Rynek pomocy prawnej do regulacji. Co z kancelariami odszkodowawczymi?

Kwestia kancelarii odszkodowawczych wymaga uporządkowania. Ministerstwo Sprawiedliwości poszuka rozwiązań.

Publikacja: 27.08.2024 04:30

Rynek pomocy prawnej do regulacji. Co z kancelariami odszkodowawczymi?

Foto: Adobe Stock

Tak wynika z niedawnych rozmów Adama Bodnara z prezesem Naczelnej Rady Adwokackiej. O spotkaniu powiadomiły na swoich stronach zarówno resort sprawiedliwości, jak i adwokatura. Podczas niego padło ze strony kierownictwa ministerstwa wiele deklaracji dotyczących realizacji postulatów, które środowisko adwokackie formułuje od lat.

Odszkodowanie w ryzy

Jedną z najbardziej palących kwestii, prócz podniesienia stawek za sprawy z urzędu, jest uregulowanie działalności tzw. kancelarii odszkodowawczych.

Minister stwierdził, że popiera zasadność tej idei, rozważenia wymaga jedynie „zakres koniecznej ingerencji państwa w wolność gospodarczą, tj. staranne wyważenie gwarancji konstytucyjnych leżących u podstaw mającej zostać uregulowaną materii”.

Czytaj więcej

Wzrosną stawki za urzędówki. Bodnar ujawnił kiedy

Jednocześnie resort informuje, że w październiku zorganizuje seminarium naukowe poświęcone temu zagadnieniu, w celu znalezienia optymalnego rozwiązania.

– Minister uznał, że najwyższy czas, by temat kancelarii odszkodowawczych został załatwiony. Jeśli popatrzymy dziś na liczbę adwokatów i radców prawnych i porównamy to z okresem przed deregulacją dostępu do zawodu adwokata, a także uwzględnimy orzecznictwo TK, to oczywiste staje się, że ustawodawca jest uprawniony do uregulowania rynku świadczenia pomocy prawnej – mówi „Rzeczpospolitej” Przemysław Rosati, prezes NRA.

– Przemawia za tym też konieczność zapewnienia bezpieczeństwa prawnego obywateli, gdyż adwokaci posiadają odpowiednią wiedzę i kompetencje, są objęci państwowym egzaminem, mają obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej i nadzór samorządu zawodowego, ponadto ponoszą odpowiedzialność dyscyplinarną. Dlatego kierunek potencjalnej regulacji jest dla mnie jasny: rynek świadczenia pomocy prawnej powinien być obsługiwany wyłącznie przez adwokatów, radców prawnych i prawników zagranicznych. Interes publiczny przemawia za takim jego ukształtowaniem – dodaje prezes NRA.

Z kolei, jak zaznacza Tomasz Scheffler, zastępca kierownika Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych, za zastrzeżeniem świadczenia pomocy prawnej dla zawodów regulowanych przemawia zarówno wzgląd na interes publiczny, jak i potrzeba ochrony indywidualnych interesów klientów.

– Cechą istotną z punktu widzenia interesu publicznego jest, że pomoc prawna świadczona przez radców prawnych i adwokatów poddana jest jasnym rygorom etyki zawodowej oraz – co jest istotne dla klientów – obowiązkowemu ubezpieczeniu – podkreśla przedstawiciel samorządu radców prawnych.

Wyważyć interesy

Ryszard Sowiński, prof. Uniwersytetu WSB Merito, ekspert w obszarze zarządzania kancelariami prawnymi, przestrzega jednak przed pochopnymi decyzjami. Wskazuje, że kancelarie odszkodowawcze pojawiły się na naszym rynku około 15 lat temu i odegrały istotną rolę w zwiększaniu dostępności do pomocy prawnej w Polsce.

– Dzięki modelowi wynagrodzenia opartego na sukcesie, wąskiej specjalizacji oraz aktywnemu poszukiwaniu nowych usług i klientów umożliwiły uzyskanie odszkodowań wielu osobom, które wcześniej nie miały świadomości swoich praw albo nie wyobrażały sobie wchodzenia w spór z takim przeciwnikiem, jak towarzystwo ubezpieczeniowe, bank czy koncern farmaceutyczny – tłumaczy ekspert.

– Współpracowałem z firmami odszkodowawczymi, które starannie projektowały swoje usługi i dbały zarówno o ich jakość merytoryczną, jak i poziom obsługi. Trudno byłoby mi zarzucić im działanie niezgodne z prawem, etyką czy interesem klientów – dodaje.

Podkreśla przy tym jednak, że – niestety – agresywne działania sprzedażowe części firm odszkodowawczych, często nagłaśniane w mediach, wywołują uzasadnione obawy i negatywnie wpływają na reputację całego tego segmentu rynku prawniczego.

– Mam trudność w jednoznacznym wskazaniu, czy potrzebna jest dedykowana regulacja ograniczająca nieetyczne lub bezprawne praktyki niektórych firm odszkodowawczych, czy też wystarczy skuteczniejsze egzekwowanie przepisów prawa konkurencji i ochrony konsumentów. Dlatego cieszę się z inicjatywy zaproszenia naukowców do rozwiązania tego dylematu. Wierzę, że jeżeli proces tworzenia ewentualnych regulacji będzie oparty na badaniach i merytorycznych argumentach, skorzystają na tym wszyscy, w tym również firmy odszkodowawcze – podsumowuje Ryszard Sowiński.

Opinia dla „Rzeczpospolitej”
Dorota Kulińska, dyrektor Instytutu Legislacji i Prac Parlamentarnych NRA

Otwarcie dostępu do zawodów prawniczych spowodowało zasilenie ich szeregów tysiącami młodych, świetnie wykształconych, z poważnym przygotowaniem moralno-etycznym, profesjonalistów. Gdy otwarto rynek świadczenia pomocy prawnej, w całej Polsce było ok. 4 tys. adwokatów, dziś tylko tych wykonujących zawód jest 22 tys., a radców prawnych znacząco więcej. Równocześnie zmiany te utorowały drogę zjawiskom negatywnym: działalności przedkładającej interesy ekonomiczne świadczącego pomoc nad rzeczywisty interes klienta. Dobitnie ilustrują to przykłady ostatnich lat: aktywność kancelarii odszkodowawczych, kancelarii frankowych czy dziś rozwijający się dynamicznie kolejny rynek spraw przeciwko bankom w kwestii kredytów konsumenckich, na którym, jak może przeczytać w prasie, klienci wprowadzani są w błąd co do zasadności posiadanych przez nich roszczeń i procedury ich dochodzenia.

Tak wynika z niedawnych rozmów Adama Bodnara z prezesem Naczelnej Rady Adwokackiej. O spotkaniu powiadomiły na swoich stronach zarówno resort sprawiedliwości, jak i adwokatura. Podczas niego padło ze strony kierownictwa ministerstwa wiele deklaracji dotyczących realizacji postulatów, które środowisko adwokackie formułuje od lat.

Odszkodowanie w ryzy

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Od 1 października nie dodzwonimy się do swojego urzędu skarbowego
W sądzie i w urzędzie
Jest nowa wersja ważnej usługi w aplikacji mObywatel
Płace
Biznes rozczarowany po zaskakującej decyzji rządu. Związkowcy zadowoleni
Sądy i trybunały
Reset Trybunału Konstytucyjnego z wątpliwościami
Prawo dla Ciebie
Myśliwi nie chcą okresowych badań. A rząd szykuje ograniczenie polowań