Wielki projekt PKP utknął. Opóźnienie ma ponad 1000 dni

Polska kolej ma nowe kłopoty. Jedna z kluczowych inwestycji w ostatnich latach, miliardowej wartości projekt wprowadzenia na tory nowoczesnej łączności, utknął się w przysłowiowym polu. Opublikowany w tym miesiącu raport NIK ujawnił gigantyczne opóźnienia w budowie cyfrowych systemów, mających włączyć polską sieć do europejskiej organizacji bezpieczeństwa ruchu pociągów.

Ani jednego kilometra systemu łączności

Zarządzająca infrastrukturą spółka PKP Polskie Linie Kolejowe (PLK), która miała zabudować system łączności GSM-R na około 14 tys. km linii, nie zainstalowała go na ani jednym kilometrze – podaje Izba w wynikach kontroli. Natomiast system ETCS, obejmujący ruch pociągów w kontrolowanym okresie, zainstalowano jedynie na 500 km torów, czyli jednej czwartej tego, co zaplanowano w krajowym programie kolejowym na rok 2023. Jakby tego było mało, rada nadzorcza PLK uznała, że cel związany z uzyskaniem założonych parametrów sprawności sieci GSM-R został zrealizowany. I zarekomendowała wypłacenie z tego tytułu premii dla zarządu PLK – podaje NIK w raporcie.

Kontrolujący ustalili, że zarząd PLK niewłaściwie zaplanował wdrożenie systemu GSM-R. Źle określono liczbę i lokalizację terminali dyżurnych ruchu, co wydłużyło termin ich budowy. Nie poradzono sobie z kolizjami innych inwestycji realizowanych na sieci kolejowej, co doprowadziło m.in. do wstrzymania instalacji GSM-R na ok. 900 km. Nierzetelnie zaplanowano prowadzenie prac budowlanych, które nie rozpoczęły się planowo w 63 miejscach.

Czytaj więcej

Transport

Jakub Karnowski: Zamiast rozwijać polską kolej, zmarnowano prawie osiem lat

W inwestycjach kolejowych panuje totalny chaos, część jest pozbawiona sensu ekonomicznego. Wydaje...

Opóźnienie w realizacji tej inwestycji wynosi już ponad 1000 dni. Według NIK oznacza to, że na dotrzymanie terminu wdrożenia systemu GSM-R w zakresie zaplanowanym w krajowym programie kolejowym nie ma już szans. A to spowoduje kolejne opóźnienie w realizacji innych inwestycji, m.in. związanych z systemem ETCS, bo do tego trzeba wcześniejszego wdrożenia GSM-R.

Premie zarządu do zwrotu

Kontrola wykazała także, iż zarząd PL do wykazania sprawności obsługi systemu posłużył się parametrami wyliczonymi nie na linii zarządzanej przez PLK, tylko należącej do Pomorskiej Kolei Metropolitalnej. NIK wystąpił już do prezesa spółki o zwrot nienależnie pobranej przez zarząd premii: ośmiu osobom wypłacono 36,7 tys. zł.

W raporcie dostało się ministrowi infrastruktury, który monitoruje prace realizowane przez PLK. Choć w 2021 r. w resorcie infrastruktury wprowadzono dodatkową kontrolę postępu działań związanych z wdrażaniem systemów ETCS i GSM-R, nie podejmowano skutecznych działań, by zapobiec nieprawidłowościom. Raport NIK podkreśla, że od końca 2019 r. do 1 czerwca 2022 r. zbudowano system ETCS na zaledwie 3 km linii kolejowych.

PLK nie zgadzają się z wynikami raportu i zarzucają kontrolerom brak odpowiedniej wiedzy technicznej. Gdy wyjaśnienia kolejowej spółki do pokontrolnego wystąpienia NIK nie spotkały się ze zrozumieniem Izby, PLK zdecydowały się na sprawę sądową.

Czytaj więcej

Transport

Kolej może przewieźć miliard pasażerów rocznie. Ale nie ma pieniędzy

Kolejowe i drogowe środki transportu nie są w Polsce traktowane jednakowo. Kolej nie ma stabilneg...

Jak tłumaczy spółka, część prac opóźniła się z przyczyn od niej niezależnych – jak liczne kolizje wykryte w czasie prac – a niemożliwych do przewidzenia na etapie przygotowania. Nałożyły się na to problemy finansowe wykonawców czy nieplanowany wcześniej, większy zakres robót.