Brak ubezpieczenia a pobyt w szpitalu: Kto płaci za leczenie?

Darmowe leczenie przysługuje osobom ubezpieczonym, czyli takim, które podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego – pracownikom, emerytom, osobom bezrobotnym lub przedsiębiorcom, który prowadzą własną działalność gospodarczą – a także członkom ich rodzin, którzy zostali zgłoszeni do ubezpieczenia.

Ponadto między innymi kobieta w okresie ciąży, porodu oraz połogu, która nie jest ubezpieczona, otrzymuje świadczenia zdrowotne na zasadach ogólnych, jak osoba ubezpieczona. Jako osoba zgłoszona do ubezpieczenia traktowana jest również osoba uzależniona od alkoholu czy narkotyków, osoba pozbawiona wolności, a także osoba z zaburzeniami psychicznymi.

Co jednak w przypadku, gdy osoba nieubezpieczona musi skorzystać ze świadczeń Narodowego Funduszu Zdrowia?

Kto płaci za leczenie, gdy pacjent nie jest ubezpieczony?

Jeżeli pacjent nie jest uprawniony do bezpłatnej opieki zdrowotnej, czyli nie został zgłoszony do ubezpieczenia, za leczenie i inne świadczenia medyczne płaci z własnej kieszeni. Koszty te, wynikające z braku ubezpieczenia zdrowotnego, mogą być naprawdę wysokie, ponieważ obejmują nie tylko wizyty u specjalistów czy w szpitalu, lecz także wszelkie badania, leki, zabiegi, operacje czy rehabilitację.

Czytaj więcej

Ochrona zdrowia

Wybierasz się na ferie za granicę? NFZ przypomina o ważnym dokumencie

Problemy ze zdrowiem podczas pobytu za granicą mogą narazić nas na spore wydatki. W związku z tym NFZ przypomina o możliwości wyrobienia karty EKUZ, która zapewnia dostęp do publicznej opieki zdrowotnej w krajach UE i EFTA.

W Polsce istnieje również możliwość wstecznego zgłoszenia się do ubezpieczenia w ramach NFZ. Osoba, która nie została do niego zgłoszona, a miała do niego prawo i skorzystała ze świadczeń w ramach NFZ, może przez 30 dni od skorzystania z nich lub od momentu powiadomienia przez NFZ o rozpoczęciu dochodzenia od pacjenta kosztów świadczeń, zgłosić się wstecznie. Wówczas nie poniesie ona kosztów leczenia.

Ponadto możliwe jest dowolne ubezpieczenie zdrowotne w NFZ dla osób, które straciły prawo do darmowych świadczeń – wówczas same opłacają składki. Jeżeli jednak dochody im na to nie pozwalają, mogą uzyskać prawo do świadczeń dzięki wnioskowi złożonemu do burmistrza, prezydenta lub wójta gminy zamieszkania.

Jeśli jednak do szpitala udaje się osoba z dolegliwościami, które nie są bezpośrednim zagrożeniem dla życia i zdrowia, to szpital występuje do niej o zwrot kosztów, jeśli pacjent nie może ubezpieczyć się wstecznie. Wówczas administracja wystawia fakturę za udzielone świadczenia medyczne.

Brak ubezpieczenia a pobyt w szpitalu: Kiedy NFZ poniesie koszty?

Istnieją przypadki, w których nieubezpieczony pacjent nie będzie zobowiązany do pokrycia kosztów świadczeń opieki zdrowotnej, które zostaną mu udzielone, mimo że nie jest do nich uprawniony. Jak tłumaczy NFZ, w razie niektórych świadczeń lub ich ogółu, mogą z nich korzystać osoby, które są pozbawione do nich praw. Takie grupy pacjentów oraz rodzaje świadczeń wymienione są w art. 12 ust. 2–13 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (dalej: ustawa o świadczeniach).

Czytaj więcej

Ochrona zdrowia

Nowe świadczenia stomatologiczne dostępne na NFZ. Kto będzie mógł skorzystać?

Z początkiem 2025 r. zwiększy się lista świadczeń stomatologicznych dostępnych na NFZ. Pojawi się na niej m.in. pantomogram dla pacjentów leczonych endodontycznie i protetycznie oraz proteza całkowita overdenture oparta na korzeniach. Zwiększy się też liczba procedur dostępnych w przypadku zwichniętych zębów. Rozporządzenie wprowadza także refundację zabiegów stomatologicznych w znieczuleniu ogólnym u tzw. dzieci niewspółpracujących. Ta zmiana wejdzie jednak w życie dopiero od 1 stycznia 2026 r.

„Dotyczy to np. zwalczania niektórych chorób zakaźnych, świadczeń zdrowotnych w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej udzielanych osobom z zaburzeniami psychicznymi przez świadczeniodawcę, który zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, oraz osób spełniających kryterium dochodowe, które są w stanie nagłym (co do zasady dotyczy to szpitali). Prawo do świadczeń po okresie ubezpieczenia przysługuje też osobom, które otrzymują świadczenia pieniężne (zasiłki) po ustaniu zatrudnienia albo po utracie zatrudnienia oczekują na przyznanie emerytury/renty” – informuje NFZ.

Zagrożenie życia i zdrowia: Czy NFZ finansuje świadczenia?

Z informacji przekazanych przez NFZ wynika, że biorąc pod uwagę art. 50 ust. 15 pkt 2 ustawy o świadczeniach, „Narodowy Fundusz Zdrowia nie może odmówić świadczeniodawcy, z którym łączy go umowa o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, zapłaty za świadczenia z powodu braku prawa pacjenta do nich, jeżeli w terminie przedstawił on dokument potwierdzający prawo do świadczeń opieki zdrowotnej lub złożył oświadczenia o przysługującym świadczeniobiorcy prawie do świadczeń”. Mowa tutaj co do zasady o osobach posiadających PESEL i legalnie przebywających w Polsce.

Jak natomiast stanowi art. 19 ustawy o świadczeniach, jeśli w nagłych stanach świadczeniobiorcy udzielane są świadczenia opieki zdrowotnej niezwłocznie, to pacjent może je otrzymać także w placówkach, które nie mają podpisanej umowy z NFZ. Fundusz następnie rozlicza te świadczenia ze świadczeniodawcą. W przypadku, gdy pacjent nie miał prawa do świadczeń finansowanych ze środków publicznych, wówczas musi zwrócić koszty świadczeniodawcy lub NFZ.

Trudna sytuacja finansowa nieubezpieczonego pacjenta

NFZ wyjaśnia, że jeśli pacjent jest w trudnej sytuacji finansowej, czyli spełnia kryterium dochodowe określone w ustawie o pomocy społecznej, to ma dodatkową możliwość uzyskania prawa do świadczeń zdrowotnych finansowanych przez NFZ, którą jest decyzja potwierdzająca prawo do świadczeń wydana przez wójta, burmistrza lub prezydenta gminy właściwej dla miejsca zamieszkania, albo też przyznanie zasiłku stałego z pomocy społecznej.

Czytaj więcej

Praca, Emerytury i renty

Na jakie wsparcie może liczyć osoba chora i niezdolna do pracy?

Jeżeli w wyniku wypadku, pożaru, powodzi czy innego niespodziewanego zdarzenia losowego ktoś doznał uszczerbku na zdrowiu i jest niezdolny do pracy, ma prawo do różnych świadczeń pieniężnych. To samo dotyczy osób, których z aktywności zawodowej wyłącza choroba. Te świadczenia to na przykład renta z tytułu niezdolności do pracy, zasiłki z opieki społecznej czy renta socjalna lub renta specjalna.

Aby władze samorządu podjęły taką decyzję, konieczne jest przedłożenie przez osobę ubiegającą się o powyższe uprawnienia dokumentów, które potwierdzą zamieszkiwanie na terytorium Polski, a także potwierdzających: