Materiał powstał we współpracy z Polskim Stowarzyszeniem ESG
W kwestii sprawozdawczości ESG najistotniejsze są dwie kwestie: edukacja i zrozumienie, że zrównoważona transformacja to proces, od którego nie ma już odwrotu. “Kto nie będzie transformował się w stronę zrównoważonego rozwoju, wypadnie z rynku. Nie dziś, ale w perspektywie 10, maksymalnie 15 lat, na pewno.” - powiedziała dr Aleksandra Stanek-Kowalczyk, Partnerka w EY, adiunkt SGH. Jej zdaniem zrównoważona transformacja jest szansą dla małych i średnich przedsiębiorstw, które w zdecydowanej mierze budują łańcuch dostaw dużych graczy. To dzięki wsparciu tych największych cały sektor będzie mógł się transformować. Duże firmy mają siłę zakupową oraz zasoby, by zmieniać rynek, ale nie wydarzy się to od razu. “To inwestycja na lata, ale musimy myśleć długoterminowo. Nie ma innej drogi.” - dodała Stanek-Kowalczyk.
Rozmowa z Aleksandra Wilczak - CRIF | ERIF Usługi informacji biznesowej oraz ESG dla sektora niefinansowego
Sektor małych i średnich przedsiębiorstw do kwestii związanych z ESG podchodzi z dużą ostrożnością. Samodzielnie nie jest w stanie udźwignąć ciężarów związanych z nowymi regulacjami, co oczywiście rodzi ryzyko, że firma wypadnie z bardziej “zielono nastawionego” rynku. Duży biznes ma w tym do odegrania ogromną rolę. “Mam wrażenie, że w dyskusjach o ESG rozmawiamy wyłącznie o raportowaniu, a raportowanie jest jedynie końcem procesu transformacji. Naszą misją powinna być także edukacja na każdym etapie łańcucha wartości” - podkreślił prowadzących dyskusję Marcin Graczyk, Szef Grupy Roboczej ds. ESG w PAIH. Wyzwanie jest ogromne, bo wyliczanie emisji tzw. zakresu 3., wymaga przez firmy zaangażowania do tego procesu setek, a w niektórych przypadkach nawet tysięcy dostawców. A ci najczęściej nie rozumieją zasadności wykonania tej dodatkowej pracy.
Od lewej: Anna Kowalik, ESG Business Analyst, CRIF, dr Aleksandra Stanek-Kowalczyk, Partnerka w EY, adiunkt SGH, Dominika Bagińska-Chyłek, Head of ESG, ROBYG & Vantage, Marta Jedlińska, dyrektorka Departamentu CSR i Zrównoważonych Finansów, BNP Paribas Bank Polska S.A.
Siłą rzeczy to duże firmy w tym procesie odgrywają rolę liderów, ale nie ma jednego, gotowego wzorca dla transformacji łańcucha dostaw. Tu w grę wchodzi specyfika poszczególnych branż, a szczególnym przypadkiem jest budownictwo. Dominika Bagińska-Chyłek, Head of ESG, ROBYG & Vantage, wskazuje, że największym wyzwaniem jest zaangażowanie partnerów biznesowych do wspólnej rozmowy na temat ESG. “Działamy w branży budowlanej, która w naszym kraju jest bardzo rozdrobniona i ostrożnie podchodzi do tematu ESG. My, jako ROBYG, wiemy, że bez współpracy z naszymi partnerami biznesowymi nie dokonamy realnej transformacji. Dlatego angażujemy naszych dostawców, rozpoczynamy szereg działań edukacyjnych w swoim łańcuchu wartości, ale nie jesteśmy w stanie wszystkiego zrobić samodzielnie. Do tej pory duży biznes na polu ESG działał sam. MSP potrzebuje mechanizmów wspierających”.
Rozmowa z Marcin Graczyk, Szef Grupy Roboczej ds. ESG w PAIH
Wdrażanie strategii ESG wymaga międzysektorowej współpracy. Pojedyncza firma nie jest w stanie indywidualnie sprostać wszystkim wyzwaniom. W opinii ekspertów wyraźnie zauważalna jest także spora niechęć MSP wobec złożoności wymagań związanych z ESG i obawy że brak adaptacji może grozić zamknięciem działalności. “Często małe firmy słyszą, że będą miały więcej trudności z uzyskaniem kredytu, że wypadną z rynku. Sektor MSP jest w zdecydowanej większości nieprzygotowany do tego, co ma nastąpić” - powiedział Tomasz Kozłowski, Prezes Klastra Budowlanego. Wskazuje również, że spotyka się z różnymi reakcjami branży budowlanej w odniesieniu do kwestii dotyczących ESG: od strategii polegającej na “przeczekaniu” do strachu o przyszłość biznesu.
A firmy, koncentrując się na bieżących wyzwaniach nie zawsze mają przestrzeń na wdrażanie długoterminowych strategii zrównoważonego rozwoju. Anna Kowalik, ESG Business Analyst, CRIF, wskazała, że problem dotyczący braku świadomości nadchodzących zmian dotyka nie tylko małych firm i po raz kolejny w dyskusji podkreśliła rolę edukacji w obszarze ESG: “Wiedzę można czerpać z webinarów, czy przewodników, natomiast wszystkie wytyczne trzeba jeszcze przeczytać i zrozumieć. MSP potrzebują gotowych rozwiązań. Uważam, że bardzo ważne są konkretne narzędzia, które firmę poprowadzą trochę za rękę w tym procesie.” - powiedziała. Remedium mogą być właśnie gotowe rozwiązania – narzędzia, które będą wspierały MSP w spełnieniu wymogów raportowania i wdrażaniu zrównoważonych strategii. “Jednym z naszych rozwiązań jest platforma Synesgy, służąca zbieraniu danych i monitoringowi łańcucha dostaw. Mamy wiedzę o 600 000 firmach z całego świata, w 76% są to mikrofirmy, które same nie przygotują się do ESG. Tu potrzebne jest wsparcie.” - dodała Kowalik.
Od lewej: Marcin Graczyk, Szef Grupy Roboczej ds. ESG w PAIH, Anna Kowalik, ESG Business Analyst, CRIF, dr Aleksandra Stanek-Kowalczyk, Partnerka w EY, adiunkt SGH, Dominika Bagińska-Chyłek, Head of ESG, ROBYG & Vantage, Marta Jedlińska, dyrektorka Departamentu CSR i Zrównoważonych Finansów, BNP Paribas Bank Polska S.A., Tomasz Kozłowski, Prezes Klastra Budowlanego.
Sektor MSP coraz częściej zdaje sobie sprawę, że na konkurencyjnym rynku wygrywać można nie tylko ceną, czy jakością produktów i usług. Marta Jedlińska, dyrektorka Departamentu CSR i Zrównoważonych Finansów, BNP Paribas Bank Polska S.A. zauważyła, że mniejsze firmy zaczynają podejmować działania w zakresie ESG inspirowane praktykami większych przedsiębiorstw. Zwraca jednak uwagę, że problemem jest brak wystarczającej świadomości. Wskazała, że w MSP brakuje też bardzo często tych kompetencji, które pozwoliłyby przedsiębiorcom zrobić coś co będzie dobre, a przy okazji będzie się opłacało.
Co z kosztami zrównoważonej transformacji? Zdaniem Dominiki Bagińskiej-Chyłek sektora MSP nie stać na to, żeby przechodził tą samą ścieżkę, którą przeszli duzi gracze. Wskazała, że sytuacja jest szczególnie trudna w branży budowlanej, przed którą dodatkowe regulacje: wprowadzenie paszportu cyfrowego produktu, taksonomii dla budownictwa, a od roku 2030 - dyrektywy budowlanej, wg której wszystkie nowe budynki mają być zeroemisyjne. “Czy klienta będzie stać za zakup zrównoważonego mieszkania?” - zapytała.
Marcin Graczyk wskazał, że mniejsze firmy już w tym momencie mają problem z finansowaniem zrównoważonej transformacji. “Szukajmy oszczędności w procesach operacyjnych” - dodał wskazując przypadek sieci Walmart. Wyłączenie żarówek w automatach vendingowych wygenerowało w skali roku ogromne oszczędności. Zauważenie takich działań nie jest możliwe z poziomów zarządów, w proces szukania zrównoważonych pomysłów były w tym przypadku włączeni wszyscy pracownicy organizacji.
Na kwestię oszczędności jako “drivera” zrównoważonych zmian wskazywała również Marta Jedlińska. To one napędzają działania firm. W drugiej kolejności są to wymogi regulacyjne, konkurencyjność, a dopiero na kolejnym - troska o środowisko.
Anna Kowalik posłużyła się danymi z platformy Synesgy – firmy z sektora MŚP, które zaczynały swoją przygodę z ESG i przygotowywały swoje pierwsze raporty, uzyskiwały najniższe oceny, ale wiedzę którą zebrały w tym procesie oraz działania jakie zostały podjęte pozwoliły im sukcesywnie co roku podnosić swój scoring w ESG. “Cały czas musimy edukować naszych dostawców, że zrównoważony rozwój to proces” - dodała. Sukcesywne i konsekwentne wdrażanie rozwiązań z zakresu ESG to klucz do sukcesu.
Rozmowa z Dominiką Bagińską-Chyłek, Head of ESG, ROBYG & Vantage
A co z raportowaniem? Choć bezpośrednio nie dotyczy ono MŚP, to pośrednio będąc w łańcuchu dostaw już tak. Raportowanie kontrahentowi śladu węglowego wymaga jednak wiedzy, gdzie tych danych szukać, i świadomości, że możemy być zapytani przez swojego biznesowego partnera o kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem. Dobrowolny standard raportowania (VSME ESRS) dedykowany MŚP znajdujących się w łańcuchach dostaw stanowi istotną wskazówkę dla firm tego sektora w zakresie zrównoważonej transformacji.
Podsumowując dyskusję, cały rynek ma jeszcze dużo do zrobienia, a na pierwszy plan wybijają się trzy kwestie: edukacja, zapewnienie przejrzystości przepisów oraz zrozumienie, że stosowanie zasad ESG w praktyce to proces. ESG nie sprowadza się tylko do raportowania. To element strategicznego zarządzania, który w perspektywie długoterminowej umożliwi wygenerowanie oszczędności, czy zbudowanie przewagi konkurencyjnej.
Materiał powstał we współpracy z Polskim Stowarzyszeniem ESG
