesury sądowej bezpośrednio po aplikacji i zdaniu egzaminu sędziowskiego. Byliśmy młodsi w porównaniu z absolwentami Szkoły, a ówczesny proces szkoleniowy nie był tak intensywny, rozbudowany i nastawiony na praktykę. Sędziowie odpowiedzialni za szkolenia, praktyki i przeprowadzający egzaminy, a więc znający aplikantów opowiadają się za powierzeniem im stanowisk asesorskich. Niestety, często głos w tej sprawie zabierają sędziowie, którzy w ogóle nie współpracowali z obecnymi aplikantami sędziowskimi.

Główny zarzut stawiany szkoleniu w KSSiP to brak dostatecznej praktyki pod okiem patrona. Szkoła kładzie dostateczny nacisk na praktykę?

Szkolenia prowadzą praktycy: sędziowie, prokuratorzy i eksperci. To tylko jedna piąta czasu aplikacji, bo reszta to głównie praktyka w sądach. Każdy aplikant ma sędziego-patrona koordynującego przebieg aplikacji, a poszczególne praktyki odbywają się pod okiem doświadczonego sędziego. Niezaliczenie jednej praktyki oznacza usunięcie z aplikacji. Aplikant w trakcie praktyk jest w istocie pomocnikiem sędziego, a w trakcie praktyk poznaje prawie wszystkie wydziały sądów. Z kolei aplikanci pierwszych czterech roczników pracują po egzaminie sędziowskim na stanowisku referendarza sądowego. Od tego roku staną się pomocnikami sędziego podczas rozprawy i pod jego nadzorem będą mogli przeprowadzać czynności, zadawać pytania świadkom, biegłym i stronom. Pogłębi się ich kontakt z salą rozpraw.

Od przyszłego roku zniknie nabór na aplikację ogólną. Będzie jej brakowało w procesie kształcenia?

Proces szkolenia ulegnie skróceniu o pół roku, zniknie etap wspólnego szkolenia aplikantów sędziowskich i prokuratorskich, Krajowa Szkoła straci ważny instrument mobilizujący aplikantów do nauki i pracy, ponieważ dotychczas nie wszyscy po aplikacji ogólnej mogli kontynuować szkolenie na aplikacjach sędziowskiej i prokuratorskiej. Z drugiej strony, aplikacja ogólna była dość kosztowna, a aplikant dostając się do Krajowej Szkoły nie wiedział, czy znajdzie się na wymarzonej przez siebie aplikacji. Uważam, że doświadczenia szkoleniowe, zdobyte od 2009 r., pozwolą wykładowcom i patronom praktyk nie tylko utrzymać, lecz także podwyższyć poziom przygotowania kandydatów do służby sędziowskiej i prokuratorskiej. Nowela z 11 maja 2017 r. przewiduje instrumenty, które na to pozwalają. W żadnym razie nie obawiamy się obniżenia jakości szkolenia na skutek likwidacji aplikacji ogólnej. Przypomnę, że aplikanci co miesiąc poddawani są sprawdzianowi praktycznemu, którego nie zaliczenie skutkuje usunięciem z Krajowej Szkoły. Są również bardzo surowo oceniani przez sędziów – patronów w ramach praktyk w sądach. W nowym programie planujemy rozszerzenie praktyk np. o szkolenia w instytucjach finansowych, Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa czy w izbach dziecka. To powinno jeszcze poszerzyć spektrum umiejętności praktycznych posiadanych przez naszych aplikantów.

– rozmawiała Agata Łukaszewicz